Ongeschreven
altijd aanwezig
de familie groep
bevestigd met spelregels het
Geweten

Ongeschreven regels. Onuitgesproken nemen ze veel ruimte in. Uitgesproken klinken ze als: “Zo doen wij dat bij ons”. In die zes woorden wordt de groep bevestigd. En het is een uitnodiging. Jij mag bestaansrecht en veiligheid ontlenen aan je oorsprong. Het voortbestaan van de groep vraagt jouw lidmaatschap. Ongeschreven geweten.

Het geweten is een hulpmiddel. Het geeft een kader hoe om te gaan met het leven. Naast een persoonlijk geweten heeft ook de groep een eigen geweten. Heet de groep ‘Familie’? Dan noemen we dit het familiegeweten. Het kader is niet uniform en gelijk voor elke familie. En dat is juist in deze tijd goed zichtbaar. Aan wie, of welke ,of wat ben jij deze komende dagen loyaal? En wie of wat laat je daarmee los? 

‘Pas toen ik verkering kreeg’, sprak een cliënte, ‘zag ik opeens hoe het óók kon zijn. Dat er ook andere regels kunnen gelden in een gezin. Best verwarrend. Want het was fijn bij mijn vriend thuis. Was er vaak en graag. En ik voelde de teleurstelling thuis’. Je afzetten of vervreemden van ‘de groep’ zet je buiten die groep. Dat voelt dan misschien wel vrij, maar de spagaat van loyaliteit zet een prijs op de verworven vrijheid. 

Het familiegeweten is de overlevingsstructuur van een groep. En van het individu. Je bent als kind afhankelijk van die groep. Dus pas jij je aan. Loyaliteit verzekert jou van een plaats in die groep. Bewust zijn van het familiegeweten is je bewust worden hoe je bent verbonden of gebonden. Traditionele gebruiken ondersteunen het geweten.

Tradities en rituelen hebben vooral als doel om de kaders van de groep te onderstrepen . Met het verdwijnen van rituelen verdwijnt er tegelijkertijd een vorm van houvast. De consistentie van de groep verwordt tot ‘los zand’. Een verzameling individuen. Losgeweekt van de groep en tegelijkertijd worstelend met onuitgesproken loyaliteit.

Wij mensen hebben elkaar nodig. Juist nu het velen zo goed gaat, meer dan ooit. Als mens besta je alleen in de ogen van de ander. De vragen die je jezelf de komende dagen (en ook daarna) kunt stellen is: “Hoe gebonden voel ik mij?” en “Hoe staat dit mijn verbonden zijn in de weg?” Welke oude of juist nieuwe rituelen kunnen mij ondersteunen in het welkom weten in deze wereld?

Ik wens je dat jij ook de komende dagen precies krijgt wat JIJ zo nodig hebt: Je gedragen weten.

Heb het goed! Joan