5. Maak ruimte voor jezelf

5. Maak ruimte voor jezelf

Jouw essentie is dat jij mij
kunt helpen en ondersteunen. 
Jij leeft mee in mijn pijn

Een blog over jouw onverwoestbare vriendelijkheid. Ik schrijf over hoe jij alles wilt doen voor de ander. Hoe je ontzag hebt voor autoriteit en hiërarchie. Dat jij van binnen een NEE voelt terwijl je naar buiten toe een en al JA bent. Maar wacht, het is nu tijd voor jou. Tijd om ruimte te maken voor jezelf. Om een ander zijn of haar lot te gunnen. Want als jij op de plek van de ander gaat staan. Waar moet die ander dan naartoe? 

Onderworpen structuur 

Van buiten zeg je ja. Van binnen is het nee. Je draagt en verdraagt. En je doet je best dat het in orde komt. Jij kijkt wat er nodig is voor het geheel. En zet jezelf van nature op de laatste plaats. Jouw altijd aanwezig schuldgevoel maskeer je. Door meer dan royaal te zijn naar de ander. Jouw gezag voor autoriteit is vanzelfsprekend. Je onbewuste woede zit heel diep verstopt. Je voelt je voortdurend onder druk gezet. Uiterlijk onverwoestbaar vriendelijk. Ondertussen probeer je de ander betaald te zetten. Door in het contact jezelf niet te laten zien.

Masochistisch masker

Er zijn zes verschillende structuren. En ze zijn minder afgebakend als het klinkt. Integendeel zelfs. Je herkent vast in elke structuur wel iets van jezelf. Wel is er doorgaans een manifeste structuur te ontwaren. De benaming van de karakterstructuren zijn ontleend aan lichaamswerk. De officiële benaming laat mogelijk wenkbrauwen fronsen en klinken ietwat ongemakkelijk. Ik kies er voor om afgeleide namen te gebruiken. De zes karakterstructuren onder elkaar: 

  • Angstige structuur
  • Verlangende structuur
  • Versmeltende structuur
  • Overheersende structuur
  • Onderworpen structuur
  • Afwerende structuur
  • Lees hier de korte samenvattingen

In het dragen neem je de ander iets af

Waar moet de ander dan naar toe? Een vraag waarmee ik de inleiding heb geëindigd. Systemisch gezien heeft iedereen een eigen unieke plek in het systeem waartoe hij behoort. Dat is het geval in jouw systeem van herkomst. Maar dat geldt even goed voor alle systemen waar de deelnemers toe behoren. Je kunt je wellicht voorstellen dat als jij je plek verlaat een ander (noodgedwongen) ook zijn plek opgeeft. Door, uit jezelf, het werk van je leidinggevende uit handen te nemen ontneem je jouw leidinggevende de mogelijkheid zijn plek volledig in te nemen. Zijn positie in het systeem verzwakt.

Het gaat ten koste van levenskracht

Trek je als derde kind in de kinderrij alle verantwoordelijkheden naar je toe? Dan ontneem je de oudste of de ouders de mogelijkheid om de eigen plek volledig in te nemen. Jij neemt (gedeeltelijk) de plek van de ander in. Hoewel een daad uit liefde haal je hiermee levenskracht uit het systeem. Waarom je dit dan toch doet? Omdat jij het onverdraaglijk vindt welk lot de ander heeft getroffen. De beweging die je maakt is uit liefde. En het ontneemt de ander de mogelijkheid om lessen te leren uit hetgeen hem op zijn levenspad wordt aangereikt. Je voelt je schuldig in ‘niets doen’. Ik draag het wel!

Door klein te zijn vergroot jij je onschuld

Bovenstaand wekt de indruk dat jij altijd actief op zoek bent wat je voor de ander kunt dragen. Terwijl jouw energie juist gericht is op inhouden. Om af te wachten. De laatste plaats in te nemen. Eerst jij en dan pas ik. Als er tenminste nog ruimte over is. Hoe dichter de ander bij jou staat hoe vanzelfsprekender het voor jou is om te dragen voor de ander. Jij levert ruimte in zodat de ander ruimte kan innemen. Je voelt onschuld in het meer geven dan je past. Aannemen is lastig.  Maar ik doe het voor jou. Uit liefde.

