Alles is energie
en in resoneren
met elkaar verbonden
Alles is in essentie energie en in resoneren met elkaar verbonden. Met die zin is een belangrijk antwoord op de vraag “hoe werkt dat nu” van familieopstellingen gegeven. Resoneren is meetrillen op aanwezige energie. Het trillen van alles is een voortdurende beweging en (her)ordening. Een ontwikkeling die er op is gericht om te komen tot een dynamische balans van alles. Die beweging (ontwikkeling) stagneert wanneer bepaalde patronen zich blijven herhalen. Dat stagneert de beweging en er ontstaat disbalans. In een familieopstelling wordt ordening in het systeem aangebracht,
Verbinden met bron en ordening
Levensvragen hebben veelal betrekking op ordening. Bert Hellinger heeft daarnaar veel onderzoek gedaan met de werkvorm ‘familieopstellingen’. Drie principes bleken daarin van doorslaggevend belang inzake ordening van systemen. De principes zijn: ‘Binding; Ordening; Balans’. 1. Alles wat tot het systeem behoort dient te worden ingesloten. 2. Alles heeft zijn eigen unieke plek in het systeem in te nemen. 3. Een balans tussen nemen en geven houdt energie in beweging. In een familieopstelling verbindt jij je met je bron en de ordening van het leven.
Een impuls voor een beweging
Een opstelling is een moment van heroriëntatie en verzoening. Het geeft een impuls om je plek in te nemen en je anders te gaan verhouden, waardoor er een beweging naar de toekomst mogelijk is. Deze beweging van de ziel wordt vaak omschreven met het woord ‘magisch’. Met een opstelling komt er een proces op gang. Zonder vooraf bepaald tijdspad. Soms kun je de flow van het leven direct ervaren én het kan zijn dat jouw proces meer tijd nodig heeft. Opgedaan inzicht, een oplossingsrichting, het geeft jou handvatten om je (opnieuw) te verhouden tot wat er is.
Familieopstelling in Midden-Drenthe
Ik begeleid maandelijks familieopstellingen met representanten in Smilde, Midden-Drenthe. We beginnen altijd met het zo scherp mogelijk formuleren van jouw vraag. (Deze hoeft vooraf niet bekend gemaakt te worden). Representanten worden gevraagd om te resoneren met de energie in het systemisch veld. Zo wordt ruimtelijk het innerlijk beeld zichtbaar gemaakt. Alsof het een levend schilderij betreft. Als begeleider bevraag ik de representanten over gevoel en waarneming in de opstelling. Op enig moment kom je zelf in de opstelling om de energie van de ordening te ervaren.
Zicht op helderheid
Ik ben mij ervan bewust hoe spannend het voor jou als vraagsteller kan zijn. (Maar ook als je als representant deelneemt). Jouw vraag is immers heel persoonlijk! Op verzoek kan er ook een ‘blinde opstelling’ worden gedaan. Dat betekent dat jouw vraag niet bekend wordt gemaakt aan de representanten. Voor de werking van de opstelling maakt het geen verschil. Er zijn veel verschillende manieren om een opstelling te begeleiden. Mijn werkwijze is om te laten ontstaan wat er al is. En te werken met dát wat zich aandient. Wetend dat elke opstelling zicht geeft op meer helderheid.
Energie laten stromen vraagt geen kracht
Tegen de stroom inroeien vraagt veel inzet en kracht. Je mee laten voeren met de stroom daarentegen gaat moeiteloos en kost weinig tot geen energie. Verstrikt zijn in je systeem van herkomst haalt je uit die flow. Loyaliteit aan het familiegeweten, heftige traumatische gebeurtenissen die hebben plaatsgevonden, ze kunnen het stromen van jouw energie stagneren. Door opnieuw te ordenen kom je steviger in het leven te staan. Je leert je opnieuw te verhouden tot wat zich aandient. Vanuit je eigen unieke plek in jouw systeem. Het wordt gemakkelijker en vanzelfsprekender.
Ziekte, trauma of niet kunnen kiezen?
