Als je geen hoop meer hebt, ben je gelukkig
Hoop
Loslaten, aanvaarden
Alles is, overgave
Brengt rust en lichtheid
Vrijheid
Als je geen hoop meer hebt: een persoonlijke reflectie op loslaten, overgave en rust
Soms lijkt hoop de enige drijvende kracht die ons vooruit stuwt. “Hoop doet leven,” wordt vaak gezegd. Maar wat als je geen hoop meer hebt? Wat blijft er dan over? Deze vraag heeft mij lange tijd beziggehouden, tot ik de woorden van Bert Hellinger tegenkwam: “Als je geen hoop meer hebt, dan heb je alles.” Het raakte me diep, alsof er een sluier werd opgelicht en een nieuwe betekenis zichtbaar werd. Laat me je meenemen in mijn persoonlijke reis naar de essentie van deze uitspraak, en wat het werkelijk betekent om los te laten.
Mijn kinderlijke zoektocht naar heldendom
Als kind had ik een bijna obsessieve interesse in de Tweede Wereldoorlog. Ik verslond oorlogsboeken, gefascineerd door verhalen over heldenmoed en opoffering. Misschien was het een kinderlijke wens om mezelf te identificeren met die helden – mensen die vechten voor wat juist is, koste wat kost. Maar een vraag bleef knagen: hoe konden zoveel mensen zich zonder veel verzet overgeven aan hun lot? Was het leven niet iets om altijd voor te vechten?
Die vraag bleef onbeantwoord, tot ik onlangs opnieuw werd geconfronteerd met het idee van overgave. Niet de passieve overgave aan een vijand, maar een diepere, spirituele overgave: het loslaten van hoop op een ander resultaat, en simpelweg zijn met wat is.
Hoop en overgave: twee kanten van dezelfde medaille
Hoop wordt vaak gezien als een krachtbron. Het geeft richting, houvast, een reden om door te gaan. Maar wat als hoop juist een blokkade vormt? Het vasthouden aan hoop kan ons gevangen houden in een verwachting die misschien nooit uitkomt. Overgave, daarentegen, is geen teken van zwakte, maar een daad van innerlijke kracht. Het is accepteren wat nu is, zonder het te willen veranderen.
In dat opzicht is de uitspraak van Hellinger – “Als je geen hoop meer hebt, dan heb je alles” – geen pleidooi voor opgeven, maar een uitnodiging tot overgave. Het betekent niet dat je alles verloren hebt, maar juist dat je niets meer nodig hebt om compleet te zijn.
“Overgave is geen opgeven, maar een krachtig gebaar van vertrouwen in het moment en wat is.”
De kracht van loslaten in het sterven
Loslaten is een woord dat vaak voorbij komt in gesprekken over persoonlijke groei. Maar hoe voelt dat echt? Loslaten is niet hetzelfde als opgeven. Het is niet de strijd staken omdat je geen uitweg meer ziet, maar een bewuste keuze om de strijd niet langer te voeren. Het betekent dat je stopt met vechten tegen wat al is en je overgeeft aan de stroom van het leven.
Wat me daarbij helpt, is het besef dat alles waar we tegen vechten, groeit. Door iets niet te willen, geef je het juist bestaansrecht. Maar door het te aanvaarden, geef je het minder ruimte in je leven.
Ego als hindernis én hulpmiddel
Tijdens mijn zoektocht ontdekte ik dat het ego vaak in de weg staat van overgave. Ons ego wil controleren, beschermen, en soms zelfs overheersen. Het is erop gericht om ons te laten overleven, maar houdt ons ook gevangen in verhalen over hoe dingen zouden moeten zijn.
Toch heeft het ego ook een functie. Het volledig loslaten van het ego is voor de meeste mensen – inclusief mijzelf – niet haalbaar. Maar wat als we het ego niet bestrijden, maar aannemen zoals het is? Dat eenvoudige erkennen maakt het minder zwaar. Het ego wordt dan een deel van ons, in plaats van een tegenstander.
“Echte rust ontstaat wanneer je stopt met vechten tegen wat al is en simpelweg aanvaardt.”
Aanvaarding als ultieme bevrijding
De weg naar aanvaarding is geen gemakkelijke. Het betekent soms dat je hoop op een andere uitkomst moet loslaten. Voor mij heeft dit inzicht zich verdiept door familieopstellingen. Een van de meest krachtige ervaringen hierin is het moment dat een deelnemer volledig aanvaardt wat er is. “Zo is het,” zeggen ze dan, en er valt een last van hun schouders. Het voelt letterlijk lichter.
Een deelnemer aan een opstelling zei tegen mij: “Als ik nu op de weegschaal ga staan, moet ik minder wegen, want ik voel me zoveel lichter.” Het is die lichtheid die ontstaat als je stopt met worstelen tegen wat al is.
Overgave als kracht
Overgave voelt soms kwetsbaar. Het vraagt om vertrouwen in iets groters dan jezelf. Maar juist in die kwetsbaarheid schuilt een immense kracht. Door te stoppen met zoeken naar een andere uitweg, ontdek je de rust en volledigheid van het huidige moment.
Ik ben nog steeds gefascineerd door helden, maar mijn perspectief is veranderd. De grootste heldenmoed is misschien wel het vermogen om los te laten, om te aanvaarden wat er is, en te leven in het nu.
Wil jij dit zelf ervaren?
Misschien herken je iets van mijn zoektocht. Of misschien worstel je zelf met hoop, loslaten of aanvaarding. Weet dat je welkom bent, met al je vragen, twijfels en verwonderingen. Het pad naar innerlijke rust is niet recht, maar iedere stap – hoe klein ook – zet iets in beweging. En wie weet, voel jij je uiteindelijk ook zoveel lichter.
Weet je welkom met elke vraag, twijfel of verwondering,
Joan