Pijn Onzichtbaar diep Trekt aan mij Ik vecht, voel van Binnen
Diep van binnen, daar is het geweten
Hoe ga je om met een pijn die je diep van binnen voelt, maar die je niet echt kunt plaatsen? Het is alsof je ergens weet dat het klopt, maar je hoofd wil er niet aan. Het is een strijd, een innerlijke worsteling die je leegtrekt. Je voelt je moe, uitgeput zelfs, zonder dat je kunt verklaren waarom. Voor de buitenwereld lijkt er niets aan de hand. En toch voel jij je schuldig. Schuldig omdat je denkt: “Ik doe eigenlijk niets wat deze uitputting kan rechtvaardigen.”
Het lastige is dat die vermoeidheid zomaar lijkt te komen. Alsof er ineens een grens is bereikt. Alsof je een elastiek bent dat te lang is uitgerekt en nu gewoon niet meer terugveert. Misschien herken je het wel: dat je ooit wél met die spanning kon omgaan. Niet altijd perfect, maar het lukte. Totdat het niet meer ging. En dan kijk je achterom, en het raakt je. Je voelt hoe zwaar het is geweest. Dat besef kan rauw en verdrietig aanvoelen.
“Goed hoor,” zeg je. Maar klopt dat wel?
In een wereld waarin “je eigen broek ophouden” vaak nog de norm is, wordt het delen van je pijn best lastig. Helemaal als die pijn niet zichtbaar is. Hoe vaak zeg je niet gewoon “goed hoor” als iemand vraagt hoe het met je gaat? Niet omdat het echt goed gaat, maar omdat je geen “zeur” wilt lijken. Misschien omdat je denkt: “Anderen hebben het ook zwaar, waarom zou ik klagen?”
“Diep van binnen weet je dat er iets wringt, maar je hoofd weigert te luisteren. Je probeert sterk te blijven, terwijl de strijd met jezelf je uitput”.
En zo ontstaat die eenzaamheid. Je trekt je terug, omdat je het gevoel hebt dat je faalt. Je doet je best, maar diep vanbinnen weet je: ik ben moe. Uitgeput. En toch zeg je tegen jezelf dat het straks wel beter gaat. Dat je er bijna weer bent. Het is die illusie van hoop waar je je aan vasthoudt. Maar stiekem weet je dat er meer nodig is.
Wat ons onderscheid
Heb je weleens gezien hoe een hond zijn stress letterlijk van zich afschudt? Na een spannende situatie schudt hij zich uit met zoveel kracht dat hij soms even uit balans raakt. Daarna gaat hij verder, alsof er niets is gebeurd. In het moment. Hier en nu. Misschien ben je er zelfs een beetje jaloers op – hoe fijn zou het zijn als wij dat ook zo makkelijk zouden kunnen?
Wij mensen doen het anders. Als we iets meemaken dat te heftig is om te dragen, dan stoppen we het weg. Dat is geen bewuste keuze, het gebeurt gewoon. Het is onze manier om te overleven. Maar die pijn blijft ergens in ons zitten. En naarmate de tijd verstrijkt, vergeten we soms zelfs dat het er nog is. Totdat iets of iemand die oude wond aanraakt, en het gevoel weer bovenkomt.
“Pas als je erkent wat je voelt, kun je beginnen met helen en je ware kracht hervinden.”
Jezelf herkennen in de strijd
Misschien herken je het gevoel: dat je al zo lang aan het vechten bent, dat het een deel van je identiteit is geworden. “Zo ben ik nu eenmaal,” zeg je dan tegen jezelf. Maar wat je eigenlijk bedoelt, is dat er een deel van jou continu bezig is om jou overeind te houden. Om de oude pijn te onderdrukken. Dat kost energie. Veel energie. Geen wonder dat je je uitgeput voelt.
De weg naar heelheid, naar binnen
Er is ook goed nieuws. Er is een deel in jou dat sterker is dan je misschien denkt. Een deel dat verlangt naar rust, naar heelheid. Naar jezelf zijn, zonder die constante strijd. Trauma’s kun je niet uitwissen, maar hoe je ermee omgaat in het hier en nu, dáár heb je invloed op. Het begint met erkennen wat er is. Het mag er zijn, al voelt het soms zwaar.
