Voelen Boos, verdrietig Muren van beton Bescherming, moeilijk te breken Ontmoeting
Emoties die iedereen herkent
Boos, verdrietig, bang… Het zijn uitingen van emoties die iedereen herkent. Toch hoor je vaak de opmerking: “Ik kan niet voelen.” Een uitspraak die vaak gepaard gaat met de wens om weer contact te maken met het eigen gevoel. Hoe kan dit eigenlijk, dat mensen ervaren dat ze niet bij hun emoties kunnen komen? Een mysterie?
Storingen verdienen voorrang
Afgelopen zomer had ik een elektronisch probleem met mijn auto. De storing trad gelukkig niet doorlopend op, maar het bleef hinderlijk. Het deed me denken aan mijn allereerste auto, een prachtige wagen met een lichtprobleem. Na veel zoekwerk was de oplossing uiteindelijk spotgoedkoop: drie dubbeltjes aan materiaalkosten. Maar de zoektocht kostte me honderd keer zoveel. Tegenwoordig sluit je een laptop aan, en die geeft meteen een compleet storingsrapport.
Het gevoel beschermd
Terug naar het ‘voelen’. In mijn optiek kan iedereen voelen. Een simpel voorbeeld: knijp stevig in je arm en je voelt pijn. Maar bij veel mensen blijft het daarbij, omdat het betekenis geven aan wat er werkelijk gevoeld wordt vaak niet lukt. Vaak voelen mensen wel ‘iets’ in hun hart- of buikstreek, maar wat dat ‘iets’ precies is, blijft onduidelijk. De redenen hiervoor worden vaak beschermd door “muren van gewapend beton”.
Maar hoe ga je nu verder?
En die muren zijn er niet zomaar; ooit waren ze een noodzakelijke bescherming. Als er geen ruimte is om je gevoel te ervaren, dan druk je het weg. Je legt het buiten jezelf, slikt het in, of ontkent het zelfs. Dat is een zware keuze, maar het heeft je gebracht waar je nu bent. De vraag is: hoe ga je verder?
Jezelf bevragen is jezelf ontmoeten
“Ik heb geen gevoel” of “ik kan niet bij mijn gevoel” lijkt op dat elektronische probleem van mijn auto. Het kan plots erg storend worden en dan moet je ermee aan de slag. Anders dan een auto vraagt jouw ‘diagnose’ echter tijd, omdat jouw emotionele muren veel complexer zijn. Jezelf bevragen en je eigen beschermingsmechanismen onder ogen zien, noem ik jezelf ontmoeten. Een ontmoeting die er echt toe doet, als je bereid bent geraakt en aangeraakt te worden.
En dan blijkt het mysterie minder groot te zijn dan gedacht.
Hoog Boven alles Haarscherp observerend opnemen Respectvol geproefd terug gegeven Waarnemen
Fijngevoelig voor je omgeving
Als vreemdeling in de wereld ben je vaak fijngevoelig voor je omgeving. Je bent degene die zich net buiten het middelpunt beweegt, als een schaduw aan de zijlijn, waar je alles observeert en opneemt. Dit elfje beschrijft een “waarnemer,” iemand die met een haarscherpe blik de wereld om zich heen bekijkt, zonder zich er direct in te mengen. Het is een positie die zowel krachtig als eenzaam kan zijn, vol inzichten die niet altijd door anderen worden begrepen.
Door afstand overzicht
Het elfje opent met “Hoog, boven alles,” en dat roept een beeld op van iemand die met afstand en overzicht naar de wereld kijkt. Het is een manier van zijn die zorgt dat je niet verstrikt raakt in het dagelijks rumoer. Je beweegt op de achtergrond, ziet wat anderen misschien ontgaat, en analyseert de details die voor anderen slechts ruis zijn. Deze waarnemer kijkt niet alleen met de ogen, maar met het hart—elke nuance, elke onuitgesproken emotie wordt geregistreerd.
