Begin
altijd opnieuw
alleen daar waar
ruimte mag zijn voor
einde.
Niet willen bevatten
En toen was het 14 november. Een datum in mijn geheugen gegrift. Die avond van 14 november 2017 was de opmaat voor wat achteraf een eindsprint bleek te zijn. Al waren we ons daar niet echt van bewust. Ik wilde daar ook niet bewust van zijn. Die innerlijke stem kreeg geen ruimte. Het onbevattelijke wilde ik gewoon niet bevatten.
Het was (toevallig?) dezelfde dag. De aankondiging dat er per 1 januari geen plek meer zou zijn in de dagopvang. Op dat moment kreeg het samenzijn met een blik op de (nabije) toekomst een andere lading. Wat je zelf al weet, en moeilijk kunt aannemen, is door anderen in een hogere versnelling gebracht. Dat moet pa ook hebben gevoeld.
De dag dat er iets is gebroken
Drie weken na ons samenzijn als broers en zussen was het er opeens. De laatste dagen dat pa thuis mocht zijn. De dag na Sinterklaas is hij uit huis gegaan. Zonder te weten en tegen zijn wil. Die dag is er iets gebroken. En wat nú nog zwaar weegt is dat er niet alleen bij mij iets was gebroken. 53 dagen na 14-11 is pa weer ‘verhuisd’. Nu voor altijd.
Het is een markering in iemands leven. Gebeurtenissen die diep in de ziel etsen. Voor iedereen anders. En met veel overeenkomsten. Dit persoonlijk trauma kent een aantal dynamieken. Dader-Slachtoffer; Vertrouwen-Wantrouwen; Vasthouden-Loslaten; Initiatief-Wanhoop; Schaamte-Twijfel; Initiatief-Schuld en niet als laatste Gevoel-Ratio. Hierover meer in dit blog.
Onzichtbare trigger van het trauma
Een traumatische gebeurtenis is heftig. Om te overleven splits je een deel van jezelf af. Een ander deel van jou werkt hard om dit traumatische deel buiten de deur te houden. Of geeft uiteindelijk definitief de strijd op. Waarmee je letterlijk over het leven heen gaat. Het gezonde deel heeft vervolgens het nakijken. Trauma’s worden altijd doorgegeven. Tot ze zijn verwerkt.
Het uitwerken van een trauma maakt heling mogelijk. Weggestopte trauma’s willen gezien worden en komen altijd weer naar de oppervlakte. Soms generaties later. Niet verwerkt blijft vaak onzichtbaar aanwezig. En met de juiste trigger telkens opnieuw geactiveerd. In de dierenwereld gaat dat gemakkelijker. Het trauma wordt letterlijk uit het lijf getrild. En is daarmee verwerkt.
Bewustzijnsverruiming maakt helen trauma mogelijk
Het woord trauma wordt steeds meer gebruikt. Alsof alles opeens veel slechter gaat. Ik ga er eerder vanuit dat bewustzijnsverruiming nu de weg vrijmaakt. Zodat ‘alles’ aangekeken mag worden. Om vervolgens te helen. Dit psychisch letsel, ontstaan door een hevige gemoedstoestand als gevolg van een schokkende gebeurtenis, roept om geheeld te worden.
Zijn jouw mogelijkheden tot het overwinnen van een schokkende gebeurtenis onvoldoende? Dan gaat dat gepaard met hulpeloosheid en een weerloze overgave. Hoe jij jezelf en de wereld om je heen kunt begrijpen wordt ernstig verstoord. De verbinding met jezelf is verbroken. En dat is bijzonder ingrijpend.
Het begin eren in het einde
Elk trauma grijpt terug op een vroeg kinderlijk trauma. Daar waar jij je hart bent gaan sluiten. Het overlevingsdeel van jou wat dat mogelijk heeft gemaakt is er nog steeds. En bij elk trauma opnieuw opgesplitst. Een aantal overlevingsdelen herken je zonder meer bij jezelf. En er zijn delen in de schaduw verborgen. Omdat ze eigenlijk niet mogen bestaan.
De verbinding met delen van jezelf herstellen betekent ook ontmaskeren wat in je schaduw is verborgen. Ontmaskeren en je bewust maken wanneer jij je hart weer afsluit. Voor jezelf of voor de ander. Met het ontwikkelen van je gezonde deel, het zichtbaar maken van je overlevingsdelen wordt het trauma geïntegreerd in jou.
