Ontmoeten
is meer dan iemand tegenkomen
of bij elkaar zijn.
Je ontmoet niet zoveel mensen
Dit is een blog over woorden. Over iets wat vastzit. Of juist overstroomt. Een blog over willen vertellen. En niet (meer) worden gehoord. Want er is geen tijd, en wel een wachtrij. Er is geen onwil, het is alleen te groot om aan te horen. En dan valt het stil. Woorden blijven onuitgesproken. Omdat ze niet aangenomen kunnen worden.
Zelfredzaamheid als heilige graal
Verdriet, boosheid, eenzaamheid, radeloosheid, machteloosheid, angst, twijfel. Zeven woorden. Jij kent er vast nog wel een paar. Ik (her)ken ze ook. Niet doorlopend, niet altijd en sommige woorden heel zelden. Maar ik ken ze wel. In de dualiteit van ons bestaan is er voor elke gevoel en emotie ook een andere zijde van die medaille. En wij zijn als mensen groepsdieren. Al heeft het neo-liberale denken geprobeerd dat te ontkrachten en het individualisme en zelfredzaamheid als de heilige graal in de wereld heeft gezet. En met succes! Als een handschoen die precies leek te passen.
Groepsdieren hebben de groep nodig
Tijdens de wandelingen met de hond kom ik dagelijks langs een weiland. Keurig omheind. Een plek voor ezels en paarden. Die net zulke groepsdieren zijn als wij. Dieren die verpieteren als ze voortdurend op zichzelf zijn aangewezen. En reken maar dat de ezel zijn ongenoegen luidkeels kenbaar maakte toen hij alleen in het weiland moest staan. Het paard, soms ook alleen, maakte geen lawaai. Hij was stil en je zag hem gewoon langzaamaan verpieteren. Totdat er een metgezel in de wei werd bijgeplaatst. De gedragsverandering was onmiskenbaar. En niet te missen.
De ontmoeting als overleving
We laten als mens een vergelijkbaar gedrag zien. Heb je het gevoel hebt dat je geen onderdeel van de of een groep (meer) bent, dán gebeurt er iets. Ook als je denkt dat het bij jou wel meevalt. Omdat je altijd wel door mensen wordt omringd. Mensen hebben de ontmoeting met de ander nodig om te (over)leven. Om te kunnen delen, te groeien en zich te ontplooien. Helaas lijkt een steeds grotere wereld de persoonlijke wereld te doen krimpen. Waardoor steeds meer mensen in de massa op zichzelf zijn aangewezen. En wat niet gezegd kan worden vervolgens inslikken.
Al het verlies kent een periode van rouw
Vooruitkijken! Doorgaan! Niet achterom kijken, wat is geweest is immers geweest. De toekomst ligt voor je! En wat is er daardoor toch weinig tijd om elkaars woorden aan te horen. Of om gehoord te worden. De behoefte is ontzettend groot. Maar wie durft die behoefte nog uit te spreken? Iets verliezen betekent rouwen. Hoe groter het gevoelde verlies hoe meer rouw er genomen moet worden. Rouw beperkt zich niet tot het verliezen van een medemens. Al het verlies wat je ervaart kent een periode van rouw. Het is nodig is om je verlies te verwerken. En deze verwerking kent géén tijdsformaat.
Onmacht als bron van gestapelde afwijzing
Gedeelde smart is halve smart. In oude gezegdes en spreuken zit veel wijsheid opgesloten. Je smart delen is niet vragen om oplossingen. Je smart delen is nabijheid voelen, een luisterend oor krijgen. Is je gehoord weten en erkenning voelen voor je smart. Delen is uitreiken naar de ander. Volgens mij willen we dat allemaal. Op zijn minst diep van binnen. Maar we zijn bang geworden. Bang om afgewezen te worden. Bang om in het verdriet van de ander gezogen te worden. En een professioneel oor betekent: Wachten op je beurt. Opnieuw onbedoeld afgewezen?
Zullen we opnieuw beginnen?
Nabijheid ervaren gaat in de contactcirkel over intimiteit. Kunnen en durven delen. Niet noodzakelijkerwijs met woorden. Als je elkaar op een laag kunt ontmoeten waar de nabijheid meer zegt dan woorden is dat heling voor de ziel. Het is de ultieme vorm van gehoord en aangenomen worden met alles wat er is. Doordat we in de huidige tijd zo onthecht (kunnen) zijn, verstild het hart en bemoeilijkt dat de ontmoeting. Luisteren zonder oordeel, we kunnen het allemaal (opnieuw leren). Luisteren zodat er gehoord kan worden. Waardoor jouw woorden (emoties) zich niet vast hoeven te zetten in het lichaam, met alle gevolgen van dien.
Op het moment van schrijven is het Pasen, het voorjaar ontluikt.
