Licht Na donker Draag wat is Adem mee met verandering Lot
Een onacceptabel lot?
Soms slaat het lot in als een bliksemflits. Een ziekte, een ongeluk, een verlies—het overkomt jou of iemand die je dierbaar is. Het leven verandert in een oogwenk en lijkt nooit meer hetzelfde te worden. Misschien herken je dat gevoel van machteloosheid, dat innerlijke verzet tegen iets waar je nooit voor hebt gekozen.
Maar hoe accepteer je iets wat je niet wilt? Hoe ga je om met het lot van een ander, zonder erin verstrikt te raken? En misschien nog wel belangrijker: hoe laat je het lot daar waar het hoort, zonder je schuldig of onverschillig te voelen?
In dit blog duik ik dieper in de vraag waarom acceptatie zo moeilijk is, hoe je een kantelpunt in aanvaarding kunt bereiken en hoe je stopt met het (onbewust) dragen van het lot van een ander.
Wat betekent het lot eigenlijk?
Het woord “lot” roept bij iedereen iets anders op. Misschien zie jij het als een onontkoombare bestemming, terwijl een ander het ziet als toeval. In spirituele zin wordt het soms verbonden met karma of goddelijke leiding. Maar hoe je het ook noemt, één ding blijft hetzelfde: het lot confronteert je met de oncontroleerbaarheid van het leven.
Dat maakt het zo lastig. Je had misschien een bepaald toekomstbeeld, een gevoel van zekerheid, en ineens wordt dat onderuitgehaald. Het lot dwingt je om je verhouding tot het leven opnieuw te bekijken.
Voor degene die getroffen wordt door een zwaar lot is het een harde realiteit. Maar ook voor de mensen om hen heen roept het veel op: medeleven, machteloosheid, schuldgevoelens. Want hoe dichtbij je ook staat, het lot van een ander is niet jouw lot. En toch… voelt het soms wel zo.
“Acceptatie betekent niet opgeven, maar erkennen wat is—zonder verzet. Dat opent ruimte voor nieuwe betekenis en innerlijke rust.”
Waarom voelt het lot zo zwaar?
Accepteren betekent erkennen wat is, zonder verzet. Maar wanneer het lot je iets afneemt—gezondheid, een dierbare, een toekomst—voelt acceptatie als opgeven. Het kan zelfs voelen als verraad aan wat je verloren hebt. Je komt in een innerlijke strijd terecht tussen vasthouden en loslaten.
Drie diepgewortelde menselijke neigingen maken acceptatie extra moeilijk:
1. De illusie van controle
We willen geloven dat we het leven kunnen sturen. Dat als we maar gezond eten, positief denken en hard werken, we tegenslag kunnen vermijden. Het lot breekt die illusie op brute wijze af. En dat is pijnlijk.
2. Angst voor betekenisloosheid
“Waarom ik?” of “Waarom zij?” Het zoeken naar een reden is menselijk. We willen ergens betekenis aan geven. Maar wat als er geen logische verklaring is? Dat kan een diep gevoel van existentiële angst oproepen.
3. De neiging om pijn te vermijden
Acceptatie betekent voelen—verdriet, boosheid, angst. Maar die emoties kunnen overweldigend zijn. Soms is het makkelijker om ze weg te duwen, om in de strijdmodus te blijven in plaats van in overgave te zakken.
Toch is verzet vaak vermoeiender dan aanvaarding. Het is als proberen een rivier tegen de stroom in te laten lopen. Hoe harder je vecht, hoe meer je vast komt te zitten.
Het kantelpunt: van verzet naar berusting
Misschien herken je het: eerst is er alleen maar weerstand. Maar op een gegeven moment gebeurt er iets. Er komt een kantelpunt waarop de strijd afneemt en er een vorm van berusting ontstaat.
Dit kantelpunt komt vaak wanneer:
De realiteit niet langer ontkend kan worden. Op een gegeven moment besef je dat vechten tegen het onvermijdelijke geen zin meer heeft.
De focus verschuift. In plaats van te blijven hangen in wat verloren is, richt je je op wat er nog wél is.
Je een diepere betekenis vindt. Soms brengt een moeilijk lot inzichten met zich mee, waardoor je met meer rust kunt omgaan met de situatie.
