Adem Krachtig stil Wankelend toch verder Je draagt meer dan gedacht Veerkracht
Wat is verkracht écht?
Wat is verkracht écht?
Soms voelt het alsof het leven je breekt. Alsof je aan een dun draadje hangt dat elk moment kan knappen. Je staat op, doet wat er van je gevraagd wordt, maar vanbinnen is het stil, leeg of juist oorverdovend vol. Misschien denk je: dit red ik niet meer. En toch, ondanks alles
Ben je er nog.
Adem je.
Beweeg je.
Dat alleen al is veerkracht.
In dit blog neem ik je mee in wat veerkracht écht is. Geen oppervlakkige krachtpatserij, maar die stille, diepe kracht in jou. En ik laat je zien hoe je er troost uit kunt putten – ook wanneer het leven je uitdaagt, zelfs wanneer je denkt dat je het niet aankunt. Want misschien is het wel waar wat mensen soms zeggen.
Hoe hard het ook klinkt: je krijgt nooit meer te dragen dan je aankunt.
Wat is veerkracht? Betekenis en misverstanden
Veel mensen verwarren veerkracht met ‘doorgaan’, ‘sterk zijn’, of ‘niet klagen’. Maar echte veerkracht is iets heel anders.
Veerkracht is niet de afwezigheid van pijn, maar het vermogen om met pijn te leven. In het blog: “Ziek, een blik in de spiegel” lees je ook over diezelfde veerkracht.
Het gaat er niet om dat je altijd positief blijft, maar dat je leert bewegen met wat er is. Jezelf toestaat te voelen. Te wankelen. En toch – misschien heel voorzichtig – een stapje te blijven zetten.
Voorbeeld uit het dagelijks leven
Neem Ellen. Ze verloor haar partner na een kort ziekbed. Iedereen noemde haar ‘sterk’, maar zelf voelde ze zich eerder verdwaald. Wat haar hielp? Elke ochtend een brief schrijven aan haar overleden man. Niet om iets op te lossen, maar om in verbinding te blijven.
En langzaam voelde ze dat ze verder kon bewegen – niet over het verlies heen, maar met het verlies in haar leven.
“Veerkracht is niet sterk zijn, maar durven voelen, vallen en tóch bewegen – met alles wat je in je draagt.”
“Ik trek dit niet meer” – en toch ga je door
Misschien herken je het: een moment waarop alles samenkomt. Werkdruk, zorgen om een kind, relatieproblemen. Het voelt alsof je een rugzak draagt die iemand anders voor je heeft gevuld.
Te zwaar. Te veel. En tóch, op een bepaalde manier, ga je door.
Niet omdat je alles onder controle hebt, maar omdat er iets in jou weigert op te geven.
Persoonlijk voorbeeld
Ik herinner me een ochtend waarop ik letterlijk niet uit bed kon komen. Mijn lichaam was op, mijn hoofd vol.
En ineens dacht ik: als ik nu gewoon eens m’n voeten op de grond zet en ademhaal, dan is dat genoeg voor vandaag.
Het klinkt klein, maar het was een keerpunt. Soms is dat alles wat nodig is: een klein gebaar van trouw aan jezelf.
De diepere betekenis van ‘Je krijgt nooit meer dan je aankunt’
Als ik eerlijk ben dan weet ik: deze uitspraak kan pijnlijk overkomen. Zeker als je midden in een crisis zit. Alsof je tekortschiet als je het zwaar hebt.
Maar wat als je die zin anders leest?
Niet als oordeel, maar als herinnering: je hebt méér in je dan je denkt.
Veerkracht is geen talent voor de gelukkigen onder ons. Het is een potentieel dat in ieder mens leeft. Het zit in de manier waarop je blijft ademen, ook als je huilt. In de manier waarop je opstaat, zelfs met knikkende knieën.
Veerkracht herkennen in jezelf: het begint bij vertraging
We leven in een wereld waarin doorgaan vaak de norm is. Maar veerkracht spreek je niet aan door harder te lopen. Juist vertragen is de sleutel.
Vraag aan jou: Wanneer was de laatste keer dat je echt stilstond bij wat je voelde?
Veerkracht begint bij aanwezig durven zijn. Bij luisteren naar je lichaam. Weten dat je niet alles hoeft te fixen, maar wel alles mag voelen.
Hieronder geef ik je praktische handvatten die je vandaag al kunt toepassen:
1. Vertraag je tempo
Gun jezelf dagelijks een moment zonder afleiding. Sluit je ogen. Voel je adem. Stel jezelf de vraag: Wat is er nú?
Voorbeeld: Plan elke ochtend vijf minuten in stilte voor een kop thee zonder telefoon of nieuws.
2. Luister naar je lichaam
Je lijf weet vaak eerder dan je hoofd wat er speelt. Spanning in je schouders? Drukkend gevoel op je borst?
Voorbeeld: Leg ’s avonds je hand op je hart en vraag: Wat heb je vandaag moeten dragen?
3. Wees zacht voor jezelf
Zelfkritiek ondermijnt veerkracht. Vervang ‘ik doe het fout’ door: ik doe wat ik kan, met wat ik heb.