Hechting Diepe sporen Verbinden of vermijden Patronen uit het verleden Bewustzijn
Over hechting, hechtingsstijl en hoe je gehecht kunt zijn
Er is volgens mij geen ander woord wat zo raakt aan je systeem van herkomst als hechting. Het woord dat ongemerkt je loyaliteit in stelling brengt. Hoe je ook bent gehecht. Want wat je voor jezelf nog zou kúnnen (h)erkennen, daar mag/moet de ander van wegblijven.
“Ik heb een gelukkige jeugd gehad”. Dus dáár hoeft het niet over te gaan! Misschien denk je nu opgelucht: ‘gelukkig’. Omdat hechting in mijn leven geen bewuste rol speelt is het voor mij dús geen thema. De vraag is echter of dat wel klopt.
Hechting beïnvloedt hoe jij je verhoudt tot anderen en jezelf. Het bepaalt hoe veilig jij je voelt in relaties, hoe je omgaat met conflicten en hoeveel vertrouwen je hebt in (het maken van) verbinding. Weet dat veel mensen, doorgaans onbewust, de gevolgen van onveilige hechting met zich mee dragen.
In dit blog ontdek je:
Wat hechting is en waarom het zo bepalend is.
De vier hechtingsstijlen en hoe ze zich uiten in relaties.
Hoe jij je hechtingsstijl kunt herkennen en eraan kunt werken.
Door jouw eigen hechtingspatronen te begrijpen, kun je bewuster bouwen aan gezonde, veilige relaties. Het vergroot je bewustzijn.
“Hechting refereert aan veiligheid. Veilig zijn in je kwetsbaarheid”
Wat is hechting en waarom is het belangrijk?
Hechting is het proces van verbinden met anderen. Hechten is een natuurlijk vermogen wat pre-nataal, al bij de conceptie, begint. Als kind ben je volledig afhankelijk van je moeder.
En na je geboorte van je ouders of verzorgers, voor voeding, veiligheid, liefde en de mogelijkheden om je te ontwikkelen. Deze vorm van vroege interacties vormt de basis van jouw hechtingssysteem.
Groei kent verschillende bronnen
Hechten gaat van ouders naar kind en weer terug. Dat betekent dat de basishechting van de ouders zelf dus ook effect heeft op die wederkerigheid.
Voor persoonlijke groei is de relatie ouder-kind net zo belangrijk als eiwitten en vitamines dat zijn voor groei.
Het onderkennen van dit belang heeft veel veranderd hoe nu wordt gekeken naar hechting. Een veilige hechting zorgt ervoor dat jij je verbonden voelt en gezonde relaties kunt aangaan.
Onveilige hechting daarentegen leidt tot patronen van angst, vermijding of ambivalentie in relaties. Dit beïnvloedt niet alleen romantische relaties, maar ook vriendschappen en werkrelaties.
En zélfs de manier waarop je met jezelf omgaat.
Hechtingscirkel: Hoe je hechting zich herhaalt in relaties
De hechtingscirkel: Hoe je hechting steeds opnieuw doorloopt
Hechting is geen eenmalig proces dat in de kindertijd stopt. In elke nieuwe relatie doorloop je onbewust opnieuw de hechtingscirkel. (Zie afb.1) Dit patroon herhaalt zich in interacties met partners, vrienden en collega’s.
Waar hechting is getraumatiseerd, ontstaan overlevingsstrategieëen die jou en mij beschermen tegen pijn. De keerzijde is dat de overleving in de weg staat van échte verbinding.
Laten we de vier hechtingsstijlen verkennen en ontdekken hoe ze zich in jouw leven kunnen uiten.
“Hechting vormt je relaties – bewust of onbewust, veilig of onveilig”
1. Veilige hechting: De basis voor gezonde relaties
Mensen met een veilige hechtingsstijl voelen zich op hun gemak in relaties. Ze ervaren verbinding als iets positiefs, maar kunnen ook goed alleen zijn.
Ze vertrouwen hun partner en voelen zich niet snel bedreigd door afstand of verschillen.
Kenmerken van veilige hechting:
Jij kunt open communiceren over je gevoelens en behoeften.
Je voelt je prettig in zowel nabijheid als zelfstandigheid.
Conflicten zie je als iets om samen op te lossen, niet als bedreiging.
Je ervaart een stabiel gevoel van eigenwaarde.
Wat als je niet veilig gehecht bent?
Je hechtingsstijl is niet in steen gebeiteld. Ook als je onveilig gehecht bent, kun je werken aan meer veiligheid in jezelf en je relaties.
Dit begint met bewustwording en oefenen met veilige verbinding.
