"Waar wil je heen?"
"Ik heb geen idee!"
- elke weg is dan voor nu,
voor jou, de juiste weg -
Inspiratie voor jou.
Op de pagina blogs lees je al mijn artikelen. Verschillende onderwerpen. Soms verrassende invalshoeken. Blogs geschreven om jou te inspireren op je weg naar binnen. Elk blog heeft zijn eigen ’tags’. Woorden die iets zeggen over de inhoud van het blog. Omdat het aantal blogs snel groeit heb ik op deze pagina een overzicht gemaakt. Klik op een tag en de blogs die erbij horen worden voor je geopend. Ik wens je veel inspiratie op jouw weg naar binnen.
“Liefde, de bron waaruit
onvoorwaardelijke overgave
en vertrouwen stroomt is
onmogelijk te kanaliseren”
Een blog waarin woorden als overgave; (zelf)vertrouwen; loslaten samenkomen in een schrijfsel. Welke betekenis heeft buigen in relatie tot voornoemde woorden? Ben ik wel in staat om mij met de stroom mee te laten drijven? De meeste van mijn artikelen helpen mij te reflecteren op vragen als: Hoe is dat voor mij? Wat herken ik van dit thema in mijzelf en wat neem ik aan en/of wijs ik zelf juist af? Ik nodig jou uit tot reflecteren. Bewust worden van wat er onbewust (al) is. En ik gun het je om te kunnen besluiten dat je er geen waardeoordeel op hoeft te plakken. Het IS.
Nieuwsgierig met een beetje angst
Na de lagere school was het vervolgonderwijs de volgende logische stap. In mijn geval de MAVO. Geen LTS, want niet technisch. Geen Huishoudschool, want geen meisje. Geen HAVO/Atheneum in Assen, want geen bolleboos. Heel duidelijk. Zo was het. Maar die eerste dag op de fiets naar de MAVO. Samen met Remmelt, uitgezwaaid door beider moeders, veel te vroeg. Dat moment kan ik zo nog terughalen. Spannend, uitdagend, nieuwsgierig met iets van angst. Bang voor het onbekende. Kan ik dit wel? Als 12 jarige vond ik het lastig. Ondanks alle kaders en voorgedrukte paden.
Toestemming bepaalt een grens
Iets moeten kunnen, omdat anderen van mij verwachten dat ik het (natuurlijk) kan. Als ik daaraan voldoe, is er niet veel aan de hand. Toch? De uitkomst is immers in overeenstemming met de verwachting. Behoeft dus geen aandacht meer. Ik besef hoeveel veiligheid er zit opgesloten in het kunnen voldoen aan verwachtingen van de ander. Als het veilig blijft, kan er niets gebeuren. Blijven voldoen aan de verwachting is je lidmaatschap van de groep veiligstellen. Het maakt een wezenlijk verschil of de groep waartoe je behoort het “fietsen met losse handen” aanmoedigt of juist afwijst.
En toen ging ik onderuit
Fietsen met ‘losse handen’. De weg naar de Mavo, ongeveer 5 kilometer, was rechttoe, rechtaan. Bij uitstek geschikt om de handen van het stuur te halen. Gewoon omdat het kan. Maar ook wel omdat het stoer is. Een beetje tegen de regels ingaan. Want je wist dat ’thuis’ het vast en zeker af zou keuren. Het was grenzen verkennen, zoals dat hoort bij het puber-zijn. In het moment geen gevaar zien brengt je naar de grens van de veiligheid. De enige plek waar je de grens kunt ervaren. Zoals het moment waar de fietssturen al zwabberend in elkaar raakten. En we beide onderuit gingen.
Een genereuze stroom van liefde: overgave
Je kunnen overgeven aan de stroom van het leven. Meedrijven wat er op je pad komt in het volste vertrouwen dat je precies (genoeg) krijgt van wat jij nodig hebt in dit leven. Jezelf vertrouwen dat jij er in elke ontmoeting mag zijn. En dat alles wat jij inbrengt in die ontmoeting precies is wat nodig is in die ontmoeting. Leven vanuit overvloed in plaats van tekort. Een droombeeld? Er zijn mensen die zich volledig kunnen overgeven aan wat er is. Ik ben er jaloers op. En ik weet diep van binnen dat het klopt. Dat het allemaal zo werkt. Dat overgave een genereuze stroom van liefde in gang zet. Oncontroleerbaar.
