Een ontmoeting
op zielsniveau
is niet vrijblijvend.
Je kunt geraakt worden
In contact zijn is het ervaren van een verbinding met een ander. In contact ben je ‘hier en nu’. Met aandacht voor elkaar. Als je erop let zie je hoe jij je spiegelt naar de ander. Dezelfde houding, dezelfde gebaren. In dat contact is er ontspanning, wederzijds respect, vertrouwen. Is er ruimte om je eigen unieke plek in te nemen en de ander haar eigen plek te gunnen. In het contact kun je aanraken en aangeraakt worden. Een voorwaarde voor hechting. Contact is voor ons als mens een levensvoorwaarde. Een natuurlijk uitreiken en toe naderen.
Op het schoolplein wordt er heftig rondgerend, vooral de jongens rennen in vliegende vaart achter elkaar aan en proberen voortdurend, door het maken van schijnbewegingen en het maken van scherpe bochten tijdens het rennen, contact te voorkomen. Want als je wordt aangeraakt, dan ben je AF.
Tijdens de intervisie bijeenkomst worden er verhalen verteld. Een verhaal in het bijzonder raakt haar. Het roept een gevoel van medeleven op. Onder dit opkomende gevoel van medeleven en verdriet ligt de herkenning van haar eigen verhaal. Ze slikt en verdwijnt in haar eigen wereld.
Aanraken en je aangeraakt weten
De keerzijde van contact maken is isoleren. Je vermijdt het contact. Het is gedrag wat je hebt ontwikkeld in reactie op je angst om gekwetst te worden. In het isoleren bescherm je een pijnlijk deel van jou. Contact gaat over (aan)raken en (aan)geraakt worden. Dat is groter dan alleen een lichamelijke aanraking. Misschien ben jij je er helemaal niet van bewust dat jij je terugtrekt en daarmee het contact verbreekt. Het is het onderzoeken waard of jij je terugtrekt omdat je gekwetst wordt of dat je telkens verwacht gekwetst te worden.
Wisselwerking in het contact
Om deel uit te kunnen maken van het veld van mensen waartoe je behoort is contact een eerste vereiste. Het is een uitreikende beweging die vanuit het lichaam wordt ingezet. Je zoekt contact en je laat het contact van de ander toe. Dan ontstaat er een wisselwerking waaruit je kunt groeien en jezelf ontwikkelen. Je weet je opgenomen en gedragen in de groep waartoe je behoort door de uitreiking die jij doet. Als het wederzijdse contact is gemaakt en de energie in het contact stroomt wordt je bevestigd in wie je bent. Het overlevingsgedrag kan zich ontspannen.
Het project wat zij onder handen heeft vervuld haar met trots. Weliswaar met vallen en opstaan lukt het haar om iets nieuws te creëren. Ze kan niet wachten tot het eindresultaat daar is en ze alleen kan gaan genieten van wat is bereikt. Ze vindt het lastig om haar project met anderen te delen. Ze gaat haar eigen weg. Waardoor haar in ieder geval de kritische op- en aanmerkingen bespaard. Die heeft ze in haar verleden al genoeg gehad.
Hij vertelt wat hij van de groepsbijeenkomst vindt. Zijn ontevredenheid over hoe het gaat roept bij de ander weerstand op. De leden van de groep voelen zich aangevallen en verweren zich. Hij beseft dat hij weer in zijn oude valkuil is gestapt en een gevoel van machteloosheid en verdriet overvalt hem. Kon hij maar weggaan.
Het uitdovende vonkje
Het is best spannend om contact te maken. Je reikt uit naar de ander in de hoop dat je uitreiking wordt aangenomen. Is dat het geval dán voel je je bevestigd. Maar wordt je uitreiking niet aangenomen of beantwoord op een voor jou onplezierige manier dan kun jij je gekwetst voelen. Iedereen ontwikkelt wel manieren om zich te wapenen tegen (teveel) gekwetst worden in het contact maken. Het vonkje van het contact maken dooft hoe dan ook uit als de uitreiking niet wordt beantwoord. En iedereen heeft in de basis het contact met de ander nodig om te ervaren dat je bestaat.