Weet dat je niet alleen bent in deze reis. Het is oké om hulp te vragen. Het is oké om te voelen. Jij mag er zijn, met alles wat je met je meedraagt.
Vorm vast pakken om te vervormen verloren is de oorsprong. Loyaliteit
De kracht én spanning van loyaliteit
Loyaliteit, loyaal zijn, loyaal gevonden worden. Maar loyaliteit heeft een grens. Al heb ik zelf ervaren hoe diffuus die grens kan zijn. En wat is het lastig als die grens wordt benoemd. Waarom eigenlijk?
Inmiddels kan ik zo voelen waar dat vandaan komt. Want loyaliteit blijkt een liefdesband te zijn.
Geen wonder dat aanmerkingen op loyaliteit je in een spagaat trekt. Zeker in je systeem van herkomst.
Loyaliteit komt veel voorbij in mijn praktijk. Dit blog gaat over de verschillende vormen van loyaliteit. En de vervormingen. Misschien herken je iets van jezelf. Neem het aan, pak het stevig beet. Zodat je het later wat meer los kunt laten.
Loyaliteit in werk en herkomst
Arbeidsethos en familiegeweten
Je ziet het overal. Het verlangen naar loyale (onvoorwaardelijke?) medewerkers spat er vanaf. Sla de personeelsadvertenties er op maar eens op na. Niet met zoveel woorden, maar wat dacht je van: “We verwachten geen negen tot vijf mentaliteit”.
Loyaliteit is blijkbaar een verdienste. Iemand die loyaal is, daar kun je op bouwen!
Wat een onvoorwaardelijkheid wordt hier gevraagd. Een onvoorwaardelijkheid die ik herken. Ze wordt geschaard onder het kopje arbeidsethos.
En als je daar anders naar kijkt, komt het oordeel snel. Het groeps- of familiegeweten speelt daarin een rol.
Activeren van loyaliteit
In kwetsbare situaties wordt jouw loyaliteit snel wakker. Bijvoorbeeld als nje afhankelijk bent van de ander? Dan ontstaat er een voedingsbodem voor gebondenheid.
Tegenovergesteld zie je nu op de arbeidsmarkt gebeuren. Er is veel vraag naar werknemers. Dat zet loyaliteit in een ander daglicht.
ZZP’ers ervaren meer regie over hun wensen. Ze maken zich los van de groep waartoe ze hoorden, voelen zich minder gebonden – en vaak ook minder verbonden.
Speelt loyaliteit zich dan voornamelijk op de werkvloer af? Nee, absoluut niet.
“Loyaliteit is een liefdesband, geen plicht. Pas als je dat beseft, ontstaat ruimte om eigen keuzes te maken.”
Loyaliteit is een liefdesband
Loyaliteit in familiesystemen
Iedereen is ontstaan vanuit zijn ouders. Loyaliteiten zijn liefdesbanden, diep verankerd op een onbewuste laag. Ze verbinden je met je familie en de gemeenschappen erom heen.
Deze gebondenheid zet onzichtbare dynamieken in beweging.
Dat zie je terug in hoe jij nu je relaties aangaat. Die dynamieken een weerspiegeling van jouw plek in je systeem van herkomst. Je deed wat destijds nodig was om erbij te horen.
Persoonlijke ontwikkeling is jezelf ontmoeten. Met vragen als:
“Wie” ben ik”
“Wie ben ik in de ogen van jou”.
Betrokkenheid en risico
Het familiesysteem drijft op onderlinge betrokkenheid en liefde. Vervuld van belofte én risico.
De belofte van veiligheid
Het risico van afwijzing of buitensluiting
Die dualiteit maakt je ontvankelijk voor plekverwisseling en vervorming van loyaliteit. Over plekverwisseling en magische liefde lees je in een andere blogs.
In dit blog zoom ik in op de horizontale en verticale loyaliteit en de 4 vervormingen daarvan. Overdreven – Gespleten – Negatief – Onzichtbaar.