Ik besta alleen door jouw erkenning
Onder invloed zijn van middelen geeft ontspanning. Ook al is bekend dat het gebruik een nadelige invloed kan hebben op je lichaam, wordt dit gegeven opgeofferd ten faveure van de benodigde ontspanning. Een staat van ontspannen flow is verslavend. Helpend om de controle los te laten, om je helemaal over te geven aan het moment. Loskomen van een dagelijkse werkelijkheid van verwachtingen, oordelen en zelf opgelegde verantwoordelijkheden. Hoe meer jij je bestaansrecht hebt gekoppeld aan het voldoen aan (vermoede) verwachtingen, hoe lastiger het loslaten, de overgave is.
Het stuur stevig vastpakken: energie blokkeert
Jij bent precies goed zoals je bent. Prachtige uitspraak. Vaak ter bemoediging en ondersteuning. Maar wat wordt er eigenlijk mee bedoelt? Is dat inclusief je gedrag en hoe jij je manifesteert in de wereld? Of lees ik/jij een verkapte afkeuring van wat je/ik doe(t)? Vanuit je eigen venster op de wereld interpreteer jij woorden en zinnen. Zo werkt dat. Goedbedoelde woorden en zinnen kunnen daarom onverwacht onbewuste snaren raken. Waardoor jij het fietsstuur stevig vastpakt. De energie stokt. Of ben jij (al) in staat om het stuur los te laten als je wordt geraakt? Om mee te gaan in wat er is.
Jij hebt het helemaal in eigen hand
Maakbaarheid. Als je het maar genoeg wilt, dan komt het vanzelf. En als het niet komt?Tsja, dan heb je het niet genoeg gewild of er niet hard genoeg voor gewerkt. Dan zul je het wel niet verdient hebben. Een algemeen maatschappelijke consensus dat jij je leven kunt maken is al decennia gemeengoed. (Al begint het te kantelen) Het staat haaks op overgave aan de energie van het leven. Het vraagt zelfs voortdurend om controle. Kun je ook in dit blok het woord ‘bestaansrecht ‘ proeven? Met de handen los van het stuur door het leven fietsen? Dat móet wel fout gaan.
Overgave: met de handen los
Het is vanzelfsprekend niet zwart-wit. Tussen alles laten komen zoals het is en krampachtig proberen om jouw leven te besturen zit een grote bandbreedte. Het is misschien (nog) niet iedereen gegeven om altijd maar met de ‘handen los’ door het leven te fietsen. Ter overdenking: Als jij de controle over je eigen leven voorop stelt ben je snel geneigd ook het leven van anderen te willen controleren. Met uiteraard de beste bedoelingen. Het maakt jou ‘onschuldig’. Jij hebt je best gedaan. Kiezen om ‘met de handen los’ door het leven te fietsen. Maakt dat je schuldig tov jouw omgeving?
Om te overleven moet jij je aanpassen
Zo ben ik nu eenmaal. Alsof wat je doet gelijk staat aan wie je bent. Ik geloof daar niet in. We zijn groepsmensen. Aanpassen aan de (ongeschreven) regels van de groep hoort daar bij. En als dat niet gaat kies je voor een andere groep om bij te horen. Gemakkelijk toch? Alleen gaat dat niet op voor de groep die we familie noemen. Overstappen naar een andere familie maakt je niet los van de familie waarin je geboren bent. Vanaf je geboorte tot je 7e jaar heb je geleerd hoe je kon voldoen aan de regels van je familie. Voor je eigen veiligheid heb jij je aangepast. En je bent in je aanpassing bevestigd. Telkens opnieuw. Geborgen in de groep.
Aanwijzingen: expliciet en impliciet
Pas op. Kijk uit. Ik wil geen slechte verhalen over je horen. Wees gehoorzaam. Doe eens wat meer je best. Gedraag je eens een beetje, Wat moeten andere mensen daar wel iet van denken. Opschieten, het geld van de baas is niet van blik. Alleen als je het zéker weet. Jij bent zo’n lieve jongen, want jij zorgt zo goed voor mij. Wat zou ik zonder jou moeten? Zorg dat je altijd geld in de portemonnee over houdt. Geef niet uit wat je niet hebt. Wees zuinig. Er worden expliciete en impliciete aanwijzingen gegeven die je helpen je aan te passen aan de groep. En die zijn voor iedereen anders.