In onwetendheid zit je onschuld,
in weten ontstaat je schuld
Bewust
Dit is een blog over bewust-zijn, on-bewust en bewust worden. Waar jij je niet bewust van bent heeft bestaansrecht. Want het is er. Zelfs als jij er geen weet van hebt. Als je ergens niet van op de hoogte bent kun je je handen in onschuld wassen. “Dat hoef ik allemaal niet te weten”. Het is een uitspraak waarmee je kunt vastklampen aan onschuld. Wat niet weet, wat niet deert? Om het onbewuste te transformeren naar bewustzijn raak je iets van je onschuld kwijt. Zou dat je dan gelukkiger maken? In dit blog schrijf ik vanuit een persoonlijke invalshoek over die transformatie.
Met kennis van nu, gisteren afwijzen
Ik ben mij ervan bewust. Wat wil zeggen dat ik er weet van heb. Het proces van bewust worden is doorgaans er ook een van verwarring. En van verwarring wordt gezegd dat het de poort is naar een nieuwe realiteit. En dat klopt mijns inziens ook. Verwarring ontstaat als je huidige kijk op de wereld ter discussie wordt gesteld. Nu is het niet erg om een beeld bij te stellen. De ontwikkeling gaat op veel gebieden echt razendsnel. Wat maakt dat je er met nieuw opgedaan inzicht naar kunt gaan kijken. Met de kennis van vandaag kan gisteren worden afgewezen.
Groeien door je beeld te vergroten
Er zijn legio voorbeelden waarin je wordt ‘uitgenodigd’ om je beeld bij te stellen. Je hebt ongetwijfeld je eigen voorbeelden voor het oprapen. Alleen al in het volwassen en/of ouder worden wordt je ermee geconfronteerd. Je mag het beschouwen als groeien. Persoonlijk is mijn verwarring het grootst als ‘een ander beeld’ raakt aan het familiegeweten. Dan ligt er opeens een grotere drempel waar ik overheen heb te stappen. (Of ik beslis om dat (nog) niet te doen). Want in het familiegeweten zit opgesloten hoe wij het doen, hoe wij onszelf met ons eigen waarheden zien.
Bizar hoe je vastzit in een format
Mijn mening over de GGZ was gevormd in de jaren 70. Net als het beeld inclusief oordeel wat ik had van Zuid-Molukkers (ik ben geboren en getogen in Boven Smilde waar de schoolkaping heeft plaatsgevonden). Maar ook de verwachting dat je altijd je best doet, hard werkt en dat afspraak, afspraak is. Zoals je ook vanzelfsprekend overal op tijd bent. En niet onbelangrijk: Resultaat is wat telt. De weg ernaar toe is minder interessant. Als ik nu op Facebook naar oude foto’s uit mijn jeugd voorbij zie komen weet ik gelijk tot welke groep iemand behoorde. Christelijk of openbaar. Bizar eigenlijk.
Trouw aan de groep maakt je onschuldig
Bovenstaand geeft aan hoe ik was geconditioneerd voor het leven. Daar stond ik indertijd niet bij stil. De waarheid was keurig afgebakend. Dat is duidelijk. Het doet beseffen waar je bijhoort. En omdat we als mens een groepsdier zijn is dat best handig. Wat je doet, is er onbewust op gericht om bij de groep, het familiegeweten te blijven horen. En om je eigen groep hechter/sterker te maken is het afwijzen van andere groepen eigenlijk een hulpmiddel. Het geweten zorgde ervoor dat je onschuldig kon blijven zolang je maar trouw bleef aan de groep. Anders was je schuldig.
Weerstand: Liefdevolle loyaliteit
Trouw blijven aan je familiegeweten: Loyaliteit. Ook wel liefdesband genoemd. En dat laatste raakt een diepere laag. Onschuldig kunnen zijn in die liefdesband. Met de kennis van nu ben ik mij ervan bewust hoe groot dat woord onschuldig is. En wat er allemaal ‘uitgevreten’ kan worden. En dat iemand zich daarbij toch nog onschuldig kan voelen. Je daarvan bewust worden is iets van je eigen onschuld verliezen. En reken maar dat dát op zijn minst verwarrend is en uitmondt in weerstand. Als de ‘waarheid’ vanuit het familiegeweten ter discussie wordt gesteld is weerstand de verdediger.
