Ordening Plek innemen Rust en harmonie. Herstel balans en groei. Systeem.
Ordening in organisaties: Jouw plek binnen het systeem
Hoe voelt het om je plek te kennen binnen jouw organisatie? Of juist niet? In dit 2e blog uit de serie “BOB aan het werk” ontdek je hoe ordening, een van de basisprincipes van systemisch werk, invloed heeft op het succes en de harmonie van een organisatie. Ik bespreek praktijkvoorbeelden. Bied inzichten die je helpen om verstoringen in je systeem te herkennen én op te lossen.
Wat is ordening in een systeem?
We maken allemaal deel uit van systemen, zoals families, organisaties of teams. Binnen een familiesysteem ligt de ordening eenvoudig vast: op basis van geboortevolgorde en generaties. Binnen een organisatie is ordening echter complexer. Hier bepalen factoren als anciënniteit, competenties en functies wie waar staat. Afhankelijk van de context kun je verschillende plekken innemen.
Maar één ding is systemisch gezien altijd belangrijk: wie er als eerste kwam, wordt geëerd. Dat betekent niet dat de meest ervaren medewerker altijd leidinggevend moet zijn, maar wel dat diens bijdrage wordt erkend. Het ontbreken van een heldere ordening kan leiden tot onrust, conflicten en zelfs burn-out.
De gevolgen van een verstoorde ordening
Als medewerkers niet op hun juiste plek staan of de plek van een ander innemen, raakt het systeem verstoord. Je herkent dit bijvoorbeeld aan:
Managers die taken van hun medewerkers overnemen omdat ze “het beter kunnen”.
Medewerkers die zich verantwoordelijk voelen voor taken die eigenlijk bij hun leidinggevende horen.
Teams waar iedereen zijn eigen koers vaart omdat kaders ontbreken.
Als deze dynamieken blijven bestaan, blijft dit niet zonder gevolg. De kracht en energie van de organisatie worden ondermijnd. Pas wanneer iedereen zijn of haar eigen plek weer inneemt, kan de rust terugkeren en ontstaat er ruimte voor groei en samenwerking.
Praktijkvoorbeeld: Hanneke, een zelfverzekerde winkelmanager
Hanneke was een succesvolle vestigingsmanager. Haar winkel presteerde boven verwachting, en ze had een team opgebouwd dat zelfstandig verantwoordelijkheid droeg. Na verloop van tijd werd het tijd voor iets nieuws. Vol vertrouwen begon ze aan een nieuwe uitdaging: een winkel met veel groeipotentieel en uitdagingen.
Hanneke ging voortvarend van start. Ze wist precies welke strategieën nodig waren om succes te behalen. Maar na een tijdje begon het stroef te lopen. De medewerkers, die al jaren in de winkel werkten, leken niet mee te willen in haar aanpak. De resultaten bleven uit.
Wat Hanneke over het hoofd zag, was de onderliggende ordening in haar nieuwe team. Haar ervaring gaf haar zelfvertrouwen, maar ze had te weinig oog voor de plek en inbreng van de bestaande medewerkers. Ze nam hun plek in, zonder het te beseffen.
Pas toen Hanneke besefte dat de medewerkers eerst erkend moesten worden voor hun bijdrage en ervaring, kon ze hun vertrouwen winnen. Door de juiste ordening te herstellen, keerde de rust terug en groeide het team naar een gezamenlijk succes.
“Erkenning van ieders bijdrage is de sleutel tot harmonie en succes in een team.”
Hoe herken je een verstoring in het systeem?
Wanneer het niet lekker loopt in je organisatie, zie je vaak alleen de symptomen. Maar deze symptomen – zoals onrust, conflicten of uitblijvende resultaten – hebben vaak een diepere oorzaak in de onzichtbare onderstroom van het systeem.
Een verstoring kan bijvoorbeeld ontstaan door:
1. Het innemen van een verkeerde plek: Een leidinggevende die te veel controleert of een medewerker die leiding neemt over collega’s.
2. Onheldere kaders: Als niet duidelijk is wie verantwoordelijk is voor wat.
3. Gebrek aan erkenning: Het niet waarderen van de ervaring en bijdrage van bestaande medewerkers.
Tips om de ordening te herstellen
Wil je de rust en samenwerking in je organisatie terugbrengen? Dit zijn enkele stappen die je kunt nemen:
1. Breng de rollen in kaart: Zorg dat duidelijk is wie waar verantwoordelijk voor is.
2. Eer de volgorde: Erken de bijdragen van mensen die er langer zijn of specifieke kennis hebben.
3. Stel heldere kaders: Geef iedereen een duidelijke plek in het systeem, zodat er geen onduidelijkheid of frustratie ontstaat.