Overgave? Maar hoe dan? Ik weet het niet meer
De invloed van al dan niet uitgesproken instructies is groot. Ze worden uit liefde door ouders meegegeven vanuit het eigen referentiekader. Uit loyaliteit voldoe je, meestal onbewust, aan wat er van je wordt verwacht. En maar al te vaak wordt er niet van je verwacht dat je door het leven fietst ‘met losse handen’. Kies voor jezelf! Wees de stuurman/vrouw van je eigen leven! Alleen jij bepaalt wat er gebeurt! Wervende teksten die in mijn praktijk leiden tot de wanhopige vraag: Maar hoe dan? Vertel mij nu gewoon wat ik moet doen! Ik weet het niet (meer)!
Liefde is onmogelijk te kanaliseren
Je mee laten voeren door de stroom van het leven. Je vervolgens verhouden tot wat er op je pad komt. En ervan leren. Wat werkt houd je vol, wat niet werkt pas je aan. Jij hebt je eigen lot, je eigen leven. Ik ook. En Ik gun jouw je lot, het biedt je namelijk de mogelijkheid om er lering uit te trekken. Ik heb mijn eigen lot. Dat hoeft niet door anderen te worden weggenomen. Want dan haal je een noodzakelijk leermoment bij mij weg. En ja, ik weet dat jij dat uit liefde doet. Maar de bron waaruit onvoorwaardelijke overgave en vertrouwen stroomt is onmogelijk te kanaliseren. En met ‘de handen los’, dat gaat alleen als je het hebt geoefend.
Tot slot over overgave en buigen
Buigen voor je lot, de energie laten stromen. Omdat te bereiken heb je jouw veiligheid te verlaten. Vastklampen aan wat bekend en veilig is blokkeert de levensenergie. Ontspannen is een sleutelwoord. Misschien heb je dat wel eens als instructie op de massagetafel meegekregen. Hoe dan? Oefenen! In kleine stapjes in een veilige omgeving. Je kunt ervoor kiezen om heel bewust iets los te laten waar je tot nu toe altijd de controle op hield. En ga vervolgens stap voor stap je succesjes aan een ketting rijgen. Je geeft daarmee wérkelijk betekenis aan: Het is wat het is. Met ‘losse handen’.
Alles is energie
en in resoneren
met elkaar verbonden
Alles is in essentie energie en in resoneren met elkaar verbonden. Met die zin is een belangrijk antwoord op de vraag “hoe werkt dat nu” van familieopstellingen gegeven. Resoneren is meetrillen op aanwezige energie. Het trillen van alles is een voortdurende beweging en (her)ordening. Een ontwikkeling die er op is gericht om te komen tot een dynamische balans van alles. Die beweging (ontwikkeling) stagneert wanneer bepaalde patronen zich blijven herhalen. Dat stagneert de beweging en er ontstaat disbalans. In een familieopstelling wordt ordening in het systeem aangebracht,
Verbinden met bron en ordening
Levensvragen hebben veelal betrekking op ordening. Bert Hellinger heeft daarnaar veel onderzoek gedaan met de werkvorm ‘familieopstellingen’. Drie principes bleken daarin van doorslaggevend belang inzake ordening van systemen. De principes zijn: ‘Binding; Ordening; Balans’. 1. Alles wat tot het systeem behoort dient te worden ingesloten. 2. Alles heeft zijn eigen unieke plek in het systeem in te nemen. 3. Een balans tussen nemen en geven houdt energie in beweging. In een familieopstelling verbindt jij je met je bron en de ordening van het leven.
Een impuls voor een beweging
Een opstelling is een moment van heroriëntatie en verzoening. Het geeft een impuls om je plek in te nemen en je anders te gaan verhouden, waardoor er een beweging naar de toekomst mogelijk is. Deze beweging van de ziel wordt vaak omschreven met het woord ‘magisch’. Met een opstelling komt er een proces op gang. Zonder vooraf bepaald tijdspad. Soms kun je de flow van het leven direct ervaren én het kan zijn dat jouw proces meer tijd nodig heeft. Opgedaan inzicht, een oplossingsrichting, het geeft jou handvatten om je (opnieuw) te verhouden tot wat er is.
