Het geweten (van de familie) spreekt!
Familie
Onzichtbare regels
Loyaliteit die bindt
Vrijheid voelt soms beklemmend
Verbinding
Het familiegeweten spreekt: Loyaliteit, tradities en zelfbewustzijn
Ongeschreven regels. Onuitgesproken nemen ze veel ruimte in. Uitgesproken klinken ze als: “Zo doen wij dat bij ons”. In die zes woorden wordt de groep bevestigd. En het is een uitnodiging. Jij mag bestaansrecht en veiligheid ontlenen aan je oorsprong. Het voortbestaan van de groep vraagt jouw lidmaatschap. Ongeschreven geweten.
Wat is het familiegeweten?
Het geweten is een hulpmiddel. Het geeft een kader hoe om te gaan met het leven. Naast een persoonlijk geweten heeft ook de groep een eigen geweten. Heet de groep ‘Familie’? Dan noemen we dit het familiegeweten. Het kader is niet uniform en gelijk voor elke familie. En dat is juist in deze tijd goed zichtbaar. Aan wie, of welke ,of wat ben jij deze komende dagen loyaal? En wie of wat laat je daarmee los?
Loyaliteit en de spagaat van vrijheid
‘Pas toen ik verkering kreeg’, sprak een cliënte, ‘zag ik opeens hoe het óók kon zijn. Dat er ook andere regels kunnen gelden in een gezin. Best verwarrend. Want het was fijn bij mijn vriend thuis. Was er vaak en graag. En ik voelde de teleurstelling thuis’. Je afzetten of vervreemden van ‘de groep’ zet je buiten die groep. Dat voelt dan misschien wel vrij, maar de spagaat van loyaliteit zet een prijs op de verworven vrijheid.
Los maken van verwachtingen
Het familiegeweten is de overlevingsstructuur van een groep. En van het individu. Je bent als kind afhankelijk van die groep. Dus pas jij je aan. Loyaliteit verzekert jou van een plaats in die groep. Bewust zijn van het familiegeweten is je bewust worden hoe je bent verbonden of gebonden. Traditionele gebruiken ondersteunen het geweten.
De rol van tradities en rituelen
Tradities en rituelen hebben vooral als doel om de kaders van de groep te onderstrepen . Met het verdwijnen van rituelen verdwijnt er tegelijkertijd een vorm van houvast. De consistentie van de groep verwordt tot ‘los zand’. Een verzameling individuen. Losgeweekt van de groep en tegelijkertijd worstelend met onuitgesproken loyaliteit.
Ruimte en onzekerheid
Wij mensen hebben elkaar nodig. Juist nu het velen zo goed gaat, meer dan ooit. Als mens besta je alleen in de ogen van de ander. De vragen die je jezelf de komende dagen (en ook daarna) kunt stellen is: “Hoe gebonden voel ik mij?” en “Hoe staat dit mijn verbonden zijn in de weg?” Welke oude of juist nieuwe rituelen kunnen mij ondersteunen in het welkom weten in deze wereld?
Menselijke verbondenheid: Een noodzaak
Wij mensen zijn sociale wezens. Hoe goed het ook met ons gaat op individueel vlak, de behoefte aan verbinding blijft sterk aanwezig. Juist nu veel mensen materieel beter af zijn dan vroeger, blijkt dat die verbinding met anderen belangrijk blijft. We kunnen onszelf immers alleen echt kennen in relatie tot anderen, in de spiegel die zij ons voorhouden.
In tijden waarin oude familietradities en structuren minder vanzelfsprekend zijn, rijst de vraag hoe je als individu je plek vindt. Hoe blijf je trouw aan jezelf terwijl je ook verbonden blijft met anderen? Dit vraagt om reflectie op je eigen geweten en je banden met je familie. Je kunt jezelf afvragen: “Hoe gebonden voel ik mij aan mijn familie?” en “Hoe staat die binding in de weg van mijn eigen vrijheid en verbondenheid met anderen?”
Nieuwe rituelen en ruimte voor zelfontwikkeling
Wanneer traditionele rituelen vervagen, ontstaat er ruimte voor het creëren van nieuwe manieren om je plaats in de wereld te voelen. Dit kunnen heel persoonlijke rituelen zijn, zoals tijd nemen om stil te staan bij je eigen wensen en behoeften, of samen met anderen nieuwe momenten van betekenis creëren. Het doel blijft hetzelfde: het vinden van een manier om jezelf welkom te voelen in deze wereld, terwijl je ook ruimte geeft aan de verbindingen die voor jou belangrijk zijn.
Anders alleen, toch samen
Het kan betekenen dat je oude gewoontes loslaat en nieuwe vormen van verbondenheid onderzoekt. Dit proces is niet altijd eenvoudig, omdat het loskomen van vertrouwde patronen vaak gepaard gaat met gevoelens van verlies of onzekerheid. Maar juist in deze ruimte kan er iets nieuws ontstaan—een manier van zijn die trouw is aan jezelf, zonder dat je de waardevolle verbinding met je familie hoeft te verliezen.
Bewustzijn als sleutel tot vrijheid
Bewust worden van het familiegeweten helpt je om keuzes te maken die in lijn zijn met je eigen waarden, terwijl je je ook bewust bent van de kracht van tradities en loyaliteit. Het geeft je de mogelijkheid om te onderzoeken waar je vandaan komt, waar je naartoe wilt, en wat je nodig hebt om je zowel verbonden als vrij te voelen.
Of je nu teruggrijpt naar oude tradities of nieuwe vormen van verbondenheid zoekt, het belangrijkste is dat je jezelf serieus neemt in wat je voelt en ervaart. Je hebt het recht om je eigen weg te gaan, en om tegelijkertijd de kracht van je oorsprong te waarderen. Zo kun je balans vinden tussen het oude en het nieuwe, tussen gebondenheid en vrijheid. En daarmee geef je jezelf de ruimte om volledig aanwezig te zijn, in verbinding met jezelf en met de mensen om je heen.
Heb het goed! Joan