De impact voor het kind
Contact maken, uitreiken en daarin beantwoord worden. Is dat gelukt, dan is hechting de volgende stap. Je kunt je voorstellen hoe groot de impact is op het kind als zijn uitreiking naar de groep waartoe hij behoort niet wordt aangenomen. Een levensvoorwaarde wordt niet vervuld. Als er geen contact gemaakt kan worden blijft de hechting buiten bereik. Langdurig verstoken zijn van contact is de bodem onder eenzaamheid, wanhoop en angst. Op existentieel niveau. Met mogelijke gevolgen voor het contact (kunnen) maken op latere leeftijd.
Fysieke aanraking als fundament
Ons eerste contact als pas geboren mens is de fysieke aanraking. Nu is het heel gewoon dat de moeder huid-op-huid contact maakt na de geboorte. En dat ook bij couveuse baby’s, zo goed als het kan, huid contact wordt gemaakt. Dat is echter niet altijd zo geweest. Naast het lijfelijk contact kun je ook nú behoefte hebben om door waardering en erkenning (aan)geraakt worden. Dezelfde behoefte blijft. Het is niet voor niets een existentiële behoefte. Contact is onderdeel van de cyclus van het leven: Contact | Hechting | Intimiteit | Sexualiteit | Scheiden | Rouwen | Zingeving.
Blijf je in contact?
Het is een vraag die mij persoonlijk raakt. Het is ook een vraag die dikwijls aan mij is gesteld. Niet zonder reden. Hoewel ik heb geleerd dat fysieke aanraking een fijne manier van contact maken is, heb ik dat na de Corona weer helemaal opnieuw moeten leren. En geconstateerd dat er ook iets is veranderd. Er zijn zoveel verschillende manieren om uit contact te gaan. En ja, ik ken er wel een paar. Wat mij helpt is dat ik het beter kan herkennen. Wanneer kan ik blijven en wanneer heb ik de neiging om te vertrekken.
Misschien herken je iets van onderstaande manieren. Bij jezelf of een ander.
Terugtrekken
Het helemaal eens zijn met de ander
Buigen
Pantseren
Stekels opzetten
Vluchten
Lawaai maken
Te belangstellend zijn
Recht doen aan levensbelang
Als je open, kwetsbaar, nabij en aanraakbaar kunt zijn zijn, dan nodig je iemand anders ook uit om dat te zijn. Het verdiept het contact. Als alles wat er van je zelf is, er ook werkelijk mag zijn kun je elkaar ontmoeten op zielsniveau. En dat is geen vrijblijvende ontmoeting. Wel een heel wezenlijke. En dat doet recht aan het levensbelang van het contact met alle relaties uit jouw veld.
Ontmoeten
is meer dan iemand tegenkomen
of bij elkaar zijn.
Je ontmoet niet zoveel mensen
Dit is een blog over woorden. Over iets wat vastzit. Of juist overstroomt. Een blog over willen vertellen. En niet (meer) worden gehoord. Want er is geen tijd, en wel een wachtrij. Er is geen onwil, het is alleen te groot om aan te horen. En dan valt het stil. Woorden blijven onuitgesproken. Omdat ze niet aangenomen kunnen worden.
Zelfredzaamheid als heilige graal
Verdriet, boosheid, eenzaamheid, radeloosheid, machteloosheid, angst, twijfel. Zeven woorden. Jij kent er vast nog wel een paar. Ik (her)ken ze ook. Niet doorlopend, niet altijd en sommige woorden heel zelden. Maar ik ken ze wel. In de dualiteit van ons bestaan is er voor elke gevoel en emotie ook een andere zijde van die medaille. En wij zijn als mensen groepsdieren. Al heeft het neo-liberale denken geprobeerd dat te ontkrachten en het individualisme en zelfredzaamheid als de heilige graal in de wereld heeft gezet. En met succes! Als een handschoen die precies leek te passen.
Groepsdieren hebben de groep nodig
Tijdens de wandelingen met de hond kom ik dagelijks langs een weiland. Keurig omheind. Een plek voor ezels en paarden. Die net zulke groepsdieren zijn als wij. Dieren die verpieteren als ze voortdurend op zichzelf zijn aangewezen. En reken maar dat de ezel zijn ongenoegen luidkeels kenbaar maakte toen hij alleen in het weiland moest staan. Het paard, soms ook alleen, maakte geen lawaai. Hij was stil en je zag hem gewoon langzaamaan verpieteren. Totdat er een metgezel in de wei werd bijgeplaatst. De gedragsverandering was onmiskenbaar. En niet te missen.