2. Vermijdende hechting: De angst voor afhankelijkheid
Mensen met een vermijdende hechtingsstijl zijn opgegroeid in een omgeving waarin emoties niet veilig of welkom waren. Dit kan komen door emotioneel afwezige ouders, verwaarlozing of afwijzing.
Als gevolg hebben ze geleerd om vooral op zichzelf te vertrouwen en afstand te houden in relaties.
Kenmerken van vermijdende hechting,
Jij:
voelt je ongemakkelijk bij emotionele intimiteit.
minimaliseert de waarde van relaties en afhankelijkheid.
hebt moeite met het uiten van kwetsbaarheid.
trekt je terug bij conflicten of emotionele situaties.
Hoe kun je groeien naar een veiligere hechting?
Oefen met het erkennen en uiten van emoties.
Werk aan vertrouwen in anderen door stap voor stap openheid te geven.
Zoek bewust verbinding, zelfs als het ongemakkelijk voelt.
Ambivalent: Gevoelens van behoefte aan nabijheid én angst voor verlating
3. Ambivalente hechting: De constante twijfel tussen aantrekken en afstoten
Bij ambivalente hechting wisselen gevoelens van behoefte aan nabijheid en angst voor verlating elkaar af. Dit ontstaat vaak bij kinderen die onvoorspelbare zorg hebben ervaren.
De ene keer was er liefde en aandacht, de andere keer afwijzing of afstand. Dit leidt tot een diepgewortelde onzekerheid over relaties.
Kenmerken van vermijdende hechting:
Je zoekt veel bevestiging en goedkeuring in relaties.
Je bent gevoelig voor afwijzing en hebt moeite met vertrouwen.
Emoties kunnen intens en overweldigend zijn.
Je hebt de neiging om in relaties te ‘klampen’ uit angst om verlaten te worden.
Hoe kun je hieraan werken?
Leer je eigen behoeften en gevoelens te reguleren zonder afhankelijk te zijn van een ander.
Oefen met zelfverzekerdheid en vertrouwen in jezelf.
Zoek gezonde bevestiging in plaats van constante geruststelling.
4. Gedesorganiseerde hechting: Wanneer liefde en angst samenvallen
Gedesorganiseerde hechting ontstaat vaak bij kinderen die zijn opgegroeid met trauma, misbruik of emotionele verwaarlozing.
De persoon die troost zou moeten bieden, is tegelijkertijd de bron van angst.
Dit leidt tot een diep innerlijk conflict: het verlangen naar nabijheid, maar ook de neiging om weg te bewegen.
Kenmerken van gedesorganiseerde hechting:
Extreme stemmingswisselingen in relaties.
Moeite met vertrouwen en intense angst voor verlating.
Dissociatie of emotionele afstand als overlevingsmechanisme.
Impulsief gedrag en diepe innerlijke conflicten.
Wat kun je doen als je gedesorganiseerd gehecht bent?
Trauma verwerken met professionele hulp is essentieel.
Bewust worden van patronen en ze stap voor stap doorbreken.
Leren hoe je op een gezonde manier met emoties omgaat.
“Verandering begint bij bewustwording van je hechtingspatronen en reacties”
Hechting en de impact op jouw relaties
Hechting bepaalt hoe jij omgaat met intimiteit, conflicten en verbinding.
Onveilige hechting betekent niet dat je kapot bent, het betekent dat je patronen hebt ontwikkeld om jezelf te beschermen.
Eenmaal zelf aangeleerde patronen kún je veranderen.
Herken je jezelf in een van deze stijlen? Dat is een eerste stap. De volgende stap is bewust leren hoe je meer veiligheid in jezelf en je relaties kunt creëeren.
Opnieuw leren hechten: Stap voor stap naar veilige verbinding
Het helen van onveilige hechting begint met zelfinzicht en kleine, bewuste stappen:
Zelfreflectie:
Onderzoek je eigen hechtingsstijl en patronen.
Bewustwording in relaties:
Herken wanneer je oude patronen herhaalt en oefen met nieuw gedrag.
Zelfregulatie:
Leer omgaan met je eigen emoties en behoeften.
Zoek ondersteuning:
Therapie of coaching kan helpen om patronen te doorbreken.
Veilige hechting is mogelijk, zelfs als je het niet van huis uit hebt meegekregen. Door bewust te werken aan je hechtingsstijl, kun je bouwen aan diepere en gezondere relaties.
Wil jij werken aan jouw hechtingspatronen?
Hechting speelt een grote rol in hoe je je verhoudt tot jezelf en anderen. Wil je jouw patronen beter begrijpen en transformeren?
Overweeg dan begeleiding om opnieuw te leren hechten en meer veiligheid in je relaties te ervaren.
Wil jij inzicht in jouw hechtingsstijl en hoe dit je relaties beïnvloedt? Plan vandaag nog je vrijblijvend kennismakingsgesprek.