Vrijwel alle vragen kunnen worden opgesteld in een opstelling. Het is belangrijk om te weten dat een vraag altijd over jou dient te gaan. Vragen kunnen heel divers zijn. Tijdens de maandelijkseopstellingen werk ik doorgaans niet met thema’s. Alles mag er zijn. Of het nu over keuze’s gaat waar je voor staat, over ziekte of trauma, of omdat je geen grenzen aan kunt geven en jezelf daardoor voortdurend verliest. Als representant kun je worden uitgenodigd om een iets of iemand in de opstelling te representeren. Vaak wordt je dan ook geraakt in delen van jezelf. Hieronder enkele “voorbeeld-vragen”:
Ik voel me altijd zo verantwoordelijk, hoe kan ik hier mee om leren gaan?
Hoe vind ik meer rust in mezelf?
Hoe komt het dat ik steeds tegen dezelfde problemen aanloop?
De ruzies met mijn partner verlopen telkens volgens een vast patroon en het lukt me niet om dit te veranderen.
Ik laat iedereen over mijn grenzen gaan.
Het lukt mij niet om een partner te vinden.
Hoe kan ik (betere) keuzes maken?
Ik wil dingen veranderen in mijn leven. Maar het lukt mij maar niet.
Hoe kan ik een baan vinden die echt bij me past?
Er is geen vertrouwelijkheid tussen mij en mijn zus. Waarom?
Wat maakt dat ik mij zo snel afgewezen voel?
Welke rol speelt mijn ziekte in mijn leven en hoe kan ik die plaatsen?
Hoe kunnen mijn kinderen opgroeien zonder dat ze mijn problemen overnemen?
Er is zo vaak strijd: met mijn partner, met mijn familie, met collega’s. Ik wil dat anders!
Waar is mijn plek? Ik voel me nergens echt thuis.
Een terugkerend patroon in je leven dat je wilt veranderen.
Psychische klachten zoals depressie, overspannenheid en psychosen,
Ik regel altijd alles, hoe kan ik daar van loskomen?
Tot Slot
Ik geef tot slot graag weer wat Bert Hellinger ondermeer over opstellingen heeft gezegd: ‘Wanneer je het totaal kunt zien, kun je zien wat zich aan de harmonie onttrekt. Het geeft je een allesomvattend, kritisch onderscheidingsvermogen. Op een dergelijke diepe waarneming rustende kritiek kan worden overgebracht op een manier die anderen niet veroordeelt, maar hen juist motiveert en stimuleert. Oordelen die uit werkelijk inzicht voorkomen zijn constructief en vrij van dogma’s.
Alles omvattende inzichten kunnen niet bereikt worden enkel en alleen door het verstand. Lichaam, geest en ziel dienen in het beoordelingsproces te worden meegenomen, zodat we ons instinctief kunnen ontwikkelen in een richting die onze groei bevordert en die zich weg beweegt van alles dat ons niet te dienste staat’.
Wat anderen hebben gezegd:
“Familie opstelling: afgestemd en ruimte voor wat er is.”
“Ik heb in november 2022 bij Joan een familieopstelling gedaan als representant. Joan is integer en heeft veel kennis van het systemisch werken. Er gebeurden prachtige dingen tijdens het uitwerken van de vragen van de vraagstellers. Joan geeft alle ruimte aan de deelnemers. Tevens is de ruimte waar de opstellingen worden gedaan een fijne ruimte.”
“Door Joan zijn zorgvuldige, geduldige, respectvolle en dragende manier waarop hij een familieopstelling begeleid voel ik mij altijd zeer op mijn gemak. Het is voor mij boeiend om te zien hoe Joan op die manier, samen met de vraagsteller, eerst tot een, op dat moment belangrijke, kern van de vraag weet te komen. Ik ervaar dat de familieopstellingen die dan volgen vaak diepgaand en indrukwekkend zijn, zowel voor de vraagstellers als voor andere aanwezigen. Daarnaast vind ik het bijzonder en bevestigend dat vraagstellers regelmatig aangeven hoezeer hun familie tot leven komt via representanten die onbekend zijn met hun familie. Oude (onbewuste) lasten van de familie die gedragen worden kunnen zo door middel van een opstelling losgelaten worden. En er blijken nauwelijks vragen te zijn waar geen familieopstelling bij past.”
Generaties als spiegel: Systemisch Werk en De Invloed van Familietrauma
Hoe beïnvloeden onze voorouders wie we vandaag zijn? Ontdek de kracht van generatiewerk en hoe systemisch werk helpt om de onderstroom van je familiegeschiedenis te begrijpen.