Goede intenties zijn niet genoeg
Loyaal zijn aan het familiegeweten maakt je in je handelen onschuldig. Dat je daarmee anderen veroordeelt, dát kwam helemaal niet in mij op. Loyaal zijn aan dat geweten is handelen vanuit de beste intenties. En wat een onbegrip/boosheid ontstond er als mijn goede intenties (die iedereen toch begrijpt??) niet op waarde werden geschat. Ik ben daar vaak op vastgelopen. Omdat ik aangeboden/opgelegde feedback niet aan kon nemen bleef ik vastzitten in mijn loyaliteit. Nog beter je best doen, nog meer zónder de ander. Met als gevolg meer verwarring en nog meer onbegrip.
Wat wil je eigenlijk zélf?
Bewust worden van je eigen handelen gaat verder dan ‘weten hoe je het doet’. Bewust worden van eigen handelen betekent dat je keuzes hebt te maken. Wat wil ik zélf? Dat betekent niet minder dan losmaken uit delen van het familiegeweten. Delen die je belemmeren om voluit te leven. En losmaken gaat altijd gepaard met weerstand. Je laat iets van onschuld achter om schuldig te kunnen worden. Alleen de woorden schuld en onschuld hebben tijd nodig om in te kunnen dalen. Omdat je mag leren ervaren dat onschuld en schuld niet gelijk staat aan goed en fout.
Bewustwording: meer dan het individu
Bewust worden om je bewustzijn te vergroten is een individueel proces. Maar het is ook méér dan een individueel proces. Vele actuele gebeurtenissen, al dan niet vergezeld van het stempel CRISIS, vergroten het bewustzijn van (groepen) mensen. Er wordt op allerlei manieren ‘aan de deur geklopt’. En in reactie daarop zie je in een sterk geïndividualiseerde maatschappij, waarin iedereen zijn eigen boontjes wordt geacht te doppen, de behoefte ontstaan om samen naar een oplossing te zoeken. Een behoefte en in meer of mindere mate weerstand. Uit loyaliteit naar het systeem van herkomst.
Wanneer is het nu eens klaar?
Het vergroten van mijn bewustzijn heeft mij van alles gebracht. Woorden die daarvan iets kunnen omschrijven zijn: pijnlijk; vervelend; een leeg gevoel; hoop; verwachting; blijdschap; tranen; verdriet; wanhoop; geluk; eenzaamheid; nieuwgierigheid. Het leest misschien niet als een hartelijke uitnodiging om jezelf telkens opnieuw te bevragen en te onderzoeken. En toch gun ik jou een dergelijk proces. Ook al is het er een van vallen en opstaan. Voor mij eens grote thema’s als GGZ en Zuid-Molukkers hebben daardoor een gezonder perspectief gekregen. En telkens komen er nog nieuwe inzichten bij. Je bent immers nooit te oud om te leren.
Manifestatie van wat is buitengesloten
Iedereen heeft wel iets van ‘wat er niet mocht zijn’ naar de schaduw verbannen. Waardoor het vervolgens gedwongen uit beeld verdwijnt. Je bent je er niet meer van bewust. Als mensen hebben we echter een diepe ‘drive’ om heel te willen zijn. Compleet zijn, alles ingesloten. Met reden. Want alles wat van onszelf wordt buitengesloten komt eens naar de oppervlakte. Hoe zich dat laat zien is voor iedereen verschillend. Waarbij ziekte een mogelijke manifestatie is om het buitengeslotene zichtbaar te laten worden. In de oosterse heelkunde een gegeven.
Het streven van de mens: Heel worden!
Bewustzijn van jezelf. Ik gun het jou, mijzelf en iedereen. Meer bewustzijn ontwikkelen ten aanzien van jezelf geeft je uiteindelijk de ruimte om werkelijk die plek in te nemen die al die tijd al voor jou is gereserveerd. Elke stap daar naar toe, is een zinvolle stap. Hoe klein ze ook zijn. Want uiteindelijk wil ieder mens heel zijn.