De ontmoeting als overleving
We laten als mens een vergelijkbaar gedrag zien. Heb je het gevoel hebt dat je geen onderdeel van de of een groep (meer) bent, dán gebeurt er iets. Ook als je denkt dat het bij jou wel meevalt. Omdat je altijd wel door mensen wordt omringd. Mensen hebben de ontmoeting met de ander nodig om te (over)leven. Om te kunnen delen, te groeien en zich te ontplooien. Helaas lijkt een steeds grotere wereld de persoonlijke wereld te doen krimpen. Waardoor steeds meer mensen in de massa op zichzelf zijn aangewezen. En wat niet gezegd kan worden vervolgens inslikken.
Al het verlies kent een periode van rouw
Vooruitkijken! Doorgaan! Niet achterom kijken, wat is geweest is immers geweest. De toekomst ligt voor je! En wat is er daardoor toch weinig tijd om elkaars woorden aan te horen. Of om gehoord te worden. De behoefte is ontzettend groot. Maar wie durft die behoefte nog uit te spreken? Iets verliezen betekent rouwen. Hoe groter het gevoelde verlies hoe meer rouw er genomen moet worden. Rouw beperkt zich niet tot het verliezen van een medemens. Al het verlies wat je ervaart kent een periode van rouw. Het is nodig is om je verlies te verwerken. En deze verwerking kent géén tijdsformaat.
Onmacht als bron van gestapelde afwijzing
Gedeelde smart is halve smart. In oude gezegdes en spreuken zit veel wijsheid opgesloten. Je smart delen is niet vragen om oplossingen. Je smart delen is nabijheid voelen, een luisterend oor krijgen. Is je gehoord weten en erkenning voelen voor je smart. Delen is uitreiken naar de ander. Volgens mij willen we dat allemaal. Op zijn minst diep van binnen. Maar we zijn bang geworden. Bang om afgewezen te worden. Bang om in het verdriet van de ander gezogen te worden. En een professioneel oor betekent: Wachten op je beurt. Opnieuw onbedoeld afgewezen?
Zullen we opnieuw beginnen?
Nabijheid ervaren gaat in de contactcirkel over intimiteit. Kunnen en durven delen. Niet noodzakelijkerwijs met woorden. Als je elkaar op een laag kunt ontmoeten waar de nabijheid meer zegt dan woorden is dat heling voor de ziel. Het is de ultieme vorm van gehoord en aangenomen worden met alles wat er is. Doordat we in de huidige tijd zo onthecht (kunnen) zijn, verstild het hart en bemoeilijkt dat de ontmoeting. Luisteren zonder oordeel, we kunnen het allemaal (opnieuw leren). Luisteren zodat er gehoord kan worden. Waardoor jouw woorden (emoties) zich niet vast hoeven te zetten in het lichaam, met alle gevolgen van dien.
Op het moment van schrijven is het Pasen, het voorjaar ontluikt.
Hechting Diepe sporen Verbinden of vermijden Patronen uit het verleden Bewustzijn
Over hechting, hechtingsstijl en hoe je gehecht kunt zijn
Er is volgens mij geen ander woord wat zo raakt aan je systeem van herkomst als hechting. Het woord dat ongemerkt je loyaliteit in stelling brengt. Hoe je ook bent gehecht. Want wat je voor jezelf nog zou kúnnen (h)erkennen, daar mag/moet de ander van wegblijven.
“Ik heb een gelukkige jeugd gehad”. Dus dáár hoeft het niet over te gaan! Misschien denk je nu opgelucht: ‘gelukkig’. Omdat hechting in mijn leven geen bewuste rol speelt is het voor mij dús geen thema. De vraag is echter of dat wel klopt.
Hechting beïnvloedt hoe jij je verhoudt tot anderen en jezelf. Het bepaalt hoe veilig jij je voelt in relaties, hoe je omgaat met conflicten en hoeveel vertrouwen je hebt in (het maken van) verbinding. Weet dat veel mensen, doorgaans onbewust, de gevolgen van onveilige hechting met zich mee dragen.
In dit blog ontdek je:
Wat hechting is en waarom het zo bepalend is.
De vier hechtingsstijlen en hoe ze zich uiten in relaties.
Hoe jij je hechtingsstijl kunt herkennen en eraan kunt werken.
Door jouw eigen hechtingspatronen te begrijpen, kun je bewuster bouwen aan gezonde, veilige relaties. Het vergroot je bewustzijn.