Dit proces kost tijd. Soms maanden, soms jaren. Maar het is een natuurlijke beweging die je helpt het leven opnieuw vorm te geven.
Een open hand met zand dat wegwaait – Het symboliseert loslaten en de vergankelijkheid van controle.
Wanneer het lot van een ander te zwaar op je drukt
Als iemand in je omgeving getroffen wordt door een zwaar lot, kan dat jou diep raken. Misschien voel je zelfs dat jij een deel van de last moet dragen. Dit is een vorm van identificatie: je verliest jezelf in het lijden van de ander.
Waarom gebeurt dit?
Je wilt de pijn van de ander verlichten. Machteloosheid is ondraaglijk, dus probeer je (onbewust) iets van de last over te nemen.
Je voelt je schuldig. Waarom blijft jouw leven ‘normaal’ terwijl dat van de ander instort?
Je stapt in de redderrol. Zeker bij dierbaren kan de drang ontstaan om oplossingen te vinden of de ander ‘sterk’ te houden.
Hoe goedbedoeld ook, het dragen van andermans lot helpt vaak niemand. Niet jou, maar ook de ander niet.
“Het lot dragen van een ander helpt niemand. Grenzen stellen is geen afstand, maar een vorm van liefdevolle betrokkenheid.”
Hoe laat je het lot van een ander waar het hoort?
Loslaten betekent niet dat je onverschillig wordt. Het betekent dat je aanwezig blijft zonder jezelf te verliezen.
Drie manieren om je eigen energie te bewaken:
Erken dat het lot van de ander niet van jou is. Je kunt ondersteunen, maar je kunt het niet overnemen.
Maak onderscheid tussen medeleven en medelijden. Medelijden zuigt je mee in de pijn, terwijl medeleven je toestaat liefdevol aanwezig te zijn.
Zorg goed voor jezelf. Jouw kracht ligt in hoe jij met je eigen energie omgaat. Grenzen stellen is niet egoïstisch, maar noodzakelijk.
Soms is de meest liefdevolle keuze om iemand zijn eigen weg te laten gaan, hoe moeilijk dat ook voelt.
Hoe zwaar een lot ook voelt, het bevat vaak lessen. Misschien leert het je om te vertragen, om los te laten, of om te waarderen wat er is. Misschien helpt het je om sterker te worden in grenzen stellen of om je prioriteiten te herzien.
Uiteindelijk is het lot niet alleen iets wat je treft, maar ook iets waar je mee kunt werken. En dat is een perspectiefverschuiving die ruimte maakt voor groei.
Het lot heb je te laten waar het hoort.
Niet uit afstandelijkheid, maar uit respect. Voor het lot van de ander, én voor je eigen pad.
Wat betekent acceptatie voor jou?
Hoe ga jij om met onverwachte gebeurtenissen in je leven? Laat een reactie achter of deel je ervaring.
Meer lezen? Deze blogs zijn wellicht voor jou interessant:
Vrijheid is meer dan de afwezigheid van beperkingen. Het gaat over autonomie: jezelf kunnen zijn binnen de verbondenheid met anderen. Echte vrijheid vraagt om acceptatie, zelfreflectie en loslaten van controle.
Door bewuste keuzes en innerlijke groei kun je balans vinden tussen persoonlijke ruimte en je plek in het grotere geheel.
Sta jij op jouw plek? In systemisch werk draait alles om ordening. Als je van je plek gaat, raakt de balans verstoord en ontstaan conflicten, stress en energieverlies. Door patronen te herkennen en los te laten wat niet van jou is, kun je jouw plek innemen en rust ervaren.
Holistisch denken en systemisch werken gaan uit van onderlinge verbondenheid. We zijn geen losse individuen, maar deel van een groter geheel. Door systemisch te kijken, ontdekken we hoe familiepatronen, onbewuste overtuigingen en verborgen dynamieken ons beïnvloeden. Dit inzicht helpt om patronen te doorbreken en een diepere balans te vinden.
Het leven voelt soms als een zoektocht naar balans. Aan de ene kant wil je vertrouwen op de natuurlijke stroom van het leven, aan de andere kant is actief handelen soms nodig. Dat spanningsveld zie ik dagelijks als systemisch coach. Wanneer die stroom stokt, helpt het om stil te staan bij de krachten die spelen.
