Een nieuw systeem
waarin je alles wat je achterlaat
opnieuw zult vinden. In een andere vorm, in een andere gedaante.
Een blog over JIJ in de relatie. Waar sta je? Wat heb je meegenomen en/of achtergelaten? Jezelf kunnen zijn, wie wil dat nu niet. En waarom is het dan zo lastig om in alle situaties en dus ook in je relaties autonoom te zijn. In een opstelling kan veel helder worden. Zit je in een relatiecrisis, dan is een relatietherapeut aan te raden. Wellicht geeft een opstelling je dan als extra net even meer inzicht in het hoe, wat en waarom. En bovenal over jullie eigen individuele verantwoordelijkheden die behoren bij de eigen plek.
Wat is er nodig om Jezelf te kunnen zijn
Jezelf (kunnen) zijn. Woorden die een diepere laag aanboren. Meestal een verlangen. Soms een droom of een wens. In het uitspreken van de woorden ben je al vertrokken. Vertrokken uit het Nú. Wat is er voor nodig om Jezelf te kunnen zijn? Specifieker: Welke voorwaarden moeten worden ingevuld om Jezelf te (kunnen) zijn in je relatie? Vragen die er toe doen. Relevant omdat Jezelf zijn een lastige opgave is in je relatie. Vanuit systemisch oogpunt kun je je zelfs afvragen waarvoor deze last een oplossing is. En het is oké om nu te stoppen met lezen. Laat de vragen maar eerst op je inwerken.
Je bent toch geen Supermens
Jezelf en Plek zijn met elkaar verbonden. Jezelf zijn in de relatie betekent dat jij je eigen plek inneemt. Dat je autonoom kunt zijn in diverse omstandigheden. Daardoor ieder zijn eigen verantwoordelijkheid gunt en ook laat nemen. Dat je vanuit liefde kunt kijken naar wat er is, zonder behoefte dit voor de ander te willen veranderen. Jezelf zijn betekent dat jij bewust bent van je overlevingsstrategieën. En je bent geen Supermens. Of wel? Word je bewust wanneer jij jouw overlevingsstrategie inzet. Het helpt je jouw triggers te herkennen. Want waar ken je die óók zo van?
Houd het in de relatie bij jezelf
Een wereld waarin iedereen in onderlinge relaties vrij en autonoom kan zijn. Het leest als een ideale wereld. En dat is het ook. Houd het daarom bij jezelf. Onderzoek waarin jij je beperkt voelt. Beperkt of ingeperkt om je eigen unieke plek in te nemen. Aan wie ben jij loyaal door van je plek te gaan? Wat heb jij meegenomen vanuit je ouderlijk huis? Of vanuit een vorige relatie? Elke (nieuwe) relatie is een systeem op zich. En nieuwe systemen gaan voor op voorgaande systemen. Je ouderlijk huis verlaten en met je partner ‘op jezelf gaan’. Dan laat je het oude achter om het nieuwe te omarmen.
Iedereen heeft eigen generationele bagage
Maar zowel jij als je partner brengt zijn eigen systeem van herkomst mee. En ieder systeem is ontstaan op de generaties die het voorgingen. Generaties die elk hun eigen verdriet, blijdschap, trauma’s, schaamtes, overtuigingen, waarden, normen, uitsluitingen etc. hadden te verwerken. Waarbij alles wat niet verwerkt kon worden werd doorgegeven aan volgende generaties. Net zo lang totdat is aangekeken wat ingesloten moest worden. De loyaliteit van kind naar ouders is oneindig. Afwijken van de uitspraak “zó doen wij dat in ónze familie” is je onttrekken aan het familiegeweten.
Liefde kan niet eindeloos worden opgerekt
“Als horizontaal wordt doorkruist door wat verticaal is gebonden wordt liefde opgerekt tot de rek eruit is”. Het is het begin van de pagina: Kom landen in je relatie. Jouw relatie kent een horizontale verbinding. Een relatie volgens zelf bepaalde normen en waarden. Maar wat als een van beide, of beide, nog gebonden zijn aan het voorgaande systeem of systemen? Dan ben je ook verticaal gebonden. En die doorkruist (in veel gevallen) de horizontale binding. De kans dat het dan even minder plezierig wordt is aanwezig. Je/jullie staan immers met een been in een vorig systeem.