Familieopstelling in Midden-Drenthe
Ik begeleid maandelijks familieopstellingen met representanten in Smilde, Midden-Drenthe. We beginnen altijd met het zo scherp mogelijk formuleren van jouw vraag. (Deze hoeft vooraf niet bekend gemaakt te worden). Representanten worden gevraagd om te resoneren met de energie in het systemisch veld. Zo wordt ruimtelijk het innerlijk beeld zichtbaar gemaakt. Alsof het een levend schilderij betreft. Als begeleider bevraag ik de representanten over gevoel en waarneming in de opstelling. Op enig moment kom je zelf in de opstelling om de energie van de ordening te ervaren.
Zicht op helderheid
Ik ben mij ervan bewust hoe spannend het voor jou als vraagsteller kan zijn. (Maar ook als je als representant deelneemt). Jouw vraag is immers heel persoonlijk! Op verzoek kan er ook een ‘blinde opstelling’ worden gedaan. Dat betekent dat jouw vraag niet bekend wordt gemaakt aan de representanten. Voor de werking van de opstelling maakt het geen verschil. Er zijn veel verschillende manieren om een opstelling te begeleiden. Mijn werkwijze is om te laten ontstaan wat er al is. En te werken met dát wat zich aandient. Wetend dat elke opstelling zicht geeft op meer helderheid.
Energie laten stromen vraagt geen kracht
Tegen de stroom inroeien vraagt veel inzet en kracht. Je mee laten voeren met de stroom daarentegen gaat moeiteloos en kost weinig tot geen energie. Verstrikt zijn in je systeem van herkomst haalt je uit die flow. Loyaliteit aan het familiegeweten, heftige traumatische gebeurtenissen die hebben plaatsgevonden, ze kunnen het stromen van jouw energie stagneren. Door opnieuw te ordenen kom je steviger in het leven te staan. Je leert je opnieuw te verhouden tot wat zich aandient. Vanuit je eigen unieke plek in jouw systeem. Het wordt gemakkelijker en vanzelfsprekender.
Ziekte, trauma of niet kunnen kiezen?
Vrijwel alle vragen kunnen worden opgesteld in een opstelling. Het is belangrijk om te weten dat een vraag altijd over jou dient te gaan. Vragen kunnen heel divers zijn. Tijdens de maandelijkseopstellingen werk ik doorgaans niet met thema’s. Alles mag er zijn. Of het nu over keuze’s gaat waar je voor staat, over ziekte of trauma, of omdat je geen grenzen aan kunt geven en jezelf daardoor voortdurend verliest. Als representant kun je worden uitgenodigd om een iets of iemand in de opstelling te representeren. Vaak wordt je dan ook geraakt in delen van jezelf. Hieronder enkele “voorbeeld-vragen”:
Ik voel me altijd zo verantwoordelijk, hoe kan ik hier mee om leren gaan?
Hoe vind ik meer rust in mezelf?
Hoe komt het dat ik steeds tegen dezelfde problemen aanloop?
De ruzies met mijn partner verlopen telkens volgens een vast patroon en het lukt me niet om dit te veranderen.
Ik laat iedereen over mijn grenzen gaan.
Het lukt mij niet om een partner te vinden.
Hoe kan ik (betere) keuzes maken?
Ik wil dingen veranderen in mijn leven. Maar het lukt mij maar niet.
Hoe kan ik een baan vinden die echt bij me past?
Er is geen vertrouwelijkheid tussen mij en mijn zus. Waarom?
Wat maakt dat ik mij zo snel afgewezen voel?
Welke rol speelt mijn ziekte in mijn leven en hoe kan ik die plaatsen?
Hoe kunnen mijn kinderen opgroeien zonder dat ze mijn problemen overnemen?
Er is zo vaak strijd: met mijn partner, met mijn familie, met collega’s. Ik wil dat anders!
Waar is mijn plek? Ik voel me nergens echt thuis.
Een terugkerend patroon in je leven dat je wilt veranderen.
Psychische klachten zoals depressie, overspannenheid en psychosen,
Ik regel altijd alles, hoe kan ik daar van loskomen?