Met deze vijf systemische werkwoorden—Uitreiken, Aannemen, Dragen, Leunen en Buigen—kun je jouw plek en dynamiek in het grotere geheel onderzoeken. Het zijn geen gewone handelingen, maar bouwstenen voor balans en verbinding, groei en heling.
“Uitreiken vraagt moed: het is het openen van jezelf voor verbinding en het erkennen dat je niet alles alleen hoeft te doen.”
1. Uitreiken: de eerste stap naar balans en verbinding
Uitreiken is de eerste beweging naar contact. Het is wanneer je je hand uitsteekt naar iets of iemand buiten jezelf. Dit vraagt moed en kwetsbaarheid. Je erkent dat je iets nodig hebt of verlangt, en dat kan uitdagend zijn.
Waarom is uitreiken belangrijk?
Het brengt de stroom van geven en ontvangen op gang.
Het bevestigt je plek in het systeem.
Uitdagingen bij uitreiken
Volwassenen ervaren vaak schaamte, angst voor afwijzing of trots, waardoor ze niet durven uit te reiken. Vraag jezelf af:
Naar wie reik ik uit?
Is dit de juiste persoon of plek voor mijn behoefte?
“Aannemen is accepteren wat je wordt gegeven, zonder oordeel, en het laten integreren als een deel van jouw groei.”
2. Aannemen: ontvangen wat je nodig hebt voor meer evenwicht
Na uitreiken volgt aannemen. Hoewel dit eenvoudig lijkt, is het vaak ingewikkeld. Veel mensen weigeren steun of erkenning, uit angst afhankelijk te lijken of omdat ze zich niet waardig voelen.
Hoe leer je aannemen?
Sta open voor wat je ontvangt, of het nu steun, liefde of kritiek is.
Laat oordelen los: wat gegeven wordt, is waardevol, ook al voelt het niet perfect.
Door te leren aannemen, kun je verder bouwen op wat er is. Het biedt ruimte voor groei en heling.
“Dragen is kracht tonen door verantwoordelijkheid te nemen voor wat van jou is, terwijl je leert loslaten wat niet past.”
3. Dragen: verantwoordelijkheid nemen voor meer harmonie
Dragen gaat over verantwoordelijkheid. Het vraagt kracht en stabiliteit om te accepteren wat van jou is, zowel je talenten als je lasten. Maar het betekent ook: loslaten wat niet van jou is.
Gezond dragen:
Wat is van jou? Neem verantwoordelijkheid voor jouw keuzes en rol.
Wat is niet van jou? Laat lasten los die je onbewust hebt overgenomen, zoals onopgeloste pijn uit je familiesysteem.
Dragen geeft kracht en veerkracht, zolang je trouw blijft aan je eigen plek.
“Leunen op anderen is geen zwakte, maar een uitnodiging om vertrouwen en balans in je leven toe te laten.”
4. Leunen: vertrouwen op ondersteuning voor meer stabiliteit
Leunen betekent vertrouwen dat er iemand is die je ondersteunt. Denk aan een kind dat instinctief leunt op zijn ouders. Voor volwassenen voelt dit vaak kwetsbaar of afhankelijk, maar leunen is essentieel voor balans en verbinding.
Tips om gezond te leunen:
Vertrouw op de kracht van het systeem zonder het uit balans te brengen.
Gun jezelf de ruimte om te rusten en op te laden.
Leunen is een evenwichtsoefening: te veel leunen belast de ander, maar weigeren om te leunen ontneemt jezelf kracht.
“Buigen betekent respect voor wat groter is dan jijzelf—het accepteren van het verleden, omstandigheden en krachten buiten je controle.”
5. Buigen: respect voor wat groter is dan jijzelf voor meer connectie
Buigen is misschien wel het meest uitdagende werkwoord. Het vraagt om nederigheid en acceptatie. Het is een erkenning van wat er vóór jou was en wat groter is dan jij.
Waarom is buigen belangrijk?
Het brengt respect voor je afkomst en omstandigheden.
Het helpt loslaten van controle en strijd.
Door te buigen kun je je overgeven aan de stroom van het leven. Dit geeft ruimte voor rust en vertrouwen.