Voorbeeld: Spreek jezelf elke avond toe alsof je een goede vriend bent.
4. Herinner eerdere momenten van kracht
Schrijf eens op: Wanneer dacht ik eerder dat ik iets niet aankon – en kwam ik er tóch doorheen?
Voorbeeld: Maak een lijstje van 3 moeilijke momenten die je hebt overwonnen. Dat is jouw bewijs van kracht.
5. Zoek oprechte verbinding
Veerkracht groeit in contact. Je hoeft het niet alleen te doen.
Voorbeeld: Bel iemand bij wie je je veilig voelt en zeg: Ik wil gewoon even delen hoe het echt met me is.
“Jij bent niet zwak. Je bent moe van dragen. Onder die moeheid leeft nog steeds jouw levenskracht.”
Veerkracht in systemisch perspectief: dragen wat niet van jou is
In mijn werk als systemisch coach zie ik vaak hoe mensen lasten dragen die niet van hen zijn. Patronen uit familiesystemen, verwachtingen, loyaliteiten.
Soms voel je je uitgeput, niet omdat je zwak bent, maar omdat je iets probeert te dragen dat niet bij jou hoort.
Systemisch werk helpt je onderscheid maken: Wat is van mij? Wat mag ik teruggeven? En daarin ligt bevrijding – en dus veerkracht.
Jij bent niet zwak. Jij bent mens.
Als je nu midden in een moeilijke periode zit, wil ik je dit zeggen:
Jij bent niet zwak. Je bent niet kapot. Je bent moe van het dragen. En dat mag.
Onder die vermoeidheid leeft nog steeds jouw levenskracht. Soms heel klein, fluisterzacht, bijna onmerkbaar. Maar hij is er. En je hoeft hem niet alleen terug te vinden.
Wil jij jouw veerkracht verdiepen?
Weet je welkom om in een aantal Systemische coachsessies aan de slag gaan met wie jij in essentie bent – voorbij je overlevingsstrategieën. Je ontdekt welke kracht in jou leeft, juist als het leven wringt.
Meer weten?
Plan een vrijblijvend kennismakingsgesprek of boek jouw Systemische coach sessie
Ziek zijn raakt ons allemaal, direct of indirect. Het biedt niet alleen een uitdaging, maar ook een kans tot heling. Helen is meer dan genezen: het is het herstellen van balans. Het luisteren naar wat ziekte ons wil vertellen. Door acceptatie en aandacht wordt heling een reis van groei en bewustzijn, zelfs als ziekte blijft.
“Dat vind ik lastig” is een belangrijk signaal dat uitnodigt tot zelfreflectie. Het helpt om ruimte te scheppen, je eigen grenzen te ontdekken en copingstrategieën te doorbreken.
Door dit gevoel serieus te nemen, groei je in autonomie en persoonlijke vrijheid.
Fijngevoeligheid is een kracht die jou helpt om subtiele signalen op te merken en diepere inzichten te krijgen. Door jezelf te aarden, grenzen te stellen, en je waarnemingen met respect te delen, kun je deze gevoeligheid omzetten in een waardevolle tool voor persoonlijke groei en het versterken van relaties.
Dagelijks Niet welkom Pijn door afwijzing Wat heb IK gedaan Buitengesloten
Er niet bij horen is een pijnlijke ervaring
Buitengesloten zijn voelt pijnlijk. Of dit nu op je werk, binnen je familie of in een vriendengroep gebeurt – de afwijzing voelt rauw en oneerlijk.
Waarom gebeurt dit? Ligt het aan jou, aan de anderen, of is er een diepere reden?
Vanuit systemisch perspectief is buitensluiting vaak geen toeval, maar een signaal van een onderliggende dynamiek. Ontdek in dit blog de vier systemische oorzaken van buitensluiting en wat je kunt doen om jouw plek in te nemen.
In een groter geheel buitengesloten worden
In systemisch werk wordt niet alleen gekeken naar individuen. Juist het grotere geheel waar zij deel van uitmaken is van belang.Een team, een familie, een organisatie, een vriendengroep.
Binnen zo’n systeem heeft iedereen een plek, een functie en een rol – soms bewust, vaak onbewust.
Wanneer iemand buitengesloten raakt, is dat zelden een toevallige of willekeurige gebeurtenis. Het signaleert meestal dat het systeem iets probeert op te lossen, te behouden of te herstellen.
De vraag is dus niet alleen: “Waarom overkomt dit mij?”, maar ook: “Wat betekent deze dynamiek voor het geheel?”
Om daar een antwoord op te vinden zet ik een stap achteruit. Al uitzoomend kijk ik naar vier mogelijke systemische oorzaken van buitensluiting.
“Uitsluiting gaat zelden over jou als persoon, maar over wat je vertegenwoordigt in een systeem dat zich wil beschermen.”