Inzichten proeven en teruggeven
Maar het observeren houdt niet op bij het ontvangen. De inzichten die je opdoet, geef je terug aan de wereld. Zoals het elfje zegt: “Respectvol geproefd, terug gegeven.” Wat je ziet en voelt, giet je in woorden of gebaren die even scherp zijn als je waarneming. Deze eerlijkheid kan confronterend zijn. Niet iedereen begrijpt het of is er klaar voor, en soms voelt het alsof je een vreemde bent in een wereld die niet altijd wil horen wat je te zeggen hebt.
Bewustzijn van het ‘hoe’
Toch schuilt er kracht in deze rol als waarnemer. Jij bent degene die het grotere plaatje ziet, die patronen herkent en verborgen waarheden blootlegt. De uitdaging ligt in het vinden van manieren om je inzichten te delen op een manier die anderen kunnen horen en waarderen. Want uiteindelijk is jouw perspectief waardevol, een lens die de wereld scherper en dieper kan maken, voor wie bereid is te luisteren.
Boosheid Verdrongen woorden Een leven stilgehouden Tranen vinden eindelijk ruimte Vrijheid
Een normaal verhaal…..
Je leert al vroeg om je aan te passen, stil te zijn. “Doe maar normaal,” zeggen ze. Je luistert, je buigt, je past je aan. Je voelt een druk om niet te veel ruimte in te nemen. Iedere keer dat je wilt spreken, houd je je in. Wat als anderen je niet begrijpen? Dus je blijft stil, blijft klein. Je woorden blijven hangen, onuitgesproken.
Maar vanbinnen groeit iets. Een drang om meer te zeggen. Boosheid, langzaam borrelend, vindt een uitweg. Je voelt je niet gehoord. Je gedachten lijken er niet toe te doen. Elke keer dat iemand je niet begrijpt, voel je het weer. Woede bouwt zich op, zoekt een opening. Maar je wilt niet boos zijn. Je wilt juist begrepen worden.
Die boosheid drijft mensen bij je weg. Mensen die om je geven. Je merkt het, maar je kunt het niet stoppen. Je schreeuwt dingen die je niet wilt zeggen. Het voelt alsof je eindelijk gehoord wilt worden. Maar de stilte blijft, en je trekt je verder terug. Boosheid wordt je schild, je muur. Niemand mag zien hoe kwetsbaar je bent.
Dan is er een moment van rust. Alleen in je kamer, zonder geluid. Je vindt een oude foto, van jezelf als kind. Je kijkt naar je lach, je zorgeloosheid. Waar ging mis vraag jij je af. Hoe ben je die lach kwijtgeraakt. Tranen komen, onverwacht en bevrijdend. Ze voelen als jaren van opgekropte emoties. Verdriet dat eindelijk loskomt.
En dan daagt het…
Die tranen brengen jou inzicht. De boosheid was slechts een masker. Daaronder zit jouw verdriet, je angst en je onzekerheid. Je realiseert je dat het zo niet verder kan. Jij wilt anders leven, niet meer opgesloten in stilte. Niet langer bang om jezelf te zijn. Het zal niet makkelijk zijn. Maar je wilt het proberen.
Dan komt die eerste stap. Je vertelt iemand wat je voelt. Hoewel de woorden maar moeizaam komen, ze komen wel. Voor het eerst voel je dat je niet helemaal alleen bent. Jouw wereld voelt opeens iets minder zwaar. Vooral omdat je merkt dat mensen luisteren. Je soms zelfs lijken te begrijpen. Het geeft jou de moed om verder te gaan.
Je beseft dat je niet alles in één keer kunt veranderen. Soms komt de boosheid terug, dreig je weer terug te vallen in je oude patroon. Maar nu weet je meer. Je weet nu wat eronder zit. Je probeert te ademen, ruimte te maken voor jezelf. Omdat je hebt geleerd dat kwetsbaarheid geen zwakte is. Dat je mag zijn wie je bent, zonder je steeds aan te passen.
