Wie.
Jij bent.
Van grote betekenis.
Voor iedereen, dus JIJ.
Identiteit.
Op rekening betekent: achteraf betalen
Van betekenis zijn. Eigenwaarde. Er toe doen. Een basisbehoefte in ons leven. Een behoefte is een noodzaak. In nood wil zeggen dat er een tekort is ontstaan. En dat resulteert automatisch in een sterke neiging tot vervulling. Dit blog gaat over die drang tot vervulling. Met ‘werk’ als vehikel om tot die vervulling te komen. Een tekort aanvullen of compenseren heeft een prijs. Die je ‘op rekening’ voor je uit kunt schuiven. Meestal.
De succesvolle opsomming
Vertel eens, wie is………..? Een vraag die je vast wel eens hebt moeten beantwoorden. Mijn ervaring is dat de vraag veel lastiger is dan die lijkt. De vraag gaat over “Wie”. Het antwoord doorgaans over “Wat”. Een opsomming van wat je doet en/of hebt gedaan. En hoe succesvoller iemand is (geweest), hoe gemakkelijker de woorden uit de mond rollen. De verwarring ontstaat als de vraag nog eens wordt gesteld: Vertel eens, wie IS…?
Ik ben wel oké (of toch niet helemaal?)
In het geval van een minder succesvol verhaal is het antwoord kort. Zonder die volle glimlach. Die onzekerheid verhult. Je begrijpt het al. Vertellen wie je bent is lastig. Reden: ‘Wie ben jij’ gaat over identiteit. Over het unieke wezen dat jij bent. Er is twijfel of dat goed genoeg is. Wat op zijn minst ongemakkelijk voelt. En ongemak willen we vermijden toch? Ongemak dat ontstaat uit twijfel of je wel genoeg oké bent.
Alles heeft een prijs
Succes als gemaskeerde twijfel vervuld de basisbehoefte van ‘betekenisvol’ zijn. Juist dát maakt succesvol zijn écht belangrijk. Voor jou.! En bij succesvol hoort natuurlijk ‘druk zijn’. Als graadmeter voor succes of je jacht naar succes. Maar volgens mij gaat het dan vooral over een andere druk. Een druk die letterlijk néérdrukt. Die van pijnlijke nek en schouders. Of ‘zware benen’. Prijs voor de ontkenning van voelen wie je werkelijk bent.
Wat je doet, doet ertoe
Afhankelijk geboren maak je de beweging naar zelfstandigheid. En in die beweging ontwikkel jij je eigenheid. Je eigen identiteit. Eenmaal op weg leer jij je aan te passen aan wat de omgeving van je vraagt. In je afhankelijkheid kun je niet anders. Aanpassen als voorwaarde voor overleven. Wat je doet, doet er toe. Want in wat je doet ontdek je een positieve bevestiging. Wie je bent gaat naar de achtergond. Overleven is het doen.
Niemand kent jou zoals JIJ jezelf kent
We hebben allemaal geleerd te overleven. Zoekend naar bevestiging. Dat je er toe doet. Er mag zijn. Waard bent om te leven. Water vullen in een emmer zonder bodem? Die emmer raakt nooit vol. Dát is leven vanuit overleving. Omdat je altijd twijfelt of je genoeg hebt gedaan. Overleven heeft geholpen. Het is nu tijd om te onderzoeken wanneer je leeft én wanneer je óverleeft. Want uiteindelijk kent niemand jou beter dan JIJ.
Het vermogen
om te reflecteren
te leren en te veranderen
is een van onze unieke gaven
Ik word geraakt door onbevangenheid. Een onlangs geboren kalf dat nieuwsgierig naar het hek komt. Mijn hond Bart die zo ongelooflijk in het Nú leeft. Leeft in een jaloers makende staat van zijn. Pure onbevangenheid, onbeschadigd in het leven. Ook ik zelf zal die onbevangenheid en nieuwsgierigheid als baby hebben ervaren. Jammer dat ik daar geen actieve herinnering aan heb. Of het nu over het kalfje, Bart of mijzelf gaat, we starten in afhankelijkheid en vertrouwen. Met een groeiend nieuwsgierig zijn. Nieuwsgierig naar de wereld om je heen. Een blog over leven vanuit je Kind.