Waarom word jij buitengesloten? 4 systemische verklaringen
1. Je vertegenwoordigt iets wat het systeem niet kan dragen
Soms draag je – zonder het te beseffen – iets met je mee dat anderen liever niet onder ogen zien. Misschien stel je kritische vragen, breng je nieuwe ideeën in, of zie je dingen die anderen als vanzelfsprekend beschouwen. Dit kan ongemak oproepen.
Denk aan een nieuwe collega die in een team komt waar al jaren op een bepaalde manier wordt gewerkt. Hij of zij merkt inefficiënties op, stelt veranderingen voor en doorbreekt onbewust de ongeschreven regels van de groep.
Dit kan weerstand oproepen: het systeem reageert door deze persoon op afstand te houden. Niet omdat hij of zij iets verkeerd doet, maar omdat de verandering die deze persoon belichaamt, nog niet welkom is.
Een mogelijke stap die je kunt zetten is..
Vraag jezelf af: Breng ik iets in dat confronterend is voor de groep?
Besef dat weerstand niet altijd over jou als persoon gaat, maar over wat je symboliseert.
Zoek een balans tussen jezelf uitspreken en aansluiten bij wat de groep kan dragen.
2. Je vervult onbewust een vergeten of uitgesloten plek
In systemisch werk zien we vaak dat buitensluiting niet op zichzelf staat. Mogelijk zelfs verbonden zijn met eerdere uitsluitingen. Misschien is er in de geschiedenis van het team, de organisatie of zelfs je familie iemand geweest die werd buitengesloten, vergeten of genegeerd.
En misschien neem jij – onbewust – die plek in.
Dit kan zich uiten in het gevoel dat je er niet mag zijn, dat je geen bestaansrecht hebt binnen de groep. Soms zien mensen een patroon in hun leven waarin ze steeds opnieuw buitengesloten worden, alsof het iets is dat hen blijft achtervolgen.
Kijk of je onbewust een plek inneemt die eigenlijk niet van jou is. (plekverwisseling)
Erken deze dynamiek en laat los wat niet van jou is.
Een deur staat symbool voor toegang en welkom zijn. Een dichte deur versterkt het gevoel van geen-toegang hebben.
3. Je neemt jouw eigen plek (nog) niet volledig in.
Soms sluiten mensen zichzelf – onbewust – een beetje buiten. Ze nemen hun plek niet helemaal in, spreken zich niet uit, of houden zich klein. Waardoor ‘het systeem’ reageert door hen ook letterlijk op afstand te houden.
Misschien herken je dit: Je voelt je niet helemaal op je gemak in de groep, twijfelt of je er wel thuishoort. En juist dat zorgt ervoor dat anderen je niet volledig opnemen in het geheel.
Er zijn mogelijkheden!
Vraag jezelf af: Durf ik echt aanwezig te zijn?
Let op je houding: straal je uit dat je erbij hoort?
Werk aan je innerlijke overtuiging dat jij er mag zijn.
4. Het systeem heeft een ‘zondebok’ nodig
Soms heeft een groep een zondebok nodig – bijvoorbeeld iemand op wie de spanningen, frustraties of onopgeloste conflicten geprojecteerd worden. Dit zie je vaak in teams of families waar onderhuidse problemen spelen.
In plaats van het echte probleem aan te pakken, wordt er één persoon aangewezen als ‘de vreemde eend in de bijt’.
Dit kan enorm pijnlijk zijn, vooral als je merkt dat de afwijzing weinig met jou persoonlijk te maken heeft, maar meer met de dynamiek van de groep.
Zet daarom een stap en…
Besef dat dit mechanisme vaker voorkomt en niet over jou als persoon gaat.
Vraag je af: Wat speelt hier op een dieper niveau?
Als de dynamiek destructief is, overweeg dan of je binnen deze groep wilt blijven.
“Soms betekent buitengesloten worden niet dat je nergens thuishoort, maar dat je onderweg bent naar een plek waar je écht past.”
Wat je doet als je buitengesloten wordt
Merk je dat je wordt buitengesloten? In dat geval is de eerste neiging vaak om harder je best te doen. Vooral meer bewijzen dat je erbij hoort. Bijvoorbeeld door te pleasen of je aan te passen.
Maar als we systemisch kijken, vraagt buitensluiting om een andere benadering.
Onderzoek deze 4 stappen in plaats van ‘harder te gaan werken’:
1. Onderzoek de dynamiek
Wat speelt er in de groep als geheel?
Welke patronen zie je?
2. Neem je eigen plek in
Sta je volledig in je kracht?
Of houd je jezelf onbewust klein?
3. Accepteer dat sommige systemen jou niet kunnen opnemen
Soms is een systeem (nog) niet klaar voor wat jij brengt.
Dat betekent niet dat er iets mis is met jou.
4. Herken je patronen
Word je vaker buitengesloten?
Zou dit te maken kunnen hebben met een diepere systemische oorzaak?
Buitengesloten worden doet pijn, maar het weerspiegelt vaak meer het systeem dan jou. Misschien draag je iets mee dat gezien wil worden, herhaalt een oude dynamiek zich, of ben je op weg naar een plek waar je wél volledig welkom bent.