Doe maar normaal
Er zijn dagen dat het lastig blijft. Oude woorden klinken nog in je hoofd. “Doe maar normaal,” fluisteren ze. Maar nu hoor je ook een andere stem. Een zachte, eigen stem die zegt: “Wees wie je bent.” Die stem klinkt nog niet altijd even sterk. Maar hij is er, en het is een stem die in kracht toeneemt.
Langzaam voel je een verschuiving. De wereld voelt opener, lichter. Je merkt dat mensen je meer zien zoals je echt bent. Niet altijd, maar vaak genoeg. Je leert dat je niet perfect hoeft te zijn om waardevol te zijn. Dat je niet alles hoeft in te houden. Dat je mag uiten wat er bij jou van binnen zich afspeelt.
Vrijheid is niet iets dat je ineens vindt. Het is een proces, een pad. Elke stap is een keuze om jezelf te laten zien. Om niet terug te vallen in die oude, stille rol. Je weet dat er nog een lange weg te gaan is. Maar je bent onderweg. En dat is genoeg.
Onzeker wantrouwend ontkennen voedend voor macht maskeert verdriet en boosheid. Kwetsbaarheid
Omgaan met macht. Omgaan met kracht. Beide kunnen samenvallen, maar dat hoeft niet perse zo te zijn. Twee perspectieven: De macht hebben en de macht ondergaan. Heeft macht een negatieve klank voor jou? Of is het juist raar dat anderen dat niet hebben. Ook nu twee zijden van een medaille.
Je macht laten zien is een krachtig signaal. Je laat merken dat jij de controle hebt en weet waar je naar toe gaat. Dat is een verleidelijk signaal voor iedereen die moeite heeft met het bepalen van zijn eigen richting. Door aan te klampen aan de vertoonde macht weet jij je beschermd.
Macht is echter gebouwd op een fundament van wantrouwen. Niet echt een stevige bedding. Wat je compenseert door jezelf op te blazen en groter te maken. Macht wil laten zien dat er controle is. Ik ga en jij volgt. Je laat in alles merken dat jij de ander niet nodig hebt om jouw weg te bewandelen.
Dat wantrouwen komt ergens vandaan. Een beschadiging van onvoorwaardelijk kinderlijk vertrouwen. Als het vertrouwde niet is te vertrouwen moet jij jezelf wel beschermen. Dat kan door de ander op een diepe laag af te wijzen. Door je (onbewust) niet echt te willen binden. De mogelijk teleurstelling zou te groot zijn.
Wantrouwen & Gelijkwaardigheid
Macht heeft alles te maken met wantrouwen. En heeft moeite met gelijkwaardigheid. Als die gelijkwaardigheid door de ander in de relatie wordt nagestreefd, begint het loslaten. Het is te bedreigend. De macht uit handen geven is jezelf kwetsbaar opstellen. Maar je hebt geen idee hoe je dát zou moeten doen.
Omgaan met de macht van de ander betekent jouw grenzen bewaken. Elke glimp van ruimte die je geeft wordt zonder nadenken automatisch opgevuld. Twee verschillende polen trekken elkaar echter steevast aan. Het spel om de macht wordt daardoor telkens opnieuw gespeeld. Totdat de ban van symbiotische aantrekkingskracht wordt gebroken.
Macht is gegrond op wantrouwen. Afhankelijkheid is gegrond op het vertrouwen dat de ander je zal redden. Juist in deze grote tegenstelling valt veel van elkaar te leren. Je balans vinden in wantrouwen als in vertrouwen maakt de weg vrij voor verbinding. Een uitspraak als anker is de uitsmijter: “Wat je zegt ben jezelf”.