Systemisch werk gaat over systemen. Dat we deel uit maken van een systeem. Van meerdere systemen zelfs. Het team waar je op je werk deel van uit maakt, de volleybal vereniging, het zijn allemaal groepen waar je als deelnemer mede vorm geeft aan die groep. Wat elke deelnemer afzonderlijk inbrengt, heeft invloed op de hele groep.
Doordat de delen van het geheel invloed hebben op het geheel wordt het beschouwd als een systeem. Je familie is een speciaal systeem. Je kunt je er namelijk niet aan onttrekken. Zelfs niet als je dat zou willen. Een blog over generaties en hun invloed.
Oude verhalen mogen een plek hebben
De impact van het getal 7 in generatiewerk
Het getal 7 in systemisch werk is een magisch getal. Zeven staat in veel culturen voor compleetheid. Het geeft aan dat iets af is. Het kan niet beter worden dan het is, of juist niet erger. Dit gegeven heeft een oorsprong in oude verhalen. Iets wat in de generaties niet is aangekeken werkt 7 generaties lang door.
Dat is een enorm lange tijd: Ik ben geboren in 1963; Vader 1939; Opa 1898; Over-groot opa 1865; Over-over-groot opa 1837; Over-over-over-groot opa 1797; Over-over-over-over-groot opa in 1750. We gaan zeven generaties terug voor dat het eerst in onze familielijn de achternaam Meints is gebruikt.
Generaties van over-leven
Wat heeft zich in al die generaties afgespeeld? Wat is in de schaduw verborgen omdat het geen aandacht mocht krijgen? Mijn voorouder van 7 generaties terug was scheper (herder) op de Ballooëler heide. De idyllische gedachten die opkomen bij het ronddwalen op de heide zal weinig raakvlakken hebben met het over-leven in die tijd. Slavernij, oorlogen, het zijn de grote gebeurtenissen die zich hebben afgespeeld in deze geschetste periode.
Hoeveel impact dat heeft gehad is moeilijk te achterhalen. Hoogstens te verbeelden. Op gezinsniveau ging het waarschijnlijk vooral over armoede, hard werken, niet achterom kijken en overleven.
Alles wat niet verwerkt kan worden zet zich vast in het celgeheugen
Het trauma leeft door de generaties heen
Alles wat niet kon worden verwerkt, onder invloed van leefomstandigheden en gebruiken, heeft zich vastgezet in het celgeheugen van het lichaam. En zo leeft het trauma voort door de generaties heen. Het generatietrauma is geboren.
Er zijn zoveel voorbeelden (te bedenken) die daarop van toepassing zijn. Denk hierbij aan stil geboren kinderen, miskramen, ongewenste afgebroken zwangerschappen. Of de schande van zwangerschap om vervolgens afstand (moeten) doen van het geboren kind. Dochters die niet mochten (door)leren, ze waren anders nodig. Of dat de dochter ongewild de rol van de overleden moeder in het gezin moest overnemen.
Er zijn zoveel verborgen verhalen
Zojuist las ik op Facebook een aangrijpend bericht over een gefusilleerde verzetsstrijder in mijn geboortedorp. Nog heftiger is het hoe een jongetje van zes jaar mee werd gevraagd die gefusilleerde jonge verzetsstrijder op te halen. Volgens het verhaal zag hij als oude man nog steeds voor zich hoe de voeten van deze neergeschoten man buiten de kar staken.
Hij heeft er nooit met iemand anders over kunnen praten. Je kunt je (nu, in deze tijd) niet voorstellen hoe zo iets heeft kunnen gebeuren. Illegaal slachten; onderduikers; NSB, Indië, er is zo veel geheim gebleven.
Onverwerkt Trauma wordt ingeëtst in het DNA
En er zijn veel gezinnen die aan de oorlogstijd geen specifiek slechte herinneringen hebben. Het leven op het platteland ging gewoon door, en er was voldoende te eten. Je hoofd buigen als de paarden worden gevorderd? Dat gebeurde nu eenmaal. Je kunt slechts raden hoeveel impact dit gehad moet hebben.