“Hechting refereert aan veiligheid. Veilig zijn in je kwetsbaarheid”
Wat is hechting en waarom is het belangrijk?
Hechting is het proces van verbinden met anderen. Hechten is een natuurlijk vermogen wat pre-nataal, al bij de conceptie, begint. Als kind ben je volledig afhankelijk van je moeder.
En na je geboorte van je ouders of verzorgers, voor voeding, veiligheid, liefde en de mogelijkheden om je te ontwikkelen. Deze vorm van vroege interacties vormt de basis van jouw hechtingssysteem.
Groei kent verschillende bronnen
Hechten gaat van ouders naar kind en weer terug. Dat betekent dat de basishechting van de ouders zelf dus ook effect heeft op die wederkerigheid.
Voor persoonlijke groei is de relatie ouder-kind net zo belangrijk als eiwitten en vitamines dat zijn voor groei.
Het onderkennen van dit belang heeft veel veranderd hoe nu wordt gekeken naar hechting. Een veilige hechting zorgt ervoor dat jij je verbonden voelt en gezonde relaties kunt aangaan.
Onveilige hechting daarentegen leidt tot patronen van angst, vermijding of ambivalentie in relaties. Dit beïnvloedt niet alleen romantische relaties, maar ook vriendschappen en werkrelaties.
En zélfs de manier waarop je met jezelf omgaat.
Hechtingscirkel: Hoe je hechting zich herhaalt in relaties
De hechtingscirkel: Hoe je hechting steeds opnieuw doorloopt
Hechting is geen eenmalig proces dat in de kindertijd stopt. In elke nieuwe relatie doorloop je onbewust opnieuw de hechtingscirkel. (Zie afb.1) Dit patroon herhaalt zich in interacties met partners, vrienden en collega’s.
Waar hechting is getraumatiseerd, ontstaan overlevingsstrategieëen die jou en mij beschermen tegen pijn. De keerzijde is dat de overleving in de weg staat van échte verbinding.
Laten we de vier hechtingsstijlen verkennen en ontdekken hoe ze zich in jouw leven kunnen uiten.
“Hechting vormt je relaties – bewust of onbewust, veilig of onveilig”
1. Veilige hechting: De basis voor gezonde relaties
Mensen met een veilige hechtingsstijl voelen zich op hun gemak in relaties. Ze ervaren verbinding als iets positiefs, maar kunnen ook goed alleen zijn.
Ze vertrouwen hun partner en voelen zich niet snel bedreigd door afstand of verschillen.
Kenmerken van veilige hechting:
Jij kunt open communiceren over je gevoelens en behoeften.
Je voelt je prettig in zowel nabijheid als zelfstandigheid.
Conflicten zie je als iets om samen op te lossen, niet als bedreiging.
Je ervaart een stabiel gevoel van eigenwaarde.
Wat als je niet veilig gehecht bent?
Je hechtingsstijl is niet in steen gebeiteld. Ook als je onveilig gehecht bent, kun je werken aan meer veiligheid in jezelf en je relaties.
Dit begint met bewustwording en oefenen met veilige verbinding.
2. Vermijdende hechting: De angst voor afhankelijkheid
Mensen met een vermijdende hechtingsstijl zijn opgegroeid in een omgeving waarin emoties niet veilig of welkom waren. Dit kan komen door emotioneel afwezige ouders, verwaarlozing of afwijzing.
Als gevolg hebben ze geleerd om vooral op zichzelf te vertrouwen en afstand te houden in relaties.
Kenmerken van vermijdende hechting,
Jij:
voelt je ongemakkelijk bij emotionele intimiteit.
minimaliseert de waarde van relaties en afhankelijkheid.
hebt moeite met het uiten van kwetsbaarheid.
trekt je terug bij conflicten of emotionele situaties.
Hoe kun je groeien naar een veiligere hechting?
Oefen met het erkennen en uiten van emoties.
Werk aan vertrouwen in anderen door stap voor stap openheid te geven.
Zoek bewust verbinding, zelfs als het ongemakkelijk voelt.
Ambivalent: Gevoelens van behoefte aan nabijheid én angst voor verlating
3. Ambivalente hechting: De constante twijfel tussen aantrekken en afstoten
Bij ambivalente hechting wisselen gevoelens van behoefte aan nabijheid en angst voor verlating elkaar af. Dit ontstaat vaak bij kinderen die onvoorspelbare zorg hebben ervaren.