Tot Slot
Ik geef tot slot graag weer wat Bert Hellinger ondermeer over opstellingen heeft gezegd: ‘Wanneer je het totaal kunt zien, kun je zien wat zich aan de harmonie onttrekt. Het geeft je een allesomvattend, kritisch onderscheidingsvermogen. Op een dergelijke diepe waarneming rustende kritiek kan worden overgebracht op een manier die anderen niet veroordeelt, maar hen juist motiveert en stimuleert. Oordelen die uit werkelijk inzicht voorkomen zijn constructief en vrij van dogma’s.
Alles omvattende inzichten kunnen niet bereikt worden enkel en alleen door het verstand. Lichaam, geest en ziel dienen in het beoordelingsproces te worden meegenomen, zodat we ons instinctief kunnen ontwikkelen in een richting die onze groei bevordert en die zich weg beweegt van alles dat ons niet te dienste staat’.
Wat anderen hebben gezegd:
“Familie opstelling: afgestemd en ruimte voor wat er is.”
“Ik heb in november 2022 bij Joan een familieopstelling gedaan als representant. Joan is integer en heeft veel kennis van het systemisch werken. Er gebeurden prachtige dingen tijdens het uitwerken van de vragen van de vraagstellers. Joan geeft alle ruimte aan de deelnemers. Tevens is de ruimte waar de opstellingen worden gedaan een fijne ruimte.”
“Door Joan zijn zorgvuldige, geduldige, respectvolle en dragende manier waarop hij een familieopstelling begeleid voel ik mij altijd zeer op mijn gemak. Het is voor mij boeiend om te zien hoe Joan op die manier, samen met de vraagsteller, eerst tot een, op dat moment belangrijke, kern van de vraag weet te komen. Ik ervaar dat de familieopstellingen die dan volgen vaak diepgaand en indrukwekkend zijn, zowel voor de vraagstellers als voor andere aanwezigen. Daarnaast vind ik het bijzonder en bevestigend dat vraagstellers regelmatig aangeven hoezeer hun familie tot leven komt via representanten die onbekend zijn met hun familie. Oude (onbewuste) lasten van de familie die gedragen worden kunnen zo door middel van een opstelling losgelaten worden. En er blijken nauwelijks vragen te zijn waar geen familieopstelling bij past.”
Denk niet wit, denk niet zwart
denk niet zwart-wit
maar in de kleur van je hart
Kleur. Het is 45 jaar geleden en toch komt die gebeurtenis vanuit het onbewuste telkens weer naar de bovenlaag. Een gebeurtenis die voor mij alles te maken had en (nog steeds) heeft met kleur. En de verwarring die kan ontstaan in kleur.
Denk niet wit, denk niet zwart, maar in de kleur van je hart zong Frank Boeijen 40jr. geleden nav de dood van Kerwin Duinmeijer in 1983. In dit blog een bespiegeling over kleur. Over zwart en wit, kleuren die beide niet als kleur worden gezien. Zwart en wit, uiteinden van een spectrum. Het één weerkaatst en geeft terug, de ander absorbeert en laat het ‘verdwijnen’. En er is meer!
De stroom van het leven
Een zwartkijker is iemand met een sombere blik. Iemand die het leven zwaar neemt. Meegaan in de stroom van het leven en je daaraan overgeven (b)lijkt onbereikbaar. Wit is een ‘kleur’ aan het andere uiterste van het spectrum. Op zoek naar de tegenhanger van zwartkijker trof ik op het WWW deze zin in het Nederlands Dagblad: De Witkijker leest en denkt in deze donkere maanden na over het nieuws en signaleert verhalen die hoopvolle ontwikkelingen laten zien, als tegenwicht voor de dagelijkse stroom onheil. Hoop en positiviteit als tegenhanger van de sombere (negatieve?) kijk op het leven.
Wij en zij – de tegenstelling
In eerdere blog-artikelen heb ik geschreven hoe wij mensen groepsdieren zijn en dat het (evolutionair) belangrijk is om deel uit te maken van een groep. Er zijn boeken vol geschreven over dit onderwerp. Ik zelf laat mij hierin graag inspireren door de boeken van Piet Weisfelt. Je kleur bekennen is jezelf in de groep plaatsen die deze kleur onderschrijft. Dat geeft stevigheid, houvast, controle, rugdekking. Je weet je gezien en om de identiteit van de groep te waarborgen is het gemakkelijk om je af te zetten tegen groepen ‘met een andere kleur’.