4. Luister en observeer: Let op signalen van onrust en vraag jezelf af of de plekverdeling klopt.
“Rust en groei in een organisatie beginnen bij het herstellen van een heldere ordening.”
Stel jezelf de vraag: Sta jij op jouw plek?
Net als Hanneke hebben we vaak de beste intenties als we iemands plek overnemen. Misschien doe je dat omdat je het sneller of beter denkt te kunnen, of omdat je verantwoordelijkheid voelt. Maar uiteindelijk leidt het niet alleen tot spanning in het team, het kan ook je eigen energie en balans aantasten.
Herken je dit? Sta eens stil bij je eigen positie. Vraag jezelf af:
Neem ik misschien werk over dat niet bij mij hoort?
Geef ik mijn medewerkers de ruimte om hun plek in te nemen?
Erken ik de bijdrage van anderen in mijn team?
Samenvatting
Als het niet goed loopt in je organisatie, is het verleidelijk om direct naar oplossingen voor de symptomen te zoeken. Maar door uit te zoomen en te kijken naar de dynamieken binnen het systeem, ontdek je vaak dat de kern van het probleem ligt in een verstoorde ordening.
Wil je jouw organisatie laten bloeien? Begin bij de basis: geef iedereen een heldere plek en zorg dat de ordening klopt.
Wil jij je ervaring delen?
Herken je jezelf in de situatie van Hanneke? Of heb je ooit meegemaakt hoe een verstoorde ordening de samenwerking beïnvloedde? Laat het mij weten in de reacties!
Binding Iedereen hoort Erbij in systemen. Uitsluiting verstoort de verbinding. Samen.
Verdoving geeft meer pijn dan verzachting
Dit blog is het eerste deel van de serie “BOB aan het werk”. BOB staat niet voor een persoon, maar is een afkorting van drie basisprincipes uit het systemisch werk. In dit blog zoom ik in op de eerste B: Binding. Binding gaat over erbij horen, het gevoel van verbondenheid en de gevolgen van uitsluiting binnen teams en organisaties.
Wat is binding in een systeem?
We maken allemaal deel uit van verschillende systemen. Denk aan je familiesysteem, het team waarin je werkt, een sportvereniging, of een tijdelijke werkgroep. Al deze systemen hebben een eigen dynamiek en structuur. Maar binnen elk systeem geldt een cruciale regel: iedereen hoort erbij.
In je familiesysteem – je systeem van herkomst – kun je nooit buiten het systeem vallen, ongeacht wat er gebeurt. Maar in organisaties is dat anders. Uitsluiting, bewust of onbewust, kan grote gevolgen hebben voor de samenwerking en prestaties van een team. Binding zorgt ervoor dat iedereen zich verbonden voelt met het systeem en zijn of haar plek inneemt.
Niemand mag worden uitgesloten
Wanneer iemand binnen een systeem wordt uitgesloten, ontstaan er dynamieken die symptomen veroorzaken. Deze symptomen zijn vaak hardnekkig en komen terug, zelfs als je de oppervlakkige problemen probeert op te lossen. Denk bijvoorbeeld aan:
Hoog ziekteverzuim.
Veel verloop in medewerkers.
Teams die achterblijven in resultaten.
Een WIJ/ZIJ-gevoel tussen medewerkers en management.
Ik wil dit toelichten met een aantal praktijkvoorbeelden.
“Uitsluiting verstoort systemen; alleen door binding te herstellen kan een team zijn volledige potentieel benutten.”
Praktijkvoorbeeld 1: Het “staartfiliaal”
Een groepsmanager in de detailhandel was verantwoordelijk voor meerdere filialen. Eén filiaal, dat al jaren aan de staart bungelde, zorgde voor veel problemen. Het filiaal kende:
Hoog ziekteverzuim: Medewerkers meldden zich regelmatig ziek.
Achterblijvende resultaten: Doelstellingen werden zelden gehaald.
Veel verloop: De bedrijfsleiding wisselde regelmatig van persoon.
