Kracht neemt ruimte maar is topzwaar door een wankele basis Kwetsbaar
Het is stil in de tuin. Ik hoor het hek opengaan en de hond slaat aan. Er komt iemand aangelopen. Hij wordt verwacht, dus dat is helemaal oké. Ik schuif de deur open en heet hem welkom. De man, groot en breed stapt naar binnen. De hele ruimte is gevuld.
Er zijn nog geen vijf woorden gesproken. Toch ontvouwt zich al een verhaal. Die brede borstkas, een tikkeltje opgeblazen, gedragen door twee niet al te stevige benen. Dit herken ik. Lichaamstaal vertelt. De nuances worden straks vanzelf ingevuld. Ik ben benieuwd welke vraag de man heeft meegenomen naar mijn praktijk.
Deze cliënt van vandaag wordt in zijn leven opeens tegengewerkt. Juist hij, die altijd alles onder controle had. Ik merk aan alles met hoeveel tegenzin hij op zijn stoel zit. Ik zeg dat ik het begrijp. Je bent immers gewend je eigen boontjes te doppen. Jij bepaalt wat er gebeurt.
Als het jou houvast geeft om alles zelf te doen. Omdat je dán de controle hebt. Dan vraag je niet zo snel hulp. Hulp vragen maakt kwetsbaar. Ben je kwetsbaar, dan wordt je geraakt. Het is jouw diep ingesleten kinderlijke overtuiging. Die als een dikke deken je pijn heeft toegedekt.
Iets in beweging zetten wat tegen je overtuiging indruist. Dat is als een brand blussen met benzine. Dat voelt niet als de beste oplossing. Voor deze client: de regie en de controle verliezen. Van de rots af komen en zich kwetsbaar opstellen. Gelijkwaardigheid is nu delicaat en van groot belang.
Ik leg zijn vraag naast een aantal praktijkvoorbeelden uit mijn praktijk. Er wordt veel geworsteld met vergelijkbare vragen. En toch zijn ze uniek, Intuïtief wordt een snaar geraakt. Er ontstaat iets van ontspanning. De eerste stap is de grootste stap. Ik confronteer je liefdevol. Je komt vandaag immers iets halen?
Deze client herkent veel van zichzelf in een bepaalde maskerstructuur. Klik HIER om het blog van dit daadkrachtige masker te lezen.
Waar je overtuigd van bent, dáár geloof je in. Maar is dat nog relevant?
En ik ben niet goed genoeg
Ben jij ervan overtuigd dat de aarde rond is? Velen zullen je in die overtuiging volgen. Een minderheid niet. Jouw overtuigingen zijn (vaak onbewuste) ideeën die je hebt. Over jezelf, over anderen, over de wereld. Daarbij zijn ze sterk geïntegreerd. Overtuigingen hebben invloed op jouw denken, voelen en handelen. Ze zijn helpend, maar kunnen je ook beperken. Jij hebt jouw overtuigingen onbewust eigen gemaakt, In reactie op wat je hebt ontmoet in het leven. Op dát moment was de overtuiging voor jou zeker relevant. Hij paste in en bij de groep waarin jij thuis was.
Klopt jouw overtuiging wel?
Want klopt jouw overtuiging nú nog wel? Verschillende overtuigingen op een rij:
Zelfbeeld overtuigingen: dit zijn overtuigingen over onszelf. Als: ”Ik ben niet goed genoeg” of “Ik ben niet slim”.
Waarde overtuigingen: dit zijn overtuigingen over wat belangrijk is in het leven. Denk aan: “Geld is het belangrijkste in het leven” of “Geluk is het belangrijkste in het leven”.
Wereldbeeld overtuigingen: dit zijn overtuigingen over hoe de wereld werkt. Voorbeelden: “De aarde is een pannenkoek” of “Alle mensen zijn goed”.
Is jouw overtuiging relevant?
Overtuigingen hebben invloed op jouw dagelijks leven. Ze beïnvloeden jouw gedrag en hoe je reageert op situaties. Dat maakt het belangrijk om je bewust te zijn van jouw overtuigingen. Als jij denkt niet goed genoeg te zijn rem jij jezelf onbewust af. In de vooronderstelling dat jij het toch niet goed genoeg kunt. Overtuigingen zijn niet per definitie fout. Ze zijn ook niet voor niets ontstaan. Maar zijn ze NÚ nog relevant? Wat je als kind niet lukte hoeft als volwassene geen probleem te zijn. En die platte pannenkoek. Klopt die wel met de feiten zoals we die kennen?