Horizontaal versus verticaal
Verschil tussen generaties en gelijkwaardigheid
Horizontale en verticale is ontleend aan de contextuele therapie. Een therapie die handelt over de dynamische verbondenheid van een persoon met zijn relaties. Iedereen is lid is van een familiesysteem. Ieder lid heeft in dat systeem een eigen unieke plek.
Verticale loyaliteit:
De loyaliteit tussen generaties: Groutouder-Ouder-Kind. Deze relaties zijn onomkeerbaar.
Horizontale loyaliteit speelt zich af tussen eenzelfde generatie.
Partnerrelatie, vriendschapsrelatie of collegiale banden. Relaties op basis van wederkerigheid. Er is gelijkheid in wederzijdse verplichtingen en rechten.
Projecties in werk en relaties
Verticale loyaliteitsbanden zijn diep geworteld. Je ziet en voelt de spanning opborrelen als deze liefdesband er niet openlijk mag zijn.
In mijn aanbod “RELATIE IN BALANS” werk ik met deze verticale (en horizontale) loyaliteit.
Wat neem jij mee uit je vorige relatie? Welke oude bindingen leiden tot projecties? Projecties die je ook van toepassing zijn in de relatie met je collega’s. Elke relatie biedt kansen. Kansen om te helen wat ooit uit verbinding is geraakt. Dit geldt (dus) niet alleen voor partnerrelaties.
Vervormingen van loyaliteit
Elke loyaliteit heeft een zwakke kant. En een krachtige kant. Soms raakt de loyaliteit vervormd, Jij bent klem komen te zitten in je familiesysteem. Op een plek in het oudersysteem terecht gekomen.
Jouw vervorming van loyaliteit wordt door een ander wellicht als kwaliteit ervaren: Geen nee kunnen zeggen. Meer verantwoordelijkheid nemen dan je toekomt. Past precies bij “We verwachten geen negen tot vijf mentaliteit” uit de tweede paragraaf.
In een andere vervorming is uithoudingsvermogen de grote kracht. Het snel zien van beide kanten van een medaille. Mét inlevingsvermogen.
Het kind dat geen kind kan zijn, gekleed in de kleding van de volwassene
Overdreven loyaliteit (parentificatie)
Parentificatie is identificatie met de plek van ouders, Van een of beide. De oorzaak ligt in overbelasting van de ouder(s). Tijdelijk, of structureel in de vorm van een zwaar levenslot van ouder(s) en/of grootouder(s).
Identificeren is het je toe-eigenen van ander zijn lot met de onbewuste beweging om die plek over te nemen.
In het voortdurend scannen hoe het met je ouder(s) gaat ben je alert geworden. Alert op de last van een ander. Jouw groot verantwoordelijkheidsgevoel krijgt veel voor elkaar. Veel doen geeft je het goede gevoel. Hulp vragen is lastig. Zorg voor een hogere rangorde gaat als vanzelf.
Wat te doen?
Aanvaarden dat jij het niet alleen hoeft te doen
Meer zorg voor jezelf (mentaal en lichamelijk)
Grenzen stellen in verantwoordelijkheden
Minder gericht zijn op ‘voorkomen wat fout gaat’
Loyaal aan het een is disloyaal naar de ander. Verscheurd worden.
Gespleten loyaliteit (triangulatie)
Kun je even loyaal zijn naar beide ouders? Of gaat loyaliteit naar de een ten koste van de ander. Dat laatste brengt je in een spagaat. Je hebt het gevoel dat jij de relatie moet redden.
Helemaal als ouders, omdat ze er samen niet uitkomen, afzonderlijk steun zoeken bij jou.
Dit veroorzaakt een innerlijk strijd. Loyaal naar de een is tegelijkertijd dis-loyaal zijn naar de ander. Alsof je altijd een van de twee in de steek laat.
Zijn er op de werkvloer meerdere leidinggevenden? Een beetje spanning tussen hen, geeft jou stress.
Wat te doen?
Zoek momenten waarop de liefde wél stroomde tussen je ouders
Herstel je afbakening
Sta op je eigen plek
Gebruik je Volwassen ego-positie om keuzes te maken
Weet: Kiezen is de helft verliezen
Je zelf beperken en klein houden. Uit trouw.