Niet elk systeem kan jou opnemen – en dat is oké. Door te begrijpen waarom dit gebeurt, kun je bewuste keuzes maken en jouw plek innemen.
Wil je begeleiding bij het onderzoeken van systemische patronen in jouw leven? Plan nu een gratis kennismakingsgesprek.
Uitsluiting en Buitensluiten. Het komt veelvuldig voor. In kleine kring of grote organisaties. In landen. Werelddelen. In de hele wereld. Het systeem zoekt manieren om weer heel te zijn. Symptomen zijn er om jouw te laten zien. Er is meer. Kijk verder. Neem verantwoordelijkheid.
De onderworpen structuur ontstaat door jezelf weg te cijferen en verantwoordelijkheden van anderen over te nemen. Dit leidt tot uitputting, verlies van eigenheid en onderdrukte emoties. Door je plek terug te vinden, grenzen te stellen en bewust met je patronen om te gaan, creëer je ruimte en energie voor jezelf
Heldere ordening is essentieel voor harmonie en succes in organisaties. Een verstoorde plekverdeling leidt tot onrust, conflicten en ineffectiviteit. Dit blog legt uit hoe systemische principes helpen om dynamieken te herkennen en te herstellen, met praktijk voorbeelden en concrete tips.
Meer lezen? Deze blogs zijn wellicht voor jou ook nog interessant:
Een werknemer die terugkeert na afwezigheid kan moeite hebben zijn plek terug te vinden. Leidinggevenden moeten open communiceren, veranderingen erkennen en zowel de terugkerende als tijdelijke werknemer waarderen. Zo ontstaat een werkomgeving waarin iedereen zich gezien voelt en soepel kan (her)integreren.
Bestaansrecht is essentieel voor je eigenwaarde. Het gaat om meer dan overleven; het is een diep gevoel van erkenning en waarde. Wanneer bestaansrecht ontbreekt, kan dit leiden tot mentale pijn en onzichtbaarheid. Zelferkenning, praten, en zelfzorg zijn de eerste stappen om je eigenwaarde te herstellen.
Echt contact begint bij jezelf. Veel mensen trekken zich terug uit angst voor afwijzing, maar zonder verbinding is er geen groei. Dit artikel onderzoekt waarom contact maken essentieel is, welke patronen ons ervan weerhouden en hoe we bewuster in contact kunnen blijven—zowel met onszelf als met anderen.
Uitreiken Kwetsbaar, krachtig Geven en nemen Verbinding vraagt om balans Vertrouwen
Hoe uitreiken en behoefte aan contact onlosmakelijk verbonden zijn
Uitreiken is een fundamenteel proces in systemisch werken. Het is de manier waarop je verbinding zoekt. Hoe je jouw behoeften kenbaar maakt en jezelf openstelt voor de ander.
Dit proces begint al bij de geboorte, wanneer je als baby instinctief je armen uitstrekt naar je moeder. Maar hoe ontwikkelt dit vermogen zich? Wat gebeurt er als jouw uitreiken niet wordt aangenomen? En hoe heeft dit invloedt op volwassen relaties en persoonlijke groei?
In dit blog duik ik dieper in de betekenis van uitreiken, ontvangen en aannemen. Ik verken de relatie tussen hechtingspatronen en uitreiken. Wat zijn eigenlijk de mogelijke gevolgen als het uitreiken niet wordt aangenomen? Kun je dan nog wel een goede balans ontwikkelen in geven en ontvangen?
“Uitreiken is kwetsbaarheid tonen en vertrouwen schenken”
Wat is uitreiken in systemisch werken?
Uitreiken is meer dan alleen contact zoeken; het is een fundamentele levensbeweging.
Het is je eerste stap naar verbinding en erkenning. In systemisch werken verwijst dit uitreiken naar het proces waarin je je verlangens, behoeften en gevoelens naar buiten brengt, richting een ander. Dit kan fysiek zijn – zoals een baby die zijn armen uitstrekt naar een ouder – maar ook emotioneel, bijvoorbeeld door liefde of steun te vragen.
Uitreiken is nauw verbonden met vertrouwen en kwetsbaarheid. Wanneer je uitreikt, laat je een stuk van jezelf zien. Dat is kwetsbaarheid ten top. Je toont daarmee wie je bent en wat je nodig hebt. Maar daar zit wel een risico in. Namelijk de kans op afwijzing. Als jij als kind uitreikt en dat wordt niet aangenomen, dan laat dat diepe sporen na.
Ontvangen en aannemen – de andere kant van uitreiken
Uitreiken is slechts één kant van de medaille. De andere kant is ontvangen en aannemen. Hoewel vaak door elkaar gebruikt, is er wel degelijk een belangrijk onderscheid:
Ontvangen betekent dat iets jou bereikt. Een kind dat liefde krijgt, een volwassene die een compliment hoort – dat is ontvangen.
Aannemen betekent dat je het ook echt in je opneemt. Je laat het binnenkomen. En voelt en accepteerd het als waardevol.