Ook in onze families zijn er jonge jongens afgereisd voor deelname aan de oorlog in Indië. Onder het mom van politioneel werk. Orde herstellen. Eenmaal weer thuis ging dat boek dicht. Er werd niet gepraat over de indrukken die in het DNA zijn ingeëtst. Het geheim doorbrak de orde thuis.
Niet zeuren, gewoon doorgaan
Tegenwoordig is het steeds gebruikelijker om actief te werken aan het verwerken van gebeurtenissen die een grote impact hebben (gehad) op je leven. Dat deze beweging door een grote groep mensen nog steeds als zwakte wordt gezien maakt het niet gemakkelijker.
Daar spreek trouwens een grote, maar onbewuste loyaliteit uit naar hen die ons voorgingen.
Die wel de kracht hadden om het verdriet en de boosheid weg te slikken en vervolgens door te gaan. Zo is het nu eenmaal. Punt. Niet zeuren, gewoon doorgaan. Het leven gaat nu eenmaal niet over rozen.
Pas als het wordt aangekeken is heling mogelijk
Manifesteren om te kunnen helen
Afgelopen zomer was ik in de Jacobus-kerk in Rolde. Op een plek waar theoretisch gezien Claas Meints, de (naam)stamvader ook geweest zou kunnen zijn. Honderden jaren aan gebeurtenissen, levenservaringen en trauma’s zijn sindsdien door de familielijn gegaan. Vele zullen, naar ik hoop, op enige manier zijn verwerkt. Maar hoeveel is er weggestopt?
Trauma’s doorgeven in het celgeheugen
Weggestopt, om vervolgens te worden ‘vergeten’ en opgeslagen in het celgeheugen. Maar daarmee is het niet klaar! Zo ontwikkeld zich een generatietrauma. Een trauma dat zich in de daaropvolgende generaties alsnog manifesteert. Om verwerkt en geheeld. te worden.
Werken met en in de onderstroom
Werken met en in de onderstroom
In de tweede alinea las je over het getal zeven. Wat staat voor compleetheid. Het getal geeft aan dat iets af is. Iets kan niet beter worden dan het is, of juist niet erger. De systemen waar je over las in de eerste alinea streven altijd naar heel zijn. Pas als iets is verwerkt en een plek heeft gekregen wordt het ingesloten.
Daar waar jij nú door wordt gehinderd, wat niet met gebruikelijke methoden is op te lossen, juist dát kan wel eens de oplossing voor een dieper liggende ervaring zijn. Met een (familie) opstelling werken we met de onderstroom. Wat mag worden aangekeken?
De bovenstroom is wat je ziet, het ongeziene in de onderstroom bepaalt de richting
Uitsluiting: Een groot thema
Het fijne van werken met opstellingen is dat wat echt aangekeken kon/mocht worden ook daadwerkelijk kan helen. Je ziet dat er op dat moment rust komt in de opstelling en daarmee in het systeem. Uitsluiting is en blijft een groot thema. Uitsluiting van mensen, maar ook van ervaringen of ‘dingen’.
En dat is niet het enige. Hoe is jouw overmatig geven (en jezelf wegcijferen) in balans te brengen met nemen? Of breng je met jouw geven de balans terug in wat eerder overmatig is genomen? In oorlogstijd gaat de dood vergezeld van veel verkrachtingen. Een onbewuste balans in het nemen en geven van LEVEN?
Er is nog veel te ontdekken
Ik zie een groeiend bewustzijn hoe (niet verwerkte) gebeurtenissen uit het verleden impact hebben op het heden. En ik ervaar om mij heen ook de ontkenning van deze denkrichting. Dat is oké.
Zelf ervaar ik ook telkens opnieuw de grenzen van wat ik (nu) aan kan nemen.
Daar is loyaliteit aan het familiegeweten debet aan. Door de grenzen telkens iets op te rekken wordt het bewustzijn wel verruimd. En een grens verlegd. Het lichaam verhaalt, geeft signalen af. Om je er bewust van te maken wat er voor jou nog is te doen. Een bijdrage die heelt. Toen, nu en straks. Er is nog veel te ontdekken.
Nog even over patronen
Generaties lang was over-leven een invulling van leven. Een invulling die net zo lang doorwerkt totdat geheeld kan worden wat is gesepareerd. Want alleen kunnen leven laat de energie volop stromen. Dat wat in de onderstroom nog aangekeken mag worden bepaalt ongewenst wat er nu gebeurt. Het blog over generaties als spiegel in de invloed van trauma’s uit het verleden.