Een nieuwe kijk op verantwoordelijkheid en vrijheid
Het woord “schuld” roept vaak ongemakkelijke gevoelens op. Het heeft een negatieve lading in onze samenleving; het betekent dat je iets verkeerd hebt gedaan, dat je tekortgeschoten bent, dat je je hebt moeten verontschuldigen. Maar wat als we schuld niet als een obstakel, maar als een noodzakelijk onderdeel van het leven zouden zien? Misschien is het tijd om onze relatie met schuld te herzien en te begrijpen dat het juist een essentiële rol speelt in onze groei en vrijheid.
De onvermijdelijke aanwezigheid van schuld
Vanaf het moment dat we geboren worden, beginnen we ons te hechten aan onze ouders of verzorgers. We zijn volledig afhankelijk van hen voor zorg, liefde, en bescherming. Naarmate we ouder worden, ontstaat de behoefte om los te breken en onze eigen weg te vinden. Dit proces van losmaken brengt echter een gevoel van schuld met zich mee—de schuld van afstand nemen van de mensen die ons grootbrachten. Maar juist door deze schuld te omarmen, creëren we ruimte voor eigen verantwoordelijkheid en persoonlijke ontwikkeling.
Je eigen leven leiden vraagt om keuzes maken, en elke keuze brengt schuld met zich mee. Wanneer je kiest voor iets nieuws, laat je onvermijdelijk iets anders achter. Dit betekent dat je je van bepaalde verantwoordelijkheden afwendt en nieuwe op je neemt. Bijvoorbeeld, wanneer je besluit om te verhuizen naar een andere stad voor een nieuwe baan, voel je misschien schuld over het achterlaten van je familie of vrienden. Maar zonder deze keuze zou je jezelf nooit de kans geven om te groeien, nieuwe ervaringen op te doen, en onafhankelijk te worden.
Schuldig durven zijn: de sleutel tot authentiek leven
Schuld kan gezien worden als een teken van groei en verandering. Om echt te leven, moeten we de moed hebben om onszelf schuldig te maken. Het betekent dat we durven te kiezen voor wat ons ten diepste beweegt, zelfs als dit betekent dat we anderen soms teleurstellen of verwachtingen niet kunnen waarmaken. Deze moed om schuld te dragen is geen uiting van nalatigheid, maar juist van verantwoordelijkheid.
In relaties speelt dit mechanisme van schuld en verantwoordelijkheid ook een grote rol. Stel je een situatie voor waarin je jarenlang een zorgende rol hebt gehad naar je ouders toe. De loyaliteit die je voelt, maakt dat je het moeilijk vindt om je eigen pad te kiezen, uit angst om als ‘ondankbaar’ te worden gezien. Toch is het belangrijk om in te zien dat het gevoel van schuld dat komt met het loslaten van die rol, noodzakelijk is om jezelf vrij te maken voor nieuwe verbindingen, zowel in relaties als op andere vlakken van het leven.
Schuld als onderdeel van volwassen worden
Schuld speelt een cruciale rol in ons volwassen worden. Het is een onzichtbare draad die onze relaties met anderen en onszelf verbindt. Wanneer we leren om verantwoordelijkheid te nemen, leren we ook om te leven met schuld. Kiezen betekent je afkeren van het een en je richten op iets anders. En dat is waar de kracht van schuld ligt: het dwingt ons om verantwoordelijkheid te nemen voor onze keuzes en de consequenties daarvan, hoe lastig die soms ook kunnen zijn.
Het is belangrijk om te beseffen dat niemand onschuldig door het leven gaat. In elke relatie, iedere carrièrestap en elke keuze die we maken, zit een element van schuld. En hoewel dat soms zwaar kan voelen, is het juist dit besef dat ons helpt om met meer compassie naar onszelf en naar anderen te kijken. Schuld dwingt ons om eerlijk te zijn over onze motieven en onze grenzen, en het helpt ons om sterker in het leven te staan.