Wat je gelooft is wat je doet
Het is een klein bruggetje. Van overtuiging naar irrationele gedachten. Irrationele gedachten sturen je een kant op. Vergezeld van spanning. Ik moet……. En dat moet lukken, anders ben ik niet oké. ‘Moeten’ vergezeld van oordeel en zelf opgelegde straf in één gedachte. “Mijn huis moet altijd netjes zijn, dat vind iedereen” – “Je bent een sloddervos”. “Je werkt altijd door tot het klaar is, dat hoort iedereen te doen” – “Je bent een luilak”. “Ik moet het perfect doen, fouten maken is jezelf onvoldoende voorbereiden” – “Je bent dom als je fouten maakt”. Je kent vast meer voorbeelden!
Het pantser, ingesmeerd met groene zeep
Merk je op hoe eisend jouw gedachten zijn? Voor jou, omdat je altijd alles goed moet doen? Voor anderen als je eist dat er wordt gewerkt, geleefd, volgens jouw norm? Heb je eenmaal deze gedachten omarmd. Omdat je ervan overtuigd bent dat hét zo hoort. Dan heb je onbewust een pantser opgebouwd. Een harnas aangetrokken. Ingesmeerd met groene zeep. Zodat alle ratio die op je af komt zonder moeite van je af glijdt. Irrationele gedachten helpen je niet verder. Je wordt er eerder klein, onzeker, bang, boos en verdrietig van.
Word je bewust van je gedachten patroon
Het gaat er niet om of je gedachten goed of fout zijn. Of je gelijk hebt, of dat ze logisch zijn. Het zijn bovenal gedachten die jou niet verder helpen. Ze zijn ineffectief als:
ze leiden tot ineffectief gedrag/emoties, waarmee je zelf niet uit de voeten kunt
er geen onderbouwing is met feitelijke gegevens;
niet logisch consistent zijn oftewel de redenering klopt niet.
We kennen ze allemaal. Irrationele gedachten. En toch steken ze telkens weer de kop op. Wordt je er bewust van. Omarm hoe jij dit doet. En als je wilt ga je oefenen.
Leer anders kijken
Oefenen met RET. Een methode om gedrag of emoties om te buigen. Om te buigen van ineffectief naar effectief. Het komt voort uit de cognitieve gedragstherapie. Met hulp van RET leer je anders tegen een lastige situatie aan te kijken. Leidend naar ander gedrag en ander gevoel in lastige situaties. Gaat het als vanzelf? Helaas. Er is werk te verzetten. Weliswaar met ogenschijnlijk eenvoudige stappen. Maar toch. Het is belangrijk om te weten waar je in gelooft. Irrationele gedachten en patronen zijn sterk verankerd in je overtuigingen. Het is goed om die (vooraf) te leren kennen.
Op zoek naar jouw gedachten
Een (A) gebeurtenis roept een (B) gedachte op. Dit wekt (C) gevoelens en gedrag op.
Stel dat je een taak hebt uit te voeren. En de gedachte “ik ben niet goed genoeg” komt boven. Dan wordt je gevoel en gedrag bepaalt door wat je denkt. In plaats van dat je ‘open’ begint aan de taak. Deze tussenstap van gedachten vindt razendsnel plaats. En meestal onbewust. Je geeft een waardeoordeel aan je gedachte. Je wordt er klein, onzeker, bang, boos en verdrietig van. Hoe jij jouw gedachten beoordeelt heeft effect op jouw gedrag en emotie. Op zoek dus naar jouw gedachten in diverse situaties.
Ik RET mij in plaats van RED mij
RET is de afkorting van rationeel-emotieve therapie. Met onderstaand stappenplan kun jij zelf aan de slag. Gedachten waarvan je overtuigd bent kunnen je helpen én belemmeren. Wat je gelooft is wat je doet. Met het stappenplan ga je op zoek. Naar de gebeurtenis, de gedachte en het gevoel/gedrag. Dat zijn de stappen 1 t/m 5. Vervolgens is het tijd voor verandering. Stap 6 t/m 8.
STAP 1
Beschrijf de A
Wat is de gebeurtenis, aanleiding of de situatie die het ongewenste gevoel en gedrag oproept?
STAP 2
Beschrijf de C
Wat is de ongewenste niet-productieve emotie en het daarmee samenhangende gedrag?
STAP 3
Formuleer de gewenste C
Hoe wil jij je gaan voelen als dergelijke situaties zich voordoen? Hoe wil jij je gaan gedragen?
STAP 4
Beschrijf de belangrijkste B
Wat zijn de gedachten waarmee je C veroorzaakt? Beschrijf de interpretaties, maar vooral ook de evaluaties.
STAP 5
Daag de irrationele gedachte uit waarmee je het ongewenste gevoel en gedrag veroorzaakt en stel deze ter discussie.