Welke patronen uit jouw familielijn zou jij willen helen?
Plek Altijd uniek Waar energie stroomt Blijf staan, voel balans Rust
“Jij kent Jochem toch ook? Hij heeft een nieuwe baan! Ik ben zó blij voor hem. Hij is nu helemaal op zijn plek. Je merkt het aan álles. Meer ontspannen en zo. Eindelijk zijn plek gevonden.”
Jouw plek is er al
Misschien heb je zelf ook wel eens gezegd dat iemand “op zijn plek” zit. Maar wat bedoelen we daar eigenlijk mee? Dat iemand bewust zocht naar een plek en deze vond? Of dat hij iets heeft aangenomen wat hem past? Er zit een wezenlijk verschil tussen ergens naar streven en simpelweg op je plek staan. Want jouw plek is er al. Het is niet iets wat je moet vinden, maar iets wat je kunt innemen.
En dat is precies waar het vaak misgaat.
In dit blog neem ik je mee in de systemische betekenis van “je plek kennen”. Want als je niet op jouw unieke eigen positie staat, ontneem je onbewust de ruimte van een ander. Dat geldt in je familie, maar net zo goed in je werk. En het systeem corrigeert altijd.
Wat betekent het om je plek in te nemen?
In systemisch werk draait alles om ordening. Ieder mens heeft een eigen unieke plek binnen het grotere geheel. In je familiesysteem, op je werk, in een vriendschap – overal is een rangorde die zorgt voor balans en energie.
Denk aan een voetbalelftal. De doelman heeft als taak doelpunten te voorkomen. De spits om ze juist te maken. Als de spits ineens het doel gaat verdedigen, raakt het hele team ontregeld.
Zo werkt het ook in families en organisaties. Een leidinggevende heeft een andere plek dan een medewerker. Ouders staan boven hun kinderen in de ordening. Wanneer iemand van zijn plek gaat – vaak met de beste intenties – raakt de natuurlijke balans verstoord.
Wat gebeurt er als je van je plek gaat? Dan gaat de energie stagneren. Je kunt het voelen: er is onrust, spanning of een onbestemd gevoel dat “iets niet klopt”. Soms ontstaat zelfs conflict.
Dus de vraag is niet alleen: ken jij jouw plek? Maar ook: sta jij op jouw plek?
Waarom gaan we van onze unieke plaats?
Op je plek blijven lijkt simpel. Maar in de praktijk gaan we vaak – onbewust – van onze plek af. Dit begint meestal al in onze jeugd. Misschien herken je één van deze situaties:
Je ouders hadden het moeilijk, en jij werd de steun voor je moeder.
De trainer van de groep had het lastig, dus jij nam onbewust de leiding.
In je relatie miste jouw partner mannelijke of vrouwelijke energie, dus jij vulde dat aan.
Steeds opnieuw neem je verantwoordelijkheid voor iets wat eigenlijk niet van jou is. Omdat je loyaal bent. Omdat het systeem dat vraagt. Omdat niemand anders het doet.
En dat patroon neem je mee naar je werk. Misschien merk je dat je altijd de extra taken oppakt, collega’s redt of je leidinggevende probeert te sturen. En hoewel het logisch voelt, is het niet jouw plek.
De gevolgen van plekverwisseling
Van je plek gaan lijkt een oplossing, maar heeft altijd gevolgen. Het systeem herkent dat er iets niet klopt en reageert daarop.
In organisaties zie je dit terug in symptomen zoals:
Onrust in het team: Er is onduidelijkheid over rollen en verantwoordelijkheden.
Conflicten en frustratie: Mensen voelen zich ongemakkelijk of tekortgedaan.
Energieverlies: Medewerkers raken uitgeput omdat ze taken op zich nemen die niet van hen zijn.
Gebrek aan leiderschap: Een leidinggevende die geen verantwoordelijkheid neemt, dwingt anderen om zijn plek in te nemen.
En in je persoonlijke leven? Daar ervaar je misschien moeizame relaties, een gevoel van miskenning of een constante druk om “het goed te doen”.
“Van je plek gaan gebeurt vaak uit liefde en loyaliteit, maar het brengt onrust. Terugkeren naar je plek geeft rust en kracht.”