De stroom van het leven
Deze vijf werkwoorden—Uitreiken, Aannemen, Dragen, Leunen, Buigen—geven richting aan je leven. Ze laten zien hoe belangrijk het is om bewust te handelen in verbinding met jezelf, de ander en het grotere geheel.
Reflecteer:
Waar sta jij nu?
Welk werkwoord vraagt jouw aandacht?
Door te werken met deze principes kun je de energie weer laten stromen en dichter bij in balans en verbinding komen.
Wil je meer leren over systemisch werk en de vijf systemische werkwoorden van Bert Hellinger? Maak een afspraak voor een coaching sessie!
Plek Niet mijn Verlies, aanpassen, schikken Leer je plek nemen Ruimte
Inleiding: Alles voor harmonie
Zeg jij vaak JA terwijl je vanbinnen een duidelijke NEE voelt? Voel jij je voortdurend verantwoordelijk voor anderen? Schik je je automatisch naar de wensen van je omgeving? Misschien merk je dat je harmonie wilt bewaren, zélfs als dat betekent dat je jezelf wegcijfert.
Als dit herkenbaar is, herken je vast iets van jezelf uit de onderworpen structuur. Deze structuur wordt gekenmerkt door een patroon van aanpassen, schuldgevoelens en het niet innemen van je eigen plek. In dit blog ontdek je hoe deze dynamiek werkt, hoe ze ontstaat, én belangrijker nog, hoe je meer ruimte kunt maken voor jezelf. Op je eigenlijk plek.
Wat is de onderworpen structuur?
De onderworpen structuur draait om een innerlijk conflict: je wilt NEE zeggen, maar je zegt JA. Jouw focus ligt op het ontzien van anderen, zelfs als dit betekent dat je je eigen behoeften opzijzet.
Je schikt je naar autoriteit, vermijdt conflicten en probeert harmonie te bewaren, ook al kost dat je energie. Vaak voel je je schuldig als je iets voor jezelf doet. Dit gedrag is niet zomaar ontstaan, maar komt voort uit diepere lagen van je familiesysteem en je persoonlijke geschiedenis.
Hoe ontstaat de onderworpen structuur?
De oorsprong van de onderworpen structuur ligt vaak in je jeugd. Misschien voelde je je verantwoordelijk voor het geluk van je ouders of moest je als kind op jonge leeftijd emotioneel of praktisch inspringen. Vanuit liefde ben je dan de last van anderen gaan dragen. Maar door die verantwoordelijkheid op je te nemen, verliet je je eigen plek in het familiesysteem.
Systemische dynamiek
1. Verantwoordelijkheid overnemen
Als derde kind bijvoorbeeld, kun je onbewust de verantwoordelijkheden van je oudere broers of zussen overnemen, of zelfs de rol van een ouder invullen. Dit gebeurt vaak uit liefde en loyaliteit.
2. Ruimte innemen voor de ander
Je voelt de pijn of last van een ander en wilt die wegnemen. Maar door de plek van die ander in te nemen, raakt het systeem uit balans. De ander kan zijn eigen verantwoordelijkheden niet volledig dragen en jij raakt uitgeput.
Praktijkvoorbeeld: Marieke’s verhaal
Marieke, 42 jaar, groeide op in een gezin waarin haar moeder vaak ziek was. Al vanaf haar achtste nam ze huishoudelijke taken over en zorgde ze voor haar jongere broers. Ze werd geprezen om haar zorgzaamheid en verantwoordelijkheid.
Als volwassene merkt Marieke dat ze zich schuldig voelt wanneer ze tijd voor zichzelf neemt. Ze heeft moeite om haar eigen behoeften serieus te nemen en zegt zelden NEE, zelfs als ze zich overbelast voelt. Haar relaties lijden hieronder omdat ze wrok opbouwt tegenover de mensen voor wie ze zorgt.
Door systemisch werk ontdekte Marieke dat ze onbewust de plek van haar moeder had ingenomen. Ze leerde haar eigen grenzen aan te geven en haar plek als kind in het systeem terug te vinden. Dit gaf haar de ruimte om zichzelf te ontwikkelen zonder voortdurend verantwoordelijk te zijn voor anderen.