Jij brengt jezelf mee in elke relatie
Je kunt niet alleen gebonden zijn aan je systeem van herkomst, maar ook aan je vorige relatie(s). En zijn er in de vorige relaties ook kinderen geboren, dan kun je niet alleen gebonden zijn, je bent ook verbonden met elkaar. Je blijft immers samen ouders van de kinderen uit die relatie. Ben jij wellicht met een been gebonden in die vorige relatie? Jij brengt altijd jezelf en je ervaringen mee in elke ontmoeting. In elke relatie. Dat geldt voor beide. Allebei met eigen generaties achter je. Dat is een gegeven. Samen bewust worden door te onderzoeken wat je meebrengt in je relatie is een grote, mooie stap.
Wat wordt achterlaten vind je opnieuw terug
Elk nieuw systeem waarin je iets achterlaat, niet verwerkt, zul je opnieuw vinden. In een andere vorm, in een andere gedaante. Wat niet kan worden verwerkt schuift door naar volgende generaties. Je eigen plek innemen, Jezelf zijn, heelt meer en dieper dan alleen jou. In een persoonlijke opstelling kun je onderzoeken welke plek jij inneemt. Kom je met zijn tweeën, dan worden er twee individuele opstellingen begeleid en indien helpend een gezamenlijke opstelling. Het is mogelijk om individueel begeleiding te krijgen op thema’s die zich hebben laten zien.
Relatie crisis?
Zijn jullie in een relatie-crisis beland, dan is een relatietherapeut wellicht voor jullie meer voor de hand liggend. De individuele opstelling kan wel als ondersteuning van dat proces worden ingezet. Individueel of samen. Een afspraak is zo gemaakt.
“Ik heb een gelukkige jeugd gehad”. Daar hoeft het dus niet over te gaan. Of juist wel?
Je kunt dit blog ook beluisteren
Jouw stijl van hechting garandeert veiligheid
Ik schrijf over het proces van hechting. Over hechtingscirkel of contactcirkel. Het proces van interacties dat leidt tot een duurzame, affectieve relatie. Het hechtingssysteem is een aangeboren, biologisch en natuurlijk systeem. Het houdt verband met alles wat je in je leven doet. Specifiek in relaties. Hechting refereert aan veiligheid. Veilig zijn in je kwetsbaarheid. Veilige en onveilige hechting roepen elk een eigen sfeer op. Ik zal hier meerdere hechtingsstijlen beschrijven. Jouw hechtingsstijl garandeert jou veiligheid. Ook onveilige hechting. Ik nodig je uit om je eigen hechtingsstijl te onderzoeken.
In je start ben je volledig afhankelijk
Hechten is een natuurlijk vermogen. Het helpt jou om bij dezelfde soort te kunnen horen. Hechten begint pre-nataal. Al bij de conceptie. En zet zich voort na de geboorte. Het kind is voor voeding, veiligheid en groei afhankelijk. Hechten gaat van ouders naar kind en weer terug. De basishechting van ouders heeft effect op die wederkerigheid. En beïnvloedt het proces van interacties in latere relaties. Voor persoonlijke groei is de relatie ouder-kind van belang. Evenzeer als eiwitten en vitamines dat zijn voor groei. Het onderkennen van dit belang heeft veel veranderd.
Wees nieuwsgierig in het Nú
Ik ga vier verschillende hechtingsstijlen met je delen. Maar voor ik daar aan begin een oproep. Wees nieuwsgierig. Welke stijl past bij jou? Zonder gelijk deze stijl in beton te gieten. Het is mogelijk dat je verschillende stijlen bij jezelf herkend. Waarschijnlijk in verschillende relaties. Leer jezelf kennen. Met compassie. Want, wat je van jezelf kent, ben je niet. Welke vorm van hechting je ook hebt ontmoet. Het is mogelijk om in het nú te werken aan veilige hechting. Begrijpen en begrepen worden. Begrijpen en aanvoelen. Het is een diep beleefde verbondenheid.