Gevoelens die je overneemt zijn niet van jou

Boosheid is eng. Woede maakt je onzeker. Je eigen woede heb je heel diep weggestopt. Het mocht en mag er niet zijn. In het lot ben je gebonden aan de ander. Jouw plichtsbesef en schaamte heeft de plek ingenomen van plezier en vrije expressie. Je hebt er moeite mee om je eigen behoeften te onderkennen. Laat staan dat je jouw behoefte vrij zou kunnen uiten. Alsof er in je keel een scheidingswand tussen je hoofd en je lijf. Gevoelens die je kent zijn vooral tertiair. Gevoelens die jij hebt overgenomen van iemand anders uit je familiesysteem. (En dat kan al in de baarmoeder beginnen)

Het opgeven van jouw illusie

Vanuit een systemisch perspectief heb je een illusie op te geven. Hierin zit het woord loslaten opgesloten. De illusie is dat je denkt iets goed te kunnen maken voor je ouders. Maar je hebt je eigen lot te nemen en af te grenzen. Want wat is jóuw taak? Die gaat in ieder geval over het ontwikkelen van je eigen wil. NEE leren zeggen. Afgrenzen. Begrenzen. Zodat jij werkelijk in contact en verbinding kunt staan met de ander. In plaats van gebonden te zijn aan de ander. Het gebonden zijn die uiterlijk een JA en innerlijk een NEE is. Je redding is dan om uit contact te gaan.

Maak ruimte voor je zelf

Het is niet zo dat je één masker- of karakterstructuur bent of hebt. Je herkent in deze en al de andere structuren vast iets van jezelf. En zijn er 1 of 2 die de boventoon voeren. Herken je veel van deze maskerstructuur? Dan is lichaamsbeweging aan te bevelen. Vrijuit bewegen. Bijvoorbeeld door te joggen. Het uiten van verborgen woede (heel diep weggestopt) dient op een veilige manier te gebeuren. Je kunt dat samen met je begeleider doen. Een andere optie is in het schrijven je woede te uiten. Het maakt je weg vrij voor dankbaarheid. Maak ruimte voor jezelf.

Zes structuren in beeld

Zes structuren in beeld

Waar je kinderlijke behoefte botst met de aangeboden werkelijkheid heb je bescherming nodig.

Zes maskers in vogelvlucht

Een karakterstructuur is een combinatie van mentale, sociale en lichamelijke houding. Mijn werk met karakterstructuren is een combinatie van lichaamswerk en systemisch werken. Hier lees je een ingedikt overzicht van zes structuren. Ieder masker / structuur wordt in een eigen blog toegelicht. Karakterstructuren ontstaan vanuit een niet gehoorde behoefte. Een karakterstructuur gaat over wat verloren is. Over gebroken heelheid. En elk karakterstructuur heeft ook een ontwikkelde kwaliteit in zich. Een kwaliteit die vaak ten koste gaat van een deel van jou.

Er is een karakterstructuur geboren

Karakterstructuren ontstaan op jonge leeftijd. Tussen plm. O-7 jaar. In die tijd neemt het kind zijn omgeving als een spons op. Ouders en verzorgers zijn deel van die omgeving. Niet zozeer taal, maar wat wordt uitgestraald wordt opgezogen. Een kind doorloopt verschillende levensfases. Ieder met een eigen behoefte. Er wordt een verdediging opgezet wanneer aan die behoefte niet wordt voldaan. Gebeurt dit vaker, wordt het een automatisme? Dan zet die verdediging zich vast in het lichaam. Er is een karakterstructuur gevormd. Hieronder een overzicht van 6 structuren.

1. Angstige structuur

Het is meer dan spannend om hier, op aarde, te zijn. Uiterlijk onverschillig. Alsof jij er niet bij hoeft te horen. De ander helemaal niet nodig hebt. Bang voor de afwijzing ben je de ander een stap voor. Je zorgt voor je eigen afwijzing. Jouw pijn zit onder onverschilligheid verborgen. Uit je lijf gaan is jouw beweging om te voorkomen dat je wordt (aan)geraakt. Je bent waakzaam. Je binnenwereld bescherm je voor herinneringen en gevoelens. In de basis voel je geen bestaansrecht. Je houdt jezelf voor dat je alleen kunt bestaan zonder nabijheid. Wat een groot besluit.