De ene keer was er liefde en aandacht, de andere keer afwijzing of afstand. Dit leidt tot een diepgewortelde onzekerheid over relaties.
Kenmerken van vermijdende hechting:
Je zoekt veel bevestiging en goedkeuring in relaties.
Je bent gevoelig voor afwijzing en hebt moeite met vertrouwen.
Emoties kunnen intens en overweldigend zijn.
Je hebt de neiging om in relaties te ‘klampen’ uit angst om verlaten te worden.
Hoe kun je hieraan werken?
Leer je eigen behoeften en gevoelens te reguleren zonder afhankelijk te zijn van een ander.
Oefen met zelfverzekerdheid en vertrouwen in jezelf.
Zoek gezonde bevestiging in plaats van constante geruststelling.
4. Gedesorganiseerde hechting: Wanneer liefde en angst samenvallen
Gedesorganiseerde hechting ontstaat vaak bij kinderen die zijn opgegroeid met trauma, misbruik of emotionele verwaarlozing.
De persoon die troost zou moeten bieden, is tegelijkertijd de bron van angst.
Dit leidt tot een diep innerlijk conflict: het verlangen naar nabijheid, maar ook de neiging om weg te bewegen.
Kenmerken van gedesorganiseerde hechting:
Extreme stemmingswisselingen in relaties.
Moeite met vertrouwen en intense angst voor verlating.
Dissociatie of emotionele afstand als overlevingsmechanisme.
Impulsief gedrag en diepe innerlijke conflicten.
Wat kun je doen als je gedesorganiseerd gehecht bent?
Trauma verwerken met professionele hulp is essentieel.
Bewust worden van patronen en ze stap voor stap doorbreken.
Leren hoe je op een gezonde manier met emoties omgaat.
“Verandering begint bij bewustwording van je hechtingspatronen en reacties”
Hechting en de impact op jouw relaties
Hechting bepaalt hoe jij omgaat met intimiteit, conflicten en verbinding.
Onveilige hechting betekent niet dat je kapot bent, het betekent dat je patronen hebt ontwikkeld om jezelf te beschermen.
Eenmaal zelf aangeleerde patronen kún je veranderen.
Herken je jezelf in een van deze stijlen? Dat is een eerste stap. De volgende stap is bewust leren hoe je meer veiligheid in jezelf en je relaties kunt creëeren.
Opnieuw leren hechten: Stap voor stap naar veilige verbinding
Het helen van onveilige hechting begint met zelfinzicht en kleine, bewuste stappen:
Zelfreflectie:
Onderzoek je eigen hechtingsstijl en patronen.
Bewustwording in relaties:
Herken wanneer je oude patronen herhaalt en oefen met nieuw gedrag.
Zelfregulatie:
Leer omgaan met je eigen emoties en behoeften.
Zoek ondersteuning:
Therapie of coaching kan helpen om patronen te doorbreken.
Veilige hechting is mogelijk, zelfs als je het niet van huis uit hebt meegekregen. Door bewust te werken aan je hechtingsstijl, kun je bouwen aan diepere en gezondere relaties.
Wil jij werken aan jouw hechtingspatronen?
Hechting speelt een grote rol in hoe je je verhoudt tot jezelf en anderen. Wil je jouw patronen beter begrijpen en transformeren?
Overweeg dan begeleiding om opnieuw te leren hechten en meer veiligheid in je relaties te ervaren.
Wil jij inzicht in jouw hechtingsstijl en hoe dit je relaties beïnvloedt? Plan vandaag nog je vrijblijvend kennismakingsgesprek.
Vrij Verlangen groeit Maar angst houdt Mij binnen de lijntjes Patronen
Waarom patronen doorbreken zo moeilijk is
We willen groeien, ontwikkelen, vrijer leven. We zeggen het tegen onszelf, tegen elkaar, tegen coaches en in dagboeken. En toch blijven we vaak hangen in dezelfde oude gewoonten. Alsof we aan de grond genageld zijn, terwijl de deur wijd openstaat.
Waarom is het zo lastig om patronen te doorbreken, zelfs als we voelen dat ze ons belemmeren? Waarom kiezen we steeds opnieuw voor wat we kennen, ook al weten we dat het ons niet gelukkig maakt?