“Je eigen plek innemen geeft balans in je leven en creëert gezonde verbindingen met anderen.”
Wat gebeurt er als je jouw plek verlaat?
Wanneer je jouw plek in het systeem verlaat en verantwoordelijkheden van anderen overneemt, ontstaat er disbalans. De gevolgen hiervan kunnen zich op meerdere vlakken manifesteren:
1. Verlies van levenskracht
Door de lasten van anderen te dragen, put je jezelf uit. Het continu wegcijferen van je eigen behoeften kost energie en kan leiden tot vermoeidheid of zelfs fysieke klachten.
2. Gebrek aan eigenheid
Je raakt verwijderd van wie je bent en wat je zelf nodig hebt. Dit kan een gevoel van leegte of ontevredenheid geven.
3. Onderdrukte woede
Wanneer je jezelf steeds op de laatste plaats zet, kan onbewuste woede ontstaan. Die woede wordt vaak niet geuit, maar manifesteert zich in subtiele wrok, passief-agressief gedrag of een gevoel van onrechtvaardigheid.
Praktische stappen om ruimte te maken voor jezelf
1. Erken je patroon
Bewustwording is de eerste stap naar verandering. Vraag jezelf af:
In welke situaties zet ik mezelf structureel op de laatste plaats?
Wat voel ik als ik aan mijn eigen behoeften denk? Schuld, angst, of misschien boosheid?
Door deze vragen eerlijk te beantwoorden, krijg je meer inzicht in je gedrag.
2. Zeg NEE met liefde
Grenzen stellen hoeft niet hard of confronterend te zijn. Je kunt bijvoorbeeld zeggen:
Ik begrijp dat je dit nodig hebt, maar ik kan hier nu niet aan voldoen.
Ik heb nu even tijd voor mezelf nodig.
Dit kan in het begin ongemakkelijk voelen, maar door consistent te oefenen, bouw je zelfvertrouwen op.
“Grenzen stellen is geen egoïsme, maar een manier om verantwoordelijkheid te nemen voor je eigen welzijn.”
3. Vind je eigen plek
Systemisch gezien is het essentieel dat iedereen zijn eigen plek inneemt. Stel jezelf de vraag:
Sta ik op mijn eigen plek in mijn familiesysteem?
Neem ik verantwoordelijkheden over die niet van mij zijn?
Een opstelling of systemische coaching kan ik je helpen om dit te onderzoeken en je plek terug te vinden.
4. Beweeg en voel je lijf
Fysieke beweging helpt om onderdrukte emoties zoals woede en verdriet los te laten. Denk aan:
Dansen of joggen om spanning te ontladen.
Yoga om contact te maken met je lichaam.
Schrijven om je gevoelens te uiten.
Praktijkvoorbeeld: Marieke’s stappen
Marieke begon met het uitspreken van haar grenzen, zoals “Nee, ik kan vandaag niet koken, want ik heb tijd voor mezelf nodig.” Ook volgde ze yogalessen om haar lijf beter te voelen en leerde ze in een opstelling dat haar schuldgevoel niet van haar was, maar uit haar familiesysteem kwam. Deze inzichten gaven haar vrijheid.
Stevig geworteld op jouw eigen plek. Dat is jouw ruimte.
Conclusie: Maak ruimte voor jezelf
De onderworpen structuur laat zien hoe diepgewortelde patronen je leven en relaties kunnen beïnvloeden. Maar het goede nieuws is dat je jouw eigen plek kunt terugvinden en ruimte voor jezelf kunt creëeren.
Het gaat er niet om de ander in de steek te laten, maar om verantwoordelijkheid te dragen voor je eigen leven. Door je grenzen te bewaken, NEE te leren zeggen en je plek in te nemen, creëer je niet alleen meer energie voor jezelf, maar ook gezonde verhoudingen met anderen. (Lees hier over grenzen stellen én het stappenplan)
Wil jij ontdekken hoe je meer ruimte kunt maken voor jezelf?
Systemisch coaching kan je helpen om inzicht te krijgen in je patronen en stappen te zetten naar meer autonomie. Neem contact op voor een gratis telefonisch kennismakingsgesprek en ontdek wat ik voor jou kan betekenen.