2. Verlangende structuur

Je verwacht iets van mij, maar je spreekt het niet uit. Jij stelt vragen zonder ze werkelijk te stellen. Je houdt je verlangen verborgen. Het is mogelijk dat jij vooral voor de ánder zorgt. Soms misken je zelfs jouw behoeften. Door ze af te keuren. Je denkt zonder de ander te kunnen. Waarmee je eigenlijk het contact verbreekt. Je grootste angst als je dan iets vraagt? Dat niet wordt erkend wat voor jou zó wezenlijk is. Angst om afgewezen , gefrustreerd of teleurgesteld te worden. Wat ook kan is dat je gewoon neemt. Ongeacht hoe dat voor de ander is.

3. Versmeltende structuur

Versmelten, een zijn met de ander. Het voedt jouw voortdurende behoefte aan nabijheid. Afgrenzen betekent ruimte scheppen. Tussen jou en de ander. Daar zit onveiligheid en dat wil je niet. Jij hebt een gruwelijke hekel aan conflicten. Je focus ligt op wat er bij de ander speelt. En je bent een kei in je aanpassen. Onenigheid mag er niet zijn en moet worden gladgestreken. Autonoom worden roept angst en schuld op. Zelfsabotage is daarop je antwoord. Jouw verantwoordelijk zijn voor de ander verwacht je terug. Is dat niet het geval? Dan is gelukkig zijn geen vanzelfsprekendheid.

4. Overheersende structuur

Dat is pas genieten. Bijna onzichtbaar heb jij de touwtjes in handen. Je hebt dan ook behoefte aan succes. Daar leef je voor. Met de uitstraling sterk, slim en krachtig te zijn. Charmant soms. Je voelt je onkwetsbaar en hebt de controle. Jij neemt de macht. Jij wilt voorkomen dat iemand jou kan raken of verwonden. Je leeft gemakkelijk naast jezelf. Ook jij moet soms ergens moeite voor doen. Ook jou gaat het niet altijd vanzelf. Maar dat houdt je verborgen. Want jij kunt immers alles. En je bent beter dan de ander! Dus móet jij het wel alleen doen. Toch?

5. Onderworpen structuur

Van buiten zeg je ja. Van binnen is het nee. Je draagt en verdraagt. En je doet je best dat het in orde komt. Jij kijkt wat er nodig is voor het geheel. En zet jezelf van nature op de laatste plaats. Jouw altijd aanwezig schuldgevoel maskeer je. Door meer dan royaal te zijn naar de ander. Jouw gezag voor autoriteit is vanzelfsprekend. Een onbewuste woede zit heel diep verstopt. Je voelt je voortdurend onder druk gezet. Maar uiterlijk onverwoestbaar vriendelijk. Ondertussen probeer je de ander betaald te zetten. Door in het contact jezelf niet te laten zien. Lees meer…

6. Afwerende structuur

Een houding van trots en controle. Het is jouw manier om angst en gekrenktheid te verbergen. In het contact met de ander zit jouw ‘ja maar’ opgesloten. Omdat je bang bent voor overgave aan je gevoelens. Jouw energie is daardoor gericht op terughouden. Iets wat je terugziet in de liefde. In het masker zie je jouw hang naar controle. Je trots en je perfectionisme. Opdat jou niets kan gebeuren houd jij je aan de regels. Je moet wel. Vanuit jouw overtuiging. Als ik mij niet aan de regels houd word ik uitgebuit of afgewezen. Jij wilt je zeker niet voor jezelf hoeven schamen. Lees meer…

Jij bent geen masker

Grote kans dat jij in alle zes structuren iets van jezelf herkend. Je bent dan ook geen masker. Je hebt maskers ter bescherming van jouw kinderlijke behoeften. Van alle zes maskerstructuren zijn er waarschijnlijk 1 of 2 meer nadrukkelijk aanwezig. De beschreven karakterstructuren worden ook ingedeeld als: Schizoïde; Oraal; Symbiotisch; Psychopatisch; Masochistisch en Rigide. In “Wees Ontmaskerd” begeleid ik jou met Systemisch werken en Lichaamswerk als ingang. De genoemde zes structuren werk ik in aparte blogs meer uit.