Het antwoord ligt deels in hoe ons brein werkt. Veiligheid is belangrijker dan geluk. Bekend terrein voelt veiliger dan nieuwe ruimte. En wat we vaak herhalen, voelt vertrouwd – zelfs als het ons beperkt. In die zin zijn we allemaal een beetje zoals de ijsbeer uit het verhaal dat ik je nu ga vertellen.
Het verhaal van de ijsbeer als spiegel voor onze patronen
Ergens in Europa werd in een dierentuin een ijsbeer geboren. Een pluizig, nieuwsgierig jong, vol levenslust. Maar er was een praktisch probleem: er waren te veel jonge ijsberen, en dus werd hij overgeplaatst naar een andere dierentuin.
Daar was nog geen verblijf voor hem, dus kreeg hij tijdelijk een klein, kaal hok. Een paar vierkante meter. Tralies rondom. Niks te ontdekken, alleen wat beton. De ijsbeer deed wat hij kon doen: drie stappen naar voren, drie stappen terug. Dag in, dag uit.
Maanden gingen voorbij. Eindelijk was het nieuwe verblijf klaar: rotsen, bomen, een beekje, ruimte. De deur van het hok werd opengezet. Maar de ijsbeer… bleef lopen. Drie stappen vooruit, drie stappen terug.
De wereld lag aan zijn poten. Maar hij zag hem niet. Of kon hem niet vertrouwen.
“Vrijheid begint niet met het openen van deuren, maar met het vertrouwen dat je jezelf kunt dragen – ook daarbuiten.”
Hoe gewoonten ons onbewust gevangen houden
Wat de ijsbeer deed, doen wij ook. We herhalen gedrag dat ooit zinvol was. Patronen die ons beschermd hebben tegen pijn, afwijzing, eenzaamheid. We leren ons aan te passen: niet te veel voelen, hard werken, conflicten vermijden, voor anderen zorgen, altijd presteren, niet falen.
Die gewoonten worden automatisch. En zelfs als de omstandigheden veranderen – als de deur openstaat – houden we vast aan de oude loop. Niet omdat we niet anders willen, maar omdat we diep vanbinnen bang zijn voor wat er dan gebeurt.
We geloven verhalen zoals:
“Als ik stop met pleasen, dan verlies ik verbinding.”
“Als ik mezelf laat zien, dan word ik afgewezen.”
“Als ik faal, ben ik niets waard.”
Zonder dat we het doorhebben, worden deze overtuigingen onze onzichtbare tralies. Ons hok zit niet meer om ons heen – het zit in ons.
Van overleven naar vrijheid: de sprong van de ijsbeer
Terug naar de ijsbeer. Hij bleef wekenlang in zijn oude patroon. Maar op een dag gebeurde er iets. Misschien uit nieuwsgierigheid. Misschien omdat de oude beweging geen voldoening meer gaf. Misschien gewoon omdat het moment daar was.
Hij zette een poot buiten het vertrouwde pad.
En daarna nog één.
Langzaam begon hij de ruimte te verkennen. De geur van het water. Het gevoel van zand onder zijn poten. De schaduw van bomen. Iets in hem herinnerde zich wat het was om vrij te zijn. Om te ontdekken. Om te leven in plaats van te overleven.
Wat de ijsbeer deed, doen wij ook – als we durven. Als we bereid zijn om stap voor stap onze automatische patronen te bevragen. Als we onszelf toestaan te bewegen in het onbekende.
Vastzitten in je hok: herken jij deze patronen?
De kans is groot dat jij ook een ‘klein hok’ hebt. Een gebied waarin je je veilig voelt, maar waarin je tegelijk niet helemaal leeft.
Denk bijvoorbeeld aan:
Een baan waarin je geen energie meer vindt, maar die zekerheid biedt.
Een relatie waarin je je aanpast of op eieren loopt, maar waarin je weet wat je kunt verwachten.
Een overtuiging zoals: “Ik ben nu eenmaal zo” of “Dat is toch normaal?”
Een emotioneel patroon waarin je je terugtrekt, vecht, redt, rationaliseert of altijd bezig blijft.
Deze patronen zijn niet ‘fout’. Ze zijn ontstaan uit een noodzaak. Maar ze houden je nu misschien klein. Je hebt jezelf groter gemaakt dan je was, of juist kleiner. Je bent je gaan aanpassen aan omstandigheden die al lang niet meer bestaan.