De hechtingscirkel
De hechtingscirkel wordt ook contactcirkel genoemd. Het is de cirkel van ons leven. Je doorloopt deze van geboorte tot sterven. Eigenlijk doorloop je deze cirkel in élk contact. In verschillende intensiteit. Waar hechting is getraumatiseerd heeft dat gevolg voor het contact, de relatie. Onveilig gehecht heeft weerslag op intimiteit, intiem kunnen zijn. Wat pijn doet probeer je (onbewust) te vermijden. Maar pijn hoort bij het leven. Daarom kent iedereen gradaties van onthechting. Iets waar ook jij je toe mag leren verhouden. Hieronder beschrijf ik vier verschillende stijlen van hechting.
Veilige gehechtheid
Veilige gehechtheid ligt aan de basis van je zijn. Veiligheid, vertrouwen, je verbonden weten en begrepen. Veilige gehechtheid is afstemming. Hoe je omgaat met (stress) situaties wordt mede bepaalt door je hechtingsstijl, Jij als volwassene kunt verbinden op een gezonde wederzijdse manier. Samen en alleen is beide oké. Je voelt je niet ongemakkelijk bij verschillen. En van conflicten maak je geen drama. Ouders hebben een (grote) rol gehad in jouw gehechtheidsstijl. Dat is een ongemakkelijke waarheid. En vanuit loyaliteit lastig vast te pakken. Ouders kunnen niet meer geven dan ze bezitten.
Je kunt als volwassene werken aan je gehechtheidsstijl. Enkele vaardigheden om mee/aan te werken zijn:
Aandachtig luisteren
Aanwezig zijn
Afstemmen
Contact onderhouden
Bewustzijn van jou komen en gaan in het contact
Vermijdende gehechtheid
Als kind verwaarloosd of teveel alleen gelaten. Ouders konden niet aanwezig zijn. (Je kunt als ouder fysiek aanwezig zijn en voor het kind afwezig) Of je werd als kind afgewezen. Je wilt niet afhankelijk zijn en reageert weinig op je ouders. Onder frustratie en teleurstelling ligt de hunkering naar liefde en geborgenheid. Lastig vinden om intimiteit toe te staan. Het nut van relaties met anderen bagatelliseren. Twee neigingen die passen bij een vermijdende gehechtheid. Een veilige en gezonde verbinding met anderen nastreven is de stap die je nú kunt zetten.
Ambivalente gehechtheid
Wel-niet, wel-niet. Het is de twijfel die overheerst. Inconsequent is het passende woord. Dan was er liefde en aandacht. Dan weer niet. Je weet dan ook niet goed waar op te rekenen. Je leeft in een stressvolle situatie. Onzekerheid troef. Verdien ik wel liefde? Je weet niet goed hoe jouw behoeften vervuld moeten worden. Je hebt geen vertrouwen ontwikkeld. Niet in jezelf en geen vertrouwen in je omgeving. Je bent ervan overtuigd dat je verlaten zult worden. Emoties spelen op voordat er in werkelijkheid iets is gebeurd. Je bent gebaat bij consequentheid en geruststelling.
Gedesorganiseerde gehechtheid
Het doel van de hechtingssystemen is bescherming bieden. Deze stijl wordt gekenmerkt door grote angst. Het kind zoekt toenadering en beweegt weg. Als kind zoek je troost en veiligheid bij een liefdevolle ouder. Maar wat als die ouder de bron van de angst is? Dissociëren en afstandelijkheid. Stemmingswisselingen en emotionele ontregeling. Er is veel verwarring. Zowel op psychisch als het fysieke vlak. Ouders hebben vaak te maken met eigen onverwerkte trauma’s.
*)Dissociëren: Een defensiemechanisme wat er voor zorgt dat je reflexmatig uit de ervaring stapt. Je hebt hierin geen vrije keus. Jij wordt beschermd door iets niet te ervaren.
Opnieuw leren hechten
De uiting van getraumatiseerde hechting kan onthechting zijn. Je maakt je dan los van jezelf, van de ander, of los van beiden. Onthechting is een overlevingsstrategie. Waar je in te weinig hechting bent geweest neem je dit met je mee. In elke ontmoeting kom je jouw hechtingspatronen opnieuw tegen. En je kunt leren. Leren om opnieuw antwoord te geven op jouw hechtingspatronen. Leer jezelf ontmoeten, kennen en omarmen. In begeleiding leer je terug te keren tot verbinding waar je uit verbinding gaat.