Onbevangen in het Nú
Onbevangen en ogenschijnlijk zonder last. Onschuldig. Het jonge leven als hierboven roept vertedering op. Een puppy hond draagt de geur van een puppy met zich mee. Wat maakt dat andere honden meer verdragen van de jonge hond. Opmerkelijk toch? Er is blijkbaar een tijd ‘gereserveerd’ voor verkennen, ontdekken en leren. Voor kinderen werkt dat op een vergelijkbare wijze. En er zijn grote verschillen. Wij mensen hebben moeite om in het Nú te zijn. En nog lastiger om daar te kunnen blijven. We dragen van alles met ons mee. En onbewust dragen we veel over op de ander.
Het Kind in je volwassen leven
Als kind leer jij je te verhouden tot de wereld om je heen. De omgeving, de ouders, als kind wordt je meegenomen in die werkelijkheid. Je leert vanuit een kinderlijk perspectief. Je leert je aan te passen. Met maar 1 doel: Overleven. Je ‘schrijft’ gedurende je kindertijd je eigen script hoe te leven. In die aanpassing laat je iets van het natuurlijke Kind in jou los. Het is niet weg. Het mag er gedoseerd wel zijn. Maar alleen daar waar de omgeving voor jou veilig genoeg is. Hieronder lees je meer over het vrije of natuurlijke Kind en het aangepaste Kind. En hoe dit doorwerkt in je volwassen leven.
Bewegen met wisselend resultaat
De titel is “Leven vanuit je Kind”. Kind met een doelbewuste hoofdletter. Kind als onderdeel van jouw ego. Het ego dat wordt opgedeeld in drie egotoestanden: Ouder-Volwassen-Kind. De egotoestand Ouder wordt opgesplitst in Voedende Ouder en Structurerende of Kritische Ouder. De Kind egotoestand wordt opgesplitst in het Vrije of Natuurlijke Kind en het Aangepaste Kind. De Volwassen egotoestand kent geen opsplitsing. Het is geen streven om bepaalde egotoestand te vermijden. We bewegen ons allemaal dagelijks door de verschillende toestanden. Met wisselend resultaat
Als spontaniteit verdwijnt
In de vrije Kind egotoestand herken je vast iets van de eerste alinea’s. Spontaan; Authentiek; Nieuwsgierig. Met open blik naar de wereld. En deze egotoestand heeft ook de kant van: Egocentrisch; Roekeloos; Onrijp. Leven vanuit je Vrije Kind egotoestand roept doorgaans een reactie op vanuit de Ouder egotoestand. Kritisch, veroordelend of een ongevraagd advies. Wat is dan daarop jouw reactie? Is je spontaniteit opeens als sneeuw voor de zon verdwenen? Of vermijd je juist op voorhand jouw Vrije Kind egotoestand? Omdat je deze reactie zo goed herkend van ‘toen’.
Het kinderlijk perspectief is beperkt
Als geschreven, past een kind zich aan de omstandigheden aan. “Als ik doe wat Mama en Papa willen dan zullen ze mij niet verlaten” Kinderlijk? Ja. Het perspectief van het kind is immers beperkt. Het Aangepast Kind egotoestand kent een plus- en een min-kant. De positieve kant wordt gekenmerkt door: Gehoorzaam; Samenwerkend; Volgend. Vanuit deze egotoestand heb je aandacht voor je persoonlijke behoefte én het algemeen belang. Je kunt er bijvoorbeeld voor kiezen om het algemeen belang te laten prevaleren boven je persoonlijk belang.
Stap over naar een andere toestand
Het Aangepaste Kind egotoestand kent ook een negatieve kant. Woorden die daarbij passen: Onderdanig; Klagend; Overaangepast; Rebels. Wat je doet is je afhankelijk maken. Afhankelijk van de situatie of afhankelijk van de ander. Het brengt je in de positie van slachtoffer. Je nodigt de ander uit tot redden. Wat de ander vervolgens met gemak afwijst. De dramadriehoek is een feit. Een situatie die pas stopt als je er samen uit kunt stappen. (Volwassen egotoestand) Je kunt ook weglopen uit de driehoek. Dan start deze bij een nieuwe ontmoeting als vanzelf weer op.
Jezelf ontmoeten. Dat kan pijnlijk zijn
Reageer je als volwassene vanuit een negatieve AK egotoestand dan misken je een mogelijkheid in jezelf. De mogelijkheid die iedereen heeft. Namelijk: Vragen naar hetgeen JIJ nodig hebt. Dat houdt in dat je jouw eigen behoefte onderkent. En deelt. In plaats er vanuit te gaan dat de ander jouw behoefte wel (h)erkent. Is klagen of rebels zijn dan per definitie af te keuren? Volgens mij niet. Je kunt wel onderzoeken of deze aanpak voor die situatie het meest effectief is. Jezelf ontmoeten. Bewust worden van je eigen gedrag. Kennismaken met je eigen schaduw. Hoe pijnlijk dat ook kan zijn.