Conformeer of vertrek
De verzuiling die we hebben gekend in Nederland is een goed voorbeeld van samenklonteren en afwijzen. Er was geen ruimte voor de kleuren die bestaan tussen zwart en wit. De sociale groepscontrole was daarvoor te groot. Er zit veel veiligheid opgesloten in deze samenklontering. JIJ hoort erbij! De voorwaardelijkheid zit er dan in dat jij je wel hebt te conformeren aan de groep. Anders lig je eruit. Hoor je er niet meer bij. De grens opzoeken was daardoor een risicovol pad. De meeste groepsleden kozen angstvallig voor het zich conformeren aan de groep. Zonder zich er slecht bij te voelen.
Wat moet JIJ wel niet van mij denken
Losbreken uit de voorwaardelijkheid van de verzuiling was als een bal die te lang onder water was gehouden. De opgebouwde druk zorgde ervoor dat het verlaten van groepsidentiteit doorschoot naar individualisme. Een nieuwe heilige graal. Ergens van losrukken is een proces van spanning opbouwen en ontladen. Als twee mensen zich achterover hangend aan elkaar vasthouden en elkaar vervolgens plotseling loslaten dan zijn twee mensen hun stevigheid kwijt en kun je eigenlijk alleen maar vallen. Het vastklampen aan een (vermeende) groep hoorde ik onlangs nog in de opmerking: “Als ik dát doe, wat moeten de mensen dan wel niet van mij denken?
In het grijs ben je op jezelf aangewezen
Het is goed of het is fout. Wat de uitkomst is, hangt af tot welke groep je behoort. Nu is dualiteit iets wat in heel ons leven speelt. De vraag is hoe jij je kunt verhouden tot beide polariteiten. Kun jij van het een naar de ander bewegen? Of zit je vast in het uiterste punt van een polariteit. Hieronder een paar voorbeelden van polariteiten:
Vertrouwen-Wantrouwen;
Schuld-Onschuld;
Strijd-Overgave
Man-Vrouw
Samen-Apart
Autonomie-Twijfel/Schaamte
Leven-Dood
Drama-Eigen Plek
Tussen Zwart en Wit zitten ongelooflijk veel nuances van grijs. En het is juist in dat grijs waarin je op jezelf bent aangewezen. Een plek van verwarring.
Een poort naar een nieuwe realiteit
De verzuiling is maar een voorbeeld. Het losmaken van de verzuiling, de ontkerkelijking die daar onlosmakelijk mee verbonden is. Het geeft verwarring. Heel veel verwarring. En dat is nodig. Want verwarring is de poort naar een nieuwe realiteit. Dat wij het als mensen moeilijk vinden hoe om te gaan met deze verwarring zien we in het ontstaan van allerlei nieuwe groepen. Er wordt een nieuw houvast gezocht. Waar hoor ik bij? En wie hoort daar vervolgens vooral niet bij? De identiteit wordt opnieuw ontleend aan de groep. Is er voor jou nog ruimte voor de vragen: “Wie ben ik in het geheel?”; “Wie ben ik ten opzichte van jou?”
Door de verwarring heen: Vertrouwen
Denk niet wit, denk niet zwart, denk niet zwart-wit. Denk in plaats daarvan in de kleur van je hart. Je kunt het beluisteren als een aanklacht. Maar ook als een aanmoediging!Een aanmoediging om door alle verwarring heen te blijven vertrouwen. En dat vertrouwen begint als altijd weer bij jezelf. Pas als jij jezelf kunt vertrouwen en lief te hebben ben je in staat een ander te vertrouwen en lief te hebben. Het leven leven is de energie laten stromen. Meegaan in de flow, aannemen wat voorbijkomt in het vertrouwen dat jij mee en op kunt gaan in de levensstroom.