Een gouden kooi als belemmering om oude patronen te doorbreken
5 stappen om hardnekkige patronen te doorbreken
Het doorbreken van patronen is geen sprint, maar een proces van bewustwording, beweging en vertrouwen. Hier zijn vijf belangrijke stappen:
1. Bewustwording
Patronen werken op de automatische piloot. De eerste stap is dus: pauzeren. Kijken. Jezelf betrappen. Stel jezelf vragen als:
Wat doe ik steeds opnieuw?
Probeer ik hiermee iets te vermijden of veilig te stellen?
Wat levert het me nog op? En wat kost het me?
2. Ruimte creëren
Je hoeft niet meteen te veranderen. Maar kijk of je ruimte kunt maken om te zien wat er gebeurt. Dat kan letterlijk zijn (tijd, rust), of innerlijk: mildheid, nieuwsgierigheid, reflectie.
Een goede vraag is: Wat zie ik als ik stop met automatisch reageren?
3. Kleine stappen zetten
Je hoeft niet meteen het hele hok uit. Begin met een poot buiten je patroon. Bijvoorbeeld:
Eén keer ‘nee’ zeggen.
Eén gesprek voeren zonder jezelf te censureren.
Eén moment niks doen, ook al roept alles in jou dat je moet doorgaan.
4. Geduld hebben
Je brein wil liever het bekende dan het nieuwe. Ook als het oude niet werkt. Dat betekent dat je tijd nodig hebt. Je mag terugvallen. Je mag twijfelen. Dat hoort erbij.
5. Vertrouwen opbouwen
Hoe vaker je een nieuwe keuze maakt, hoe vertrouwder het wordt. Je creëert letterlijk nieuwe verbindingen in je hersenen. Je leert jezelf iets anders aan. En het mooie is: vrijheid wordt ook een gewoonte, als je het oefent.
“Oude patronen voelen veilig, zelfs als ze ons beperken. Echte verandering vraagt moed, nieuwsgierigheid en het zetten van één stap.”
Jezelf bevrijden: ruimte durven nemen voor verandering
Je hoeft niet pas te bewegen als je zeker weet wat er komt. De ijsbeer wist ook niet wat hij zou aantreffen buiten zijn kleine pad. Hij zette gewoon een stap. En nog één.
Wat als jij jezelf toestaat om ook die beweging te maken – zelfs als je bang bent? Wat als je leert dat je meer aankunt dan je denkt?
Vrijheid begint niet met het openen van deuren, maar met het vertrouwen dat je jezelf kunt dragen – ook daarbuiten.
Wanneer zet jij de volgende stap?
We hebben allemaal een innerlijk hok waarin we onszelf herhalen. Soms uit angst. Soms uit gewoonte. Soms omdat we nog niet wisten dat er iets anders mogelijk was.
Maar nu weet je het. Je hebt dit gelezen. Je herkent misschien jezelf in de ijsbeer.
Dus nog één vraag:
Welke poot zet jij vandaag buiten jouw oude patroon?
Wil je samen kijken naar jouw patronen om deze te doorbreken?
Ben je benieuwd welke patronen jou vasthouden? Wil je in alle rust en veiligheid onderzoeken hoe jouw ‘hok’ eruitziet – en welke ruimte daarbuiten op je wacht?
Neem gerust contact op of deel hieronder wat je raakt in dit verhaal. Je bent welkom.
Meer lezen? Deze blogs zijn wellicht voor jou interessant:
Verbondenheid door loyaliteit is een diepe liefdesband die ons vormt in relaties en op de werkvloer. Het blog onderzoekt verticale en horizontale loyaliteit, hun kracht en valkuilen, en geeft inzicht in hoe je gezonde grenzen stelt voor balans en vrijheid.
In Transactionele Analyse verwijst een Spel naar onbewuste patronen met voorspelbare uitkomsten. Deze patronen, geworteld in je levensscript, kun je doorbreken door bewustwording, reflectie en nieuwe keuzes.
Ontsnap uit de loop en creëer vrijheid in je communicatie en relaties.
Met dit blog onderzoek ik de balans tussen kracht en kwetsbaarheid. Controle kan bescherming bieden, maar ook groei belemmeren. Door kwetsbaarheid te omarmen, ontstaat ruimte voor verandering.
Het verhaal van een cliënt illustreert hoe loslaten van controle voelt als een sprong in het diepe, maar uiteindelijk leidt tot innerlijke kracht en balans.