Een veelvoorkomend probleem is echter dat iemand wel uitreikt, maar dat de ander niet in staat is om te ontvangen of aan te nemen. Denk aan een kind dat liefde en aandacht vraagt van een emotioneel afwezige ouder. Het kind blijft reiken, maar voelt telkens dat zijn behoefte onbeantwoord blijft. Dit heeft diepgaande gevolgen voor de ontwikkeling.
Uitreiken is slechts één kant van de medaille. De andere kant is ontvangen en aannemen. Er is een belangrijk onderscheid.
Wat gebeurt er als jouw uitreiken niet wordt aangenomen?
Wanneer een kind uitreikt naar een ouder en daar geen respons op krijgt, kan dat grote emotionele en psychologische gevolgen hebben. De eerste jaren van een kind zijn cruciaal voor de vorming van een veilige hechting. (Lees meer over hechting in dit blog: “Alles liever dan de waarheid“) Als je als kind keer op keer ervaart dat jouw uitreiken niet wordt aangenomen, kan dit leiden tot verschillende reacties:
1. Aanpassen en pleasen
Sommige kinderen leren dat ze zich op een bepaalde manier moeten gedragen om toch een vorm van respons te krijgen. Ze worden extreem sensitief voor de behoeften van anderen en ontwikkelen een patroon van pleasen. Dit kan zich later uiten in relaties waarin ze zichzelf wegcijferen.
2. Terugtrekken en vermijden
Andere kinderen trekken zich juist terug. Ze leren dat uitreiken zinloos is en ontwikkelen een vermijdende hechtingsstijl. Later in het leven kunnen ze moeite hebben om zich emotioneel open te stellen of om steun te vragen, zelfs als ze die nodig hebben.
3. Boosheid en frustratie
Wanneer een kind voelt dat zijn behoeften worden genegeerd, kan dit leiden tot woede en verzet. Deze boosheid kan zich later in het leven uiten in conflicten in relaties, moeite met autoriteit of een algemeen gevoel van wantrouwen naar anderen.
4. Intern schuldgevoel
Als een kind geen respons krijgt op zijn uitreiken, kan het de conclusie trekken: er is iets mis met mij. Dit kan leiden tot een diepgeworteld gevoel van afwijzing en zelftwijfel, wat in het volwassen leven kan doorsijpelen in perfectionisme, faalangst of een gebrek aan eigenwaarde.
De manier waarop je als kind leert omgaan met het niet ontvangen worden, bepaalt vaak onbewust hoe je als volwassene omgaat met relaties en emoties.
De impact van onbeantwoorde uitreiking op volwassen relaties
De effecten van onbeantwoorde uitreiking kunnen diep verankerd raken en zich in volwassen relaties herhalen. Dat kun je dan vaak terugzien in verschillende patronen:
Mensen die voortdurend uitreiken, maar niet durven ontvangen
Ze blijven geven, zorgen en pleasen, maar vinden het moeilijk om zelf hulp, liefde of erkenning aan te nemen. Dit kan leiden tot burn-out en een gevoel van leegte.
Mensen die helemaal niet meer uitreiken
Ze hebben geleerd dat uitreiken pijn doet en houden hun behoeften en gevoelens voor zichzelf. Dit kan resulteren in eenzaamheid, zelfs binnen relaties.
Mensen die niet kunnen aannemen
Zelfs als anderen hen liefde of waardering tonen, voelen ze zich ongemakkelijk of wantrouwig. Ze kunnen zich afvragen: Wat zit hierachter? Verdien ik dit wel?
Dit alles maakt duidelijk hoe belangrijk het is om bewust te worden van jouw eigen patronen en de oorsprong ervan.
Jouw balans vinden in uitreiken en ontvangen
Een gezonde balans tussen uitreiken en ontvangen is essentieel voor diepgaande verbindingen. Hoe kun je dit in je eigen leven versterken?
1. Word je bewust van je uitreik patronen
Vraag jezelf af: durf ik uit te reiken? Of houd ik mezelf in? Reik ik te veel uit, zonder iets terug te ontvangen? Wees je ervan bewust dat je al snel geneigd bent om jezelf te beschermen. Let daarom extra goed op de feedback die je van anderen krijgt. Bewust, onbewust, verbaal of non-verbaal. Het is allemaal informatie die jou helpt je eigen patronen te doorgronden.
2. Oefen met kwetsbaarheid
Uitreiken vraagt moed. Begin klein: deel een behoefte met iemand die je vertrouwt. Dit kan een verlangen zijn naar steun, begrip of simpelweg een luisterend oor. Besef dat beschaamd vertrouwen op (heel) jonge leeftijd diepe sporen heeft nagelaten. Het spreekwoord is niet voor niets: “Vertrouwen komt te voet en gaat te paard”
3. Sta stil bij hoe je ontvangt en aanneemt
Kun je een compliment aannemen zonder het weg te wuiven? Voel je je ongemakkelijk als iemand iets voor je doet? Probeer eens bewust te ervaren wat er gebeurt als iemand je iets geeft. Het kan je helpen in het onderzoeken van jouw patronen om hier (korte) notities van te maken.