Hoe herken je dat je niet op je eigen positie staat?
Misschien vraag je je nu af: sta ik eigenlijk wel op mijn plek? Dit zijn een paar signalen die kunnen wijzen op een plekverwisseling:
Overbelasting: Je voelt je vaak overbelast, alsof je voor alles en iedereen moet zorgen.
Irritatie: Je raakt geïrriteerd als iemand anders ‘jouw’ verantwoordelijkheid overneemt.
Miskenning: Je krijgt geen erkenning voor wat je doet, hoe hard je ook werkt.
Onrust: Er is steeds terugkerende onrust in je team of familie.
Redden: Je merkt dat je anderen ‘redt’ of hun problemen oplost.
Herkenbaar? Dan is het tijd om terug te keren naar jouw eigen plek.
De eerste stap is bewustwording. Zolang je niet ziet dat je van je plek bent gegaan, kun je ook niet terugkeren.
Daarom een paar vragen om over na te denken:
1. Voor wie of wat draag jij verantwoordelijkheid die niet bij jou hoort?
2. Waar in je leven ervaar je energieverlies of spanning?
3. Wat zou er gebeuren als je die last neerlegt?
Soms is het niet makkelijk om terug te stappen. Het voelt bijna egoïstisch. Maar de waarheid is: jij doet niet alleen jezelf, maar ook het systeem een plezier door op jouw plek te blijven.
Een paar concrete stappen die kunnen helpen:
Stop met ‘redden’. Laat anderen hun eigen verantwoordelijkheid nemen, zelfs als dat ongemakkelijk voelt.
Herken patronen. Kijk naar je familiesysteem en hoe je daar misschien een rol hebt aangenomen die niet van jou is.
Zet jezelf op je plek. Dit kan fysiek, bijvoorbeeld door tijdens een vergadering letterlijk te zitten waar je hoort – of mentaal, door je verantwoordelijkheden bewust af te bakenen.
Voel wat er gebeurt. Vaak is het ongemakkelijk om los te laten. Dat is een goed teken: het betekent dat je een systemische verschuiving maakt.
De onderstroom bepaalt. Altijd.
Alles wat in de bovenstroom zichtbaar is – conflicten, stress, vermoeidheid – heeft een oorzaak in de onderstroom. Het systeem zal altijd proberen zichzelf te corrigeren.
Een leidinggevende die zijn teamleden geen ruimte geeft, krijgt medewerkers die afhaken.
Een medewerker die constant leiding wil nemen, zal uiteindelijk weerstand oproepen.
Een familielid dat een ouderrol op zich neemt, voelt zich uitgeput en niet gezien.
De onderstroom regeert. Altijd.
De vraag is dus niet alleen: “sta ik op mijn plek?” Maar ook: “voor welk probleem is mijn gedrag een oplossing?”
“Wanneer jij jouw plek inneemt, stroomt de energie vrij. Niet alleen voor jezelf, maar voor het hele systeem om je heen.”
Samenvatting: terug naar jouw plek
Je plek innemen is niet iets wat je doet, maar iets wat je bent. En wanneer jij jouw plek inneemt, komt er rust. Voor jezelf én voor het systeem.
Belangrijke inzichten:
Uit je eigen ruimte gaan gebeurt vaak uit liefde en loyaliteit.
Jouw unieke positie vinden begint bij bewustwording van je patronen.
Systemische ordening geldt overal: in je familie, relaties en werk.
De onderstroom bepaalt altijd het gedrag in de bovenstroom.
Terugkeren naar je eigen positie brengt rust en energie.
Dus, hoe zit het met jou? Welke positie neem jij in? Sta jij op jouw eigen unieke plek?
Wil je dieper ingaan op jouw plek in het systeem? Neem dan contact op en ontdek wat systemisch werk voor jou kan betekenen.
Zeg jij vaak JA terwijl je vanbinnen een duidelijke NEE voelt? Voel jij je voortdurend verantwoordelijk voor anderen? Schik je je automatisch naar de wensen van je omgeving?
Onbewuste strategieën die je inzet om erkenning, waardering of bevestiging te krijgen. Ze ontstaan vaak al in de opvoeding of vroege werkervaringen en worden later versterkt in de werkomgeving.