Hoewel de sfeer in het team redelijk goed was, bleef de situatie zich herhalen. Gesprekken met de groepsmanager zorgden slechts tijdelijk voor verbetering.
De oorzaak?
In de loop der jaren was er binnen het management vaak gesproken over het sluiten van het filiaal. Deze onzekerheid zorgde ervoor dat medewerkers zich buitengesloten voelden. Uitspraken zoals “Wij horen er toch niet bij” en “Wat wij doen, doet er niet toe” illustreerden de dynamiek. Het team voelde dat ze geen onderdeel waren van het grotere systeem. Pas toen deze uitsluiting werd erkend, kwam er ruimte voor herstel.
Praktijkvoorbeeld 2: Een overname en het WIJ/ZIJ-gevoel
Na jaren van onzekerheid werd een concurrerend bedrijf overgenomen. Medewerkers die jarenlang met trots in hun bedrijf hadden gewerkt, voelden de gevolgen van de verandering direct. Een nieuwe leiding bracht nieuwe regels en een andere werkwijze. Het werd hen op verschillende manieren duidelijk gemaakt dat hun eerdere prestaties en beloningen “buitenproportioneel” waren.
Hierdoor ontstond een WIJ/ZIJ-dynamiek:
Het overgenomen personeel voelde zich niet gewaardeerd.
Ze kregen het idee dat hun ervaring en prestaties er niet toe deden.”
Nieuwe leidinggevenden namen besluiten zonder rekening te houden met de bestaande cultuur.
De gevolgen?
Onrust, hoog verloop en dalende prestaties. Pas toen de nieuwe organisatie actief begon te werken aan binding, door het verleden te erkennen en verbinding te zoeken met de medewerkers, keerde het vertrouwen langzaam terug.
Hoe herken je uitsluiting in jouw organisatie?
Uitsluiting, bewust of onbewust, laat zich zien in symptomen die vaak chronisch zijn. Herken je een van de volgende signalen?
1. Hoog ziekteverzuim ondanks maatregelen.
2. Veel verloop in medewerkers of leidinggevenden.
3. Teams die niet presteren zoals verwacht.
4. Onrust en conflicten binnen teams.
5. Vacatures die moeilijk te vullen zijn.
Dit zijn vaak tekenen dat er iets speelt in de onderstroom van jouw organisatie.
Praktische tips om binding te herstellen
Wil je de binding in jouw team of organisatie versterken? Hier zijn enkele concrete stappen:
1. Erken iedereen in het systeem: Zorg dat medewerkers zich gezien en gehoord voelen. Eer ook de geschiedenis van een team of filiaal.
2. Zorg voor duidelijke communicatie: Onzekerheid over bijvoorbeeld sluitingen of overnames kan binding enorm verstoren. Communiceer open en transparant.
3. Luister naar de onderstroom: Let op de signalen van medewerkers. Het gaat vaak niet om wat gezegd wordt, maar om wat niet wordt uitgesproken.
4. Voorkom WIJ/ZIJ-denken: Zorg dat alle groepen zich onderdeel voelen van het geheel, zeker na een fusie of overname.
5. Ga op zoek naar de oorzaak: Richt je niet alleen op de symptomen (zoals ziekteverzuim), maar kijk naar wat er écht speelt in de dynamiek van het systeem.
“Wanneer iedereen zich gezien en erkend voelt, ontstaat de basis voor samenwerking, vertrouwen en duurzame prestaties in organisaties.”
Welke voorbeelden herken jij?
Misschien herken je deze situaties in je eigen werk. Een medewerker die stelselmatig wordt genegeerd. Een teamlid dat niet wordt betrokken bij belangrijke beslissingen. Of een nieuwe collega die moeite heeft om zijn of haar plek te vinden.
Iedereen hoort erbij. Binding is een cruciaal fundament voor het succes van jouw team of organisatie. Laat uitsluiting niet de onderstroom bepalen en werk samen aan een systeem waarin iedereen zijn plek kent.
Deel jouw ervaring!
Heb jij voorbeelden van binding of uitsluiting binnen jouw organisatie? Hoe ging je hiermee om? Laat het weten in de reacties!
Door te stoppen met verdoving ontdek je niet alleen de pijn, maar ook je kracht, veerkracht en vermogen tot heling. Je leert om pijn te dragen zonder erin te verdrinken, en ontdekt een authentieke versie van jezelf.