Negatieve loyaliteit
Hoe kan er geluk bestaan als er zoveel lijden is? Het zware lot van ouders rustend op kinderschouders activeert het ondermijnen van eigen gezondheid en succes van het kind.
In gebonden zijn aan het lot van je ouders blijf je hun trouw. Een onuitgesproken belofte: Ik kom niet verder dan jullie.
Een bijzondere dynamiek waardoor je niet je volle potentie gebruikt. Het is moeilijk om in het licht te staan. Lastig om successen te vieren. In de onderlaag zit woede. Je hebt je eigen geluk op moeten geven.
In je werk blijf je vooral zoeken naar verbeterpunten. Alsof er een taboe rust op positieve ervaringen.
Wat te doen?
Buig voor het lot van je ouders
Neem je eigen leven met alles wat erbij hoort
Vier successen
Professioneel: Sluit de pijn van andere in zonder het te dragen
Onzichtbaar verbonden met wat er niet mocht zijn
Onzichtbare loyaliteit
Als kind kun je ‘weten’ dat iets in het systeem werd buitengesloten. Er treedt dan een identificatie op met dat ‘iets’. Zodat het een plek krijgt in het systeem. Dat ‘iets’ kan een geheim zijn, een trauma, een verzwegen persoon. Er werd in ieder geval niet over gesproken.
Onzichtbare loyaliteiten zijn beklemmend. Er moet ‘recht gedaan worden’. Maar niemand weet waar recht aan gedaan moet worden. Het vertroebelt de onderlinge communicatie.
Onzichtbare loyaliteit is moeilijk vast te pakken. Een leidinggevende met deze dynamiek strijdt een strijd die niet de zijne is.
Wat te doen?
Erken wat buitengesloten was
Geef het een plek (ook generaties later)
Zet innerlijke onrust om in kwaliteit
Professioneel: Wees nieuwsgierig naar wat in het verleden van een organisatie nog meespeelt
“Wat je uit liefde op je hebt genomen, mag je later met liefde weer teruggeven aan wie het werkelijk toebehoort.”
Loyaliteit vraagt professionele én persoonlijke aandacht
Loyaliteit is geen karaktereigenschap, maar een liefdesband. Een dynamiek die raakt aan jouw plek in je familiesysteem én aan je plek op je werk.
Het vraagt bewustzijn om te zien waar:
Jouw loyaliteit vervormd is geraakt
Je een plek hebt ingenomen die niet de jouwe was
Je mag loslaten wat niet van jou is
Samenvattend: Loyaliteit als ingang naar jezelf
Loyaliteit en plek zijn een krachtige ingang voor zelfonderzoek. Loyaliteit is een liefdesband – maar wel een met een grens. En het juist op dat snijvlak waar de spanning ontstaat. Daar wordt in de schaduw geplaatst wat niet aangekeken mag worden. UYit liefde. Uit trouw.
Wil je onderzoeken welke vormen van loyaliteit in jouw leven spelen?
Schaamte houdt je klein, autonomie geeft vrijheid. Vaak zit je vast in één kant: aanpassen of jezelf isoleren. De oplossing ligt in het balanceren tussen beide. Door schaamte bewust te voelen en autonomie stapsgewijs te versterken, kun je vrijer leven. Dit blog biedt inzichten én een praktische oefening.
Jezelf zijn in je relatie is niet vanzelfsprekend. Onbewuste patronen, overlevingsstrategieën en familieloyaliteiten beïnvloeden je plek. Systemisch werk helpt deze dynamieken zichtbaar te maken. Door bewustwording en erkenning van wat speelt, kun je oude patronen doorbreken en je relatie versterken, met meer ruimte voor wie jij werkelijk bent.
Het is eigenlijk best logisch allemaal. En toch….. er is lev voor nodig om het leven ten volle te nemen. En lev om door de loyaliteit heen op onderzoek te gaan. Uit je bubbel om antwoord te vinden op “Waarom-vragen”. Om zicht te krijgen op helderheid.
Een blog over bubbel en familieopstelling. En hoe ze bij elkaar horen.