4. Leer omgaan met afwijzing
Niet elke uitreiking wordt beantwoord zoals je hoopt. Dit betekent niet dat je niet de moeite waard bent. Onderzoek hoe je hiermee omgaat en of oude patronen hierin een rol spelen. Het leren zit er vooral in dat je beseft dat wat jij als afwijzing ervaart, teruggrijpt op oude pijn. (Lees ook het blog: “Hechting, trauma en angst voor afwijzing”)
5. Zoek systemische begeleiding
Systemisch werk kan helpen om oude dynamieken zichtbaar te maken en te doorbreken. Door je bewust te worden van wat je als kind hebt ervaren, kun je je patronen in het hier en nu veranderen.
Conclusie
Uitreiken is een natuurlijke en essentiële beweging naar verbinding. Maar als jouw uitreiken niet wordt aangenomen, kunnen diepgewortelde overtuigingen en patronen ontstaan die je leven en jouw relaties beïnvloeden. Het vermogen om uit te reiken, te ontvangen en echt aan te nemen, vormt de basis van gezonde verbindingen en emotionele veerkracht.
Door bewust te werken aan een gezonde balans tussen geven en ontvangen, kun je diepere relaties aangaan en oude overlevingsstrategieën loslaten. Systemisch werk biedt een krachtige manier om deze processen te verkennen en te helen.
Wil je meer ontdekken over hoe systemisch werk je kan helpen? Neem contact op, of plan zelf een gratis telefonisch informatie/intake gesprek in, en zet de eerste stap naar een diepere verbinding met jezelf en anderen.
Balans in geven en nemen is essentieel voor gezonde werkdynamieken. Onbalans leidt vaak tot ziekteverzuim, verloop en frustraties. Dit blog laat zien hoe je balans creëert door waardering, duidelijke verantwoordelijkheden en een goede werkdruk-beloningverhouding. Bewust leiderschap en systemisch werk helpen onderliggende dynamieken zichtbaar te maken en herstel te bevorderen.
Hoe zorg je voor een gezonde balans binnen je organisatie? Dit blog is het derde deel in de serie “BOB aan het werk” en belicht een essentieel systemisch principe: balans in geven en nemen. In eerdere blogs stonden de ‘B’ van Binding en de ‘O’ van Ordening centraal. Dit keer richt ik mij op de balans tussen wat je geeft en ontvangt, en wat er gebeurt wanneer dit evenwicht verstoord raakt.
Herken je symptomen zoals hoog ziekteverzuim, een hoog verloop of dalende resultaten in jouw organisatie? Dan kan een onbalans in geven en nemen hieraan bijdragen.
In dit blog ontdek je wat dit principe inhoudt, hoe disbalans kan ontstaan, en niet onbelangrijk:
Hoe je deze herstelt.
Wat is balans in geven en nemen?
Balans in geven en nemen is een kernprincipe binnen systemisch werk. Het draait om een gezonde uitwisseling binnen een systeem, zoals een team of organisatie. Wanneer iemand iets geeft (tijd, energie, verantwoordelijkheid), hoort daar iets tegenover te staan (erkenning, waardering, beloning).
Als die balans verstoord raakt—bijvoorbeeld doordat iemand meer geeft dan ontvangt of andersom—ontstaan er spanningen. Deze kunnen zich uiten in kleine irritaties, maar ook in grotere problemen zoals conflicten, demotivatie of zelfs vertrek van medewerkers.
Waarom is deze balans belangrijk?
Een gezonde balans houdt de relatie tussen werkgever en werknemer in stand. Deze gezonde balans is echter ook horizontaal van belang. De balans tussen de werknemers in een team of organisatie. Het zorgt voor wederzijdse betrokkenheid, wat essentieel is voor een bloeiende organisatie.
Praktijkvoorbeeld: Geraldine’s onbalans
Geraldine is een toegewijde manager die jarenlang alles heeft gegeven voor haar organisatie. Ze werkt lange dagen en voelt zich verantwoordelijk voor het succes van haar team. Haar motto: “Investeren in mijn toekomst.”
Onbewust verzamelt Geraldine spaarzegels—niet letterlijk, maar in een denkbeeldig spaarboekje. Ze hoopt dat haar harde werk ooit zal worden beloond met promotie, erkenning of een compliment.
Tijdens haar functioneringsgesprek krijgt Geraldine echter vooral kritiek op punten die beter kunnen. Ze voelt zich gekwetst en denkt: “Zien ze niet hoe hard ik werk?” Dit gevoel van onderwaardering wordt uiteindelijk de druppel. Geraldine besluit te vertrekken.
De ontstane disbalans tussen Geraldine en de werkgever beperkt zich hier niet. De werknemers zullen het effect merken en proberen zich daartoe te verhouden. Ieder op zijn eigen manier.
“Balans in geven en nemen is de basis voor duurzame werkrelaties waarin waardering, motivatie en samenwerking centraal staan.”
Wat gebeurt er bij onbalans?
Een verstoring in de balans tussen geven en nemen kan allerlei negatieve gevolgen hebben.