Bewust worden van je schuldpatronen
Omdat schuld vaak onbewust een rol speelt in ons leven, is het waardevol om stil te staan bij hoe dit voor jou werkt. Vraag jezelf eens af: waarom voel ik me schuldig in bepaalde situaties? En waar probeer ik misschien juist schuld te vermijden? Door bewust te worden van deze patronen, kun je leren om je keuzes met meer vrijheid te maken.
Misschien ontdek je dat je de neiging hebt om anderen altijd tevreden te willen houden, om confrontaties te vermijden en jezelf daardoor klein te houden. Of je merkt dat je juist snel de schuld op je neemt, zelfs wanneer dat niet nodig is, omdat je je verantwoordelijk voelt voor het geluk van anderen. Dit soort inzichten kunnen je helpen om jezelf meer ruimte te geven, om schuld niet langer te zien als een vijand, maar als een leermeester die je helpt om je grenzen te verkennen.
Conclusie: de bevrijdende kracht van schuld
Leven met schuld is onvermijdelijk, maar dat hoeft niet negatief te zijn. Schuld kan ons helpen om te groeien, om keuzes te maken, en om verantwoordelijkheid te nemen voor ons eigen leven. Het vraagt moed om je schuldig te durven maken, om je eigen weg te kiezen, en om de gevolgen daarvan te accepteren. Maar juist in die moed schuilt de kracht van een authentiek en vervuld leven. Door schuld te omarmen, leren we wat het betekent om écht te leven: niet perfect, niet onschuldig, maar vol en met overtuiging.
Alsjeblieft, goed bedoelt geef ik jou wat IK nodig heb. Liefde.
Je bent je gedachten nog aan het ordenen. Omdat je elk besluit graag weloverwogen neemt. Je probeert (mogelijke) consequenties vooraf te overzien. Daar voel jij je nu eenmaal prettig bij. Het geeft je houvast en is je vertrouwd. Weloverwogen, om zeker te weten dat je de juiste beslissing neemt.
Je voelt haarfijn aan, of denkt dit aan te voelen, wat de ander nodig heeft. (Vaak lijkt dit erg op wat jij belangrijk/gewoon vindt) Je twijfelt dan ook niet. Je handelt! Mogelijke consequenties van je handelen beoordeel je achteraf. Het is logisch dat jij oppakt wat de ander laat liggen.
De een wacht af, wikt en weegt, en voor de ander is zien én doen een bijna gelijktijdige handeling. En dat leest als twee tegenovergestelde polen. In ideale situaties ontstaat er balans. Een evenwicht tussen afwachten en doorpakken. Beide met de beste bedoelingen en uit liefde voor elkaar. Of toch niet?
Je kunt bovenstaand lezen als een interactie tussen twee personen of tussen twee groepen. Maar ook tussen een individu en zijn werkomgeving. Uit liefde voor de ander wordt ongevraagd iets gedaan wat haaks staat op de behoefte van de ander. Met als resultaat: enerzijds onbegrip en irritatie en anderzijds teleurstelling.
In naam van de liefde is veel geoorloofd(?) Het is immers goed bedoelt. De irritatie én de teleurstelling geeft aan dat er ergens iets wringt. En dat lijkt dan niet op onvoorwaardelijke liefde. Of zou het de liefde voor jezelf kunnen zijn waar het om draait? Jezelf beschermen uit eigenliefde.
Liefde en leren?
Wat kan ik hiervan leren? En wat zegt het resultaat van de interactie over mij? Welk (oud) patroon van mijzelf wordt zichtbaar door en in de ander? Gaat er iemand over je grens en raak je geïrriteerd? Wordt jouw goede bedoeling niet begrepen en ben je daarom teleurgesteld? Herken je dit?
Voorgaande paragraaf zijn allemaal vragen. Elke ontmoeting is een leermoment voor jezelf. JIJ bent de uitnodiging voor de ander zijn/haar gedrag. Er wordt in de ontmoeting een wederzijds leermoment opgezet. Vaak met een inkijkje in ieders eigen overlevingspatronen. We zijn elkaars leermeester, hoe verwarrend dat ook is.