—————————————–
STAP 6
Vervang de irrationele gedachtendie onder B zijn gevonden door rationele gedachten. De antwoorden van stap 5 leveren helpen je om rationele gedachten te formuleren.
STAP 7
Beproef het resultaat
Test in je fantasie of in de werkelijkheid uit of je door de nieuwe B’s, de meer rationele gedachten, beter op de situatie kunt reageren. Hoe voelt het om er zo tegen aan te kijken?
STAP 8
Maak je eigen oefenprogramma en voer deze uit om de meer rationele en productieve denkwijze in je gedrag in te voeren.
Structuren kunnen je belemmeren in het voluit leven van je leven. Hoeveel lef heb jij om te leven?
Werken aan je eigen vrijheid
Dit is een kort verhaal dat gaat over Jezelf ontwikkelen. Over werken aan je eigen vrijheid. Met de bereidheid om te blijven leren. Het verhaal is metaforisch geschreven. Ontleend aan het verhaal uit het boek ‘Op verhaal komen’ van Wibe Veenbaas. Een prachtig verhaal. Want metaforische verhalen raken op een diepere laag. Graag deel ik dit verhaal over de kleine ijsbeer. Ik werd geraakt toen het aan mij werd voorgelezen. Door de tekst en de vertelkracht. Dat het jou mag raken.
Bewegen in het onbekende
Het verhaal dat gaat over een baby ijsbeer. Geboren in een dierentuin, ergens in Europa. Er waren de laatste tijd veel ijsbeertjes geboren. Meer dan er plaats was in de dierentuin. Vandaar dat de ijsbeer van dit verhaal moest verhuizen. Op hele leeftijd op weg naar een nieuwe dierentuin. Het verhaal vertelde niet waar de nieuwe dierentuin was gelegen. Er werd wel verteld over blijdschap. Hoe blij de directeur van deze dierentuin over de komst van kleine ijsbeer. In zijn dierentuin was er tot nu toe nog geen enkele ijsbeer.
Doen wat je al kent
Pas toen de jonge ijsbeer arriveerde realiseerde de directeur zich dat hij er nog geen eigen hok voor had. De ijsbeer kreeg een klein hok als voorlopig verblijf. En wat doet een ijsbeer in een klein hok? Juist… die gaat ijsberen. Hij sjokte in zijn hok drie stappen de ene kant op en drie stappen de andere kant op. Drie stappen heen en drie stappen terug, drie stappen heen, drie stappen terug…. Uren, dagen, weken en maanden gingen voorbij.
Niet voldoen aan de verwachting
In de tussentijd werd er voor de ijsbeer een schitterend hok gemaakt. Compleet met een rotspartij, bomen en een eigen beekje om in te zwemmen. Na enkele maanden was het klaar. En iedereen was uitgenodigd om de verhuizing bij te wonen. Het kleine hok werd met een hijskraan in het nieuwe verblijf geplaatst. Het hok ging open…. Iedereen keek vol verwachting toe hoe de ijsbeer zijn nieuwe verblijf zou gaan verkennen. En wat deed de ijsbeer met al die ruimte? Hij sjokte drie stappen de ene kant op en drie stappen de andere kant op. Drie stappen heen en drie stappen terug.
Maanden later…
De mensen waren teleurgesteld. Toen bleef de belangrijke vraag over: Wanneer zou de ijsbeer de volgende stap zetten? Het duurde even, maar een paar maanden later zwom en spartelde de ijsbeer in de beek. Hij sliep onder de bomen, rolde in het zand en scharrelde onder de struiken op de rotsen. Alsof het nooit anders was geweest. En niemand wist meer dat hij ooit nog alleen maar heen en weer had gelopen. Die drie stappen heen en drie stappen terug. Bijzonder hè? Die vrijheid.
Durf te bewegen in de nieuwe ruimte
Jezelf ontwikkelen, blijven leren, is werken aan je eigen vrijheid. Een vrijheid die begint met in beweging komen, met het openen van deuren die nieuwe ruimtes zichtbaar maken. Dat is, hoewel onontbeerlijk, slechts de eerste stap. De volgende stap is het durven bewegen in die nieuwe ruimte. Jezelf losweken van vaste de patronen die eens de beste keus voor je waren en je zo goed hebben geholpen. En na een tijdje zul je vergeten zijn dat je ooit alleen in die kleine ruimte, waar alles overzichtelijk en onder controle was, bezig bent geweest.
Ik hoop je te hebben geïnspireerd met dit herkenbare verhaal van onthechting. Van oud en nieuw. Van onwetendheid naar vrijheid.