Denk aan:
Hoog ziekteverzuim: Medewerkers raken overbelast doordat ze veel geven zonder voldoende erkenning te ontvangen..
Veel verloop: Talent vertrekt omdat medewerkers zich niet gewaardeerd of gehoord voelen.
Dalende productiviteit: Teams verliezen motivatie door een gebrek aan balans.
WIJ/ZIJ-gevoel: Een gevoel van ongelijkheid tussen afdelingen of collega’s kan leiden tot spanningen.
In Geraldine’s geval voelde ze zich jarenlang verantwoordelijk voor het succes van haar team, maar kreeg ze onvoldoende terug. Haar vertrek liet de organisatie met vragen achter: Hoe kon dit gebeuren, terwijl we haar zoveel ruimte boden?
Hoe herstel je balans in je organisatie?
Een gezonde balans in geven en nemen vraagt om BEWUST LEIDERSCHAP*), heldere communicatie en duidelijke kaders. Hier zijn vier praktische tips om de balans te herstellen:
1. Erken ieders bijdrage: Waardering is een krachtige manier om balans te creëren. Dit hoeft niet altijd financieel te zijn; een simpel compliment of het vieren van successen kan al een groot verschil maken.
2. Wees helder over verantwoordelijkheden: Onduidelijkheid over wie wat doet, kan leiden tot overbelasting bij bepaalde medewerkers. Zorg voor duidelijke rolverdeling en kaders.
3. Werkdruk in balans met beloning: Wat je van medewerkers vraagt, moet in verhouding staan tot wat je biedt. Denk hierbij niet alleen aan salaris, maar ook aan werkplezier, ontwikkelingsmogelijkheden en flexibiliteit.
4. Voorkom scheve verhoudingen: Let op signalen zoals medewerkers die structureel meer verantwoordelijkheid nemen dan anderen of teams die te weinig erkenning krijgen voor hun prestaties.
“Bewust leiderschap vraagt om aandacht voor wat medewerkers geven én ontvangen, zodat wederzijdse betrokkenheid en groei mogelijk worden.”
Systemisch werk inzetten
Een systemische aanpak, zoals teamcoaching of opstellingen, kan helpen om onzichtbare patronen binnen je organisatie zichtbaar te maken.
Dit biedt inzicht in onderliggende dynamieken en helpt om de balans in geven en nemen te herstellen
Waarom balans zo belangrijk is voor organisaties
Een gezonde balans in geven en nemen zorgt niet alleen voor tevreden medewerkers, maar ook voor betere resultaten. Wanneer medewerkers het gevoel hebben dat hun inspanningen worden gewaardeerd, zijn ze gemotiveerder, productiever en loyaler.
Daarnaast voorkomt een goede balans onnodig verloop en hoge kosten door ziekteverzuim.
Organisaties die investeren in balans, investeren dus direct in een duurzame en gezonde werkomgeving. Wees je bewust van je (over)verantwoordelijke medewerker. Hoe verleidelijk ook om dit als organisatie te omarmen, het is potentieel verstorend voor de balans!
Herken je dit? Deel je ervaring!
Zie jij in jouw organisatie situaties waarin geven en nemen uit balans is? Of herken je symptomen zoals hoog ziekteverzuim, een hoog verloop of demotivatie?
Deel jouw ervaringen hieronder of neem contact met mij op voor een vrijblijvende kennismaking. Samen kijken we hoe we de balans in jouw organisatie kunnen herstellen.
Slotgedachte
Balans in geven en nemen is niet alleen essentieel voor medewerkers, maar voor de hele organisatie. Door bewust te werken aan dit principe creëer je een omgeving waarin iedereen zich gewaardeerd en gezien voelt. Dat is de sleutel tot duurzaam succes.
Een manier van leidinggeven waarin de leider zich volledig bewust is van zichzelf, de ander en de context waarin hij of zij opereert.
Het draait om het nemen van verantwoordelijkheid voor je eigen gedrag, keuzes en impact, terwijl je tegelijkertijd oog hebt voor de behoeften, talenten en dynamieken binnen je team of organisatie.
Een bewust leider:
• Herkent eigen patronen en drijfveren: Is zich bewust van persoonlijke overtuigingen, emoties en reacties en begrijpt hoe deze het leiderschap beïnvloeden.
• Staat in verbinding met anderen: Luistert actief, toont empathie en creëert een omgeving waarin vertrouwen en samenwerking centraal staan.
• Stuurt vanuit visie en waarden: Besluit vanuit een lange-termijnperspectief, gebaseerd op gedeelde waarden en de missie van de organisatie.
• Stimuleert groei en balans: Ziet de potentie in anderen en bevordert een gezonde balans tussen werk en welzijn.
• Handelt vanuit authenticiteit: Durft kwetsbaarheid te tonen en blijft trouw aan zichzelf, zonder de belangen van anderen uit het oog te verliezen.
Kortom, bewust leiderschap gaat over bewust zijn van je eigen rol als leider én je bijdrage aan het grotere geheel, met aandacht voor duurzame verbinding en impact.