De twijfel is lang gebleven
45 jaar geleden – Hemelvaartsdag. Als altijd op een donderdag. Een christelijke feestdag. Een vrije dag. Blijkbaar een prima dag om de dakspanten te plaatsen op de door mijn vader zelf gebouwde bungalow. Een dag met een moment van verwarring. Van twijfel. Ik was mij zo bewust van die verwarring dat ik die tot op de dag van vandaag dit nog kan oproepen. Kan dit wel? Mag dit wel? Op Hemelvaartsdag? Natuurlijk heb ik er geen vragen over gesteld. Maar de twijfel is lang gebleven. Kan iets een beetje goed of een beetje fout zijn? Er zijn veel van die verwarrende momenten in mijn leven geweest. Wegdrukken en conformeren is de eerste impuls, de gedachte toelaten dat ik er zélf iets van mag vinden krijgt steeds meer voet aan de grond.
Het huis staat er nog steeds, stevig gebouwd. Een huis met plezierige én verdrietige momenten. En ook dat is een polariteit waartoe ik mij heb te verhouden.
De energie kan niet stromen
als er in de onderstroom
onzichtbare lijnen lopen
die ongewenst bepalen wat er gebeurt
Systemisch werk gaat over systemen. Dat we deel uit maken van een systeem. Van meerdere systemen zelfs. Het team waar je op je werk deel van uit maakt, de volleybal vereniging, het zijn allemaal groepen waar je als deelnemer mede vorm geeft aan die groep. Wat elke deelnemer afzonderlijk inbrengt heeft invloed op de hele groep. Doordat de delen van het geheel invloed hebben op het geheel wordt het beschouwd als een systeem. Je familie is een speciaal systeem. Je kunt je er namelijk niet aan onttrekken. Zelfs niet als je dat zou willen. Een blog over generaties en hun invloed.
De magie van het getal 7
Zeven is een magisch getal. Zeven staat in veel culturen voor compleetheid. Het geeft aan dat iets af is. Iets kan niet beter worden dan het is, of juist niet erger. Dit gegeven ligt ongetwijfeld aan de oorsprong van de gedachte dat ‘iets’ wat niet is aangekeken 7 generaties lang doorwerkt. Dat is een enorm lange tijd: Ik ben geboren in 1963; Vader 1939; Opa 1898; Over-groot opa 1865; Over-over-groot opa 1837; Over-over-over-groot opa 1797; Over-over-over-over-groot opa in 1750. We gaan zeven generaties terug voordat voor het eerst in onze familielijn de achternaam Meints is gebruikt.
Generaties van over-leven
Wat heeft zich in al die generaties afgespeeld? Wat is in de schaduw verborgen omdat het geen aandacht mocht krijgen? Mijn voorouder van 7 generaties terug was scheper (herder) op de Ballooëler heide. De idyllische gedachten die opkomen bij het ronddwalen op de heide zal weinig raakvlakken hebben met het over-leven in die tijd. Slavernij, oorlogen, het zijn de grote gebeurtenissen die zich hebben afgespeeld in deze geschetste periode. Hoeveel impact dat heeft gehad is moeilijk te achterhalen. Hoogstens te verbeelden. Op gezinsniveau ging het waarschijnlijk vooral over armoede, hard werken, niet achterom kijken en overleven.
Alles wat niet verwerkt kan worden zet zich vast in het celgeheugen
Het leeft door de generaties heen
Alles wat niet kon worden verwerkt, onder invloed van leefomstandigheden en gebruiken, heeft zich vastgezet in het celgeheugen van het lichaam. En zo leeft het voort door de generaties heen. Er zijn zoveel voorbeelden (te bedenken) die daarop van toepassing zijn. Denk hierbij aan stil geboren kinderen, miskramen, ongewenste afgebroken zwangerschappen. Of de schande van zwangerschap om vervolgens afstand (moeten) doen van het geboren kind. Dochters die niet mochten (door)leren, ze waren anders nodig. Of dat de dochter ongewild de rol van de overleden moeder in het gezin moest overnemen.
Er is zoveel
Zojuist las ik op Facebook een aangrijpend bericht over een gefusilleerde verzetsstrijder in mijn geboortedorp. Nog heftiger is het hoe een jongetje van zes jaar mee werd gevraagd die gefusilleerde jonge verzetsstrijder op te halen. Volgens het verhaal zag hij als oude man nog steeds voor zich hoe de voeten van deze neergeschoten man buiten de kar staken. Hij heeft er nooit met iemand anders over kunnen praten. Je kunt je (nu, in deze tijd) niet voorstellen hoe zo iets heeft kunnen gebeuren. Illegaal slachten; onderduikers; NSB, er is zoveel!
Ingeëtst in het DNA
En er zijn veel gezinnen die aan de oorlogstijd geen specifiek slechte herinneringen hebben. Het leven op het platteland ging gewoon door, en er was voldoende te eten. Je hoofd buigen als de paarden worden gevorderd? Dat gebeurde nu eenmaal. Je kunt slechts raden hoeveel impact dit gehad moet hebben. Ook in onze families zijn er jonge jongens afgereisd voor deelname aan de oorlog in Indie. Onder het mom van politioneel werk. Orde herstellen. Eenmaal weer thuis ging dat boek dicht. Er werd niet gepraat over de indrukken die desondanks in het DNA zijn ingeëtst.
De grootste kracht zit verscholen in de kwetsbaarheid
Niet zeuren, gewoon doorgaan
Tegenwoordig is het steeds gebruikelijker om actief te werken aan het verwerken van gebeurtenissen die een grote impact hebben (gehad) op je leven. Dat deze beweging door een grote groep mensen nog steeds als zwakte wordt gezien maakt het niet gemakkelijker. Daar spreekt trouwens een grote, maar onbewuste loyaliteit uit naar hen die ons voorgingen. Die wel de kracht hadden om het verdriet en de boosheid weg te slikken en vervolgens door te gaan. Zo is het nu eenmaal. Punt. Niet zeuren, gewoon doorgaan. Het leven gaat nu eenmaal niet over rozen.
Manifesteren om te kunnen helen
Afgelopen zomer was ik in de Jacobus-kerk in Rolde. Op een plek waar theoretisch gezien Claas Meints, de (naam)stamvader ook geweest zou kunnen zijn. Honderden jaren aan gebeurtenissen, levenservaringen en trauma’s zijn sindsdien door de familielijn gegaan. Vele zullen, naar ik hoop, op enige manier zijn verwerkt. Maar hoeveel is er weggestopt? Om vervolgens te worden ‘vergeten’ en opgeslagen in het celgeheugen? Met als gevolg dat de gebeurtenis zich ergens in de daaropvolgende generaties alsnog manifesteert om te kunnen worden geheeld.
Werken met en in de onderstroom
In de tweede alinea las je over het getal zeven. Wat staat voor compleetheid. Het getal geeft aan dat iets af is. Iets kan niet beter worden dan het is, of juist niet erger. De systemen waar je over las in de eerste alinea streven altijd naar heel zijn. Pas als iets is verwerkt en een plek heeft gekregen wordt het ingesloten. Daar waar jij nú door wordt gehinderd, wat niet met gebruikelijke methoden is op te lossen, juist dát kan wel eens de oplossing voor een dieper liggende ervaring zijn. Met een (familie) opstelling werken we met de onderstroom. Wat mag worden aangekeken?
De bovenstroom is wat je ziet, het ongeziene in de onderstroom bepaalt de richting
Uitsluiting: Een groot thema
Het fijne van werken met opstellingen is dat wat echt aangekeken kon/mocht worden ook daadwerkelijk kan helen. Je ziet dat er op dat moment rust komt in de opstelling en daarmee in het systeem. Uitsluiting is en blijft een groot thema. Uitsluiting van mensen, maar ook van ervaringen of ‘dingen’. En dat is niet het enige. Hoe is jouw overmatig geven (en jezelf wegcijferen) in balans te brengen met nemen? Of breng je met jouw geven de balans terug in wat eerder overmatig is genomen? In oorlogstijd gaat de dood vergezeld van veel verkrachtingen. Levens nemen en leven geven?
Er is nog veel te ontdekken
Ik zie een groeiend bewustzijn hoe (niet verwerkte) gebeurtenissen uit het verleden impact hebben op het heden. En ik ervaar om mij heen ook de ontkenning van deze denkrichting. Dat is oké. Zelf ervaar ik ook telkens opnieuw de grenzen van wat ik aan kan nemen. Daar is loyaliteit aan het familiegeweten debet aan. Door de grenzen telkens iets op te rekken wordt het bewustzijn wel verruimd. En een grens verlegd. Het het lichaam verhaalt, geeft signalen af. Om je er bewust van te maken wat er voor jou nog is te doen. Een bijdrage die heelt. Toen, nu en straks. Er is nog veel te ontdekken.