Het leven voelt soms als een zoektocht naar balans. Aan de ene kant wil je vertrouwen op de natuurlijke stroom van het leven, aan de andere kant is actief handelen soms nodig. Dat spanningsveld zie ik dagelijks als systemisch coach. Wanneer die stroom stokt, helpt het om stil te staan bij de krachten die spelen.
Met deze vijf systemische werkwoorden—Uitreiken, Aannemen, Dragen, Leunen en Buigen—kun je jouw plek en dynamiek in het grotere geheel onderzoeken. Het zijn geen gewone handelingen, maar bouwstenen voor balans en verbinding, groei en heling.
“Uitreiken vraagt moed: het is het openen van jezelf voor verbinding en het erkennen dat je niet alles alleen hoeft te doen.”
1. Uitreiken: de eerste stap naar balans en verbinding
Uitreiken is de eerste beweging naar contact. Het is wanneer je je hand uitsteekt naar iets of iemand buiten jezelf. Dit vraagt moed en kwetsbaarheid. Je erkent dat je iets nodig hebt of verlangt, en dat kan uitdagend zijn.
Waarom is uitreiken belangrijk?
Het brengt de stroom van geven en ontvangen op gang.
Het bevestigt je plek in het systeem.
Uitdagingen bij uitreiken
Volwassenen ervaren vaak schaamte, angst voor afwijzing of trots, waardoor ze niet durven uit te reiken. Vraag jezelf af:
Naar wie reik ik uit?
Is dit de juiste persoon of plek voor mijn behoefte?
“Aannemen is accepteren wat je wordt gegeven, zonder oordeel, en het laten integreren als een deel van jouw groei.”
2. Aannemen: ontvangen wat je nodig hebt voor meer evenwicht
Na uitreiken volgt aannemen. Hoewel dit eenvoudig lijkt, is het vaak ingewikkeld. Veel mensen weigeren steun of erkenning, uit angst afhankelijk te lijken of omdat ze zich niet waardig voelen.
Hoe leer je aannemen?
Sta open voor wat je ontvangt, of het nu steun, liefde of kritiek is.
Laat oordelen los: wat gegeven wordt, is waardevol, ook al voelt het niet perfect.
Door te leren aannemen, kun je verder bouwen op wat er is. Het biedt ruimte voor groei en heling.
“Dragen is kracht tonen door verantwoordelijkheid te nemen voor wat van jou is, terwijl je leert loslaten wat niet past.”
3. Dragen: verantwoordelijkheid nemen voor meer harmonie
Dragen gaat over verantwoordelijkheid. Het vraagt kracht en stabiliteit om te accepteren wat van jou is, zowel je talenten als je lasten. Maar het betekent ook: loslaten wat niet van jou is.
Gezond dragen:
Wat is van jou? Neem verantwoordelijkheid voor jouw keuzes en rol.
Wat is niet van jou? Laat lasten los die je onbewust hebt overgenomen, zoals onopgeloste pijn uit je familiesysteem.
Dragen geeft kracht en veerkracht, zolang je trouw blijft aan je eigen plek.
“Leunen op anderen is geen zwakte, maar een uitnodiging om vertrouwen en balans in je leven toe te laten.”
4. Leunen: vertrouwen op ondersteuning voor meer stabiliteit
Leunen betekent vertrouwen dat er iemand is die je ondersteunt. Denk aan een kind dat instinctief leunt op zijn ouders. Voor volwassenen voelt dit vaak kwetsbaar of afhankelijk, maar leunen is essentieel voor balans en verbinding.
Tips om gezond te leunen:
Vertrouw op de kracht van het systeem zonder het uit balans te brengen.
Gun jezelf de ruimte om te rusten en op te laden.
Leunen is een evenwichtsoefening: te veel leunen belast de ander, maar weigeren om te leunen ontneemt jezelf kracht.
“Buigen betekent respect voor wat groter is dan jijzelf—het accepteren van het verleden, omstandigheden en krachten buiten je controle.”
5. Buigen: respect voor wat groter is dan jijzelf voor meer connectie
Buigen is misschien wel het meest uitdagende werkwoord. Het vraagt om nederigheid en acceptatie. Het is een erkenning van wat er vóór jou was en wat groter is dan jij.
Waarom is buigen belangrijk?
Het brengt respect voor je afkomst en omstandigheden.
Het helpt loslaten van controle en strijd.
Door te buigen kun je je overgeven aan de stroom van het leven. Dit geeft ruimte voor rust en vertrouwen.
De stroom van het leven
Deze vijf werkwoorden—Uitreiken, Aannemen, Dragen, Leunen, Buigen—geven richting aan je leven. Ze laten zien hoe belangrijk het is om bewust te handelen in verbinding met jezelf, de ander en het grotere geheel.
Reflecteer:
Waar sta jij nu?
Welk werkwoord vraagt jouw aandacht?
Door te werken met deze principes kun je de energie weer laten stromen en dichter bij in balans en verbinding komen.
Wil je meer leren over systemisch werk en de vijf systemische werkwoorden van Bert Hellinger? Maak een afspraak voor een coaching sessie!