En er is schaamte
Inmiddels ben ik het getal 60 in levensjaren gepasseerd. En nog steeds pas ik álle egotoestanden toe. En nog steeds heb ik het ideale beeld van altijd effectief zijn in mijn handelen niet bereikt. Ja, ik heb stappen vooruit gezet. Ik ben mij ervan bewust geworden hoe mijn ego werkt. En ja, enkele resultaten daarvan zijn omhuld met schaamte. Had ik maar…. En ik weet, zo werkt het niet. Het leven is een aaneenschakeling van lessen die je mag leren. Dat besef zit in mijn bagage. Het helpt mij om milder te zijn voor mijzelf én de ander.
Kom jezelf ontmoeten op jouw tempo
Er zit altijd een laag onder de laag die wordt gezien en aangekeken. De eerste 1000 dagen na conceptie drukken een stempel op iemands ontwikkeling. Leven vanuit je Kind (met hoofdletter) gaat over de betekenis die je hebt gegeven aan wat jij hebt ontmoet in je leven. En waar je zoveel bevestiging hebt gevonden. Zodat de gedachte “zo ben ik nu eenmaal” in je aangepast gedrag plausibel klinkt. En in die uitspraak doe jij jouw behoeften en jezelf tekort. In mijn begeleiding is dit een van de mogelijkheden ter ondersteuning van jouw proces. Dat zich altijd en alleen op jouw tempo ontvouwd.
Denk niet wit, denk niet zwart
denk niet zwart-wit
maar in de kleur van je hart
Kleur. Het is 45 jaar geleden en toch komt die gebeurtenis vanuit het onbewuste telkens weer naar de bovenlaag. Een gebeurtenis die voor mij alles te maken had en (nog steeds) heeft met kleur. En de verwarring die kan ontstaan in kleur.
Denk niet wit, denk niet zwart, maar in de kleur van je hart zong Frank Boeijen 40jr. geleden nav de dood van Kerwin Duinmeijer in 1983. In dit blog een bespiegeling over kleur. Over zwart en wit, kleuren die beide niet als kleur worden gezien. Zwart en wit, uiteinden van een spectrum. Het één weerkaatst en geeft terug, de ander absorbeert en laat het ‘verdwijnen’. En er is meer!
De stroom van het leven
Een zwartkijker is iemand met een sombere blik. Iemand die het leven zwaar neemt. Meegaan in de stroom van het leven en je daaraan overgeven (b)lijkt onbereikbaar. Wit is een ‘kleur’ aan het andere uiterste van het spectrum. Op zoek naar de tegenhanger van zwartkijker trof ik op het WWW deze zin in het Nederlands Dagblad: De Witkijker leest en denkt in deze donkere maanden na over het nieuws en signaleert verhalen die hoopvolle ontwikkelingen laten zien, als tegenwicht voor de dagelijkse stroom onheil. Hoop en positiviteit als tegenhanger van de sombere (negatieve?) kijk op het leven.
Wij en zij – de tegenstelling
In eerdere blog-artikelen heb ik geschreven hoe wij mensen groepsdieren zijn en dat het (evolutionair) belangrijk is om deel uit te maken van een groep. Er zijn boeken vol geschreven over dit onderwerp. Ik zelf laat mij hierin graag inspireren door de boeken van Piet Weisfelt. Je kleur bekennen is jezelf in de groep plaatsen die deze kleur onderschrijft. Dat geeft stevigheid, houvast, controle, rugdekking. Je weet je gezien en om de identiteit van de groep te waarborgen is het gemakkelijk om je af te zetten tegen groepen ‘met een andere kleur’.
Conformeer of vertrek
De verzuiling die we hebben gekend in Nederland is een goed voorbeeld van samenklonteren en afwijzen. Er was geen ruimte voor de kleuren die bestaan tussen zwart en wit. De sociale groepscontrole was daarvoor te groot. Er zit veel veiligheid opgesloten in deze samenklontering. JIJ hoort erbij! De voorwaardelijkheid zit er dan in dat jij je wel hebt te conformeren aan de groep. Anders lig je eruit. Hoor je er niet meer bij. De grens opzoeken was daardoor een risicovol pad. De meeste groepsleden kozen angstvallig voor het zich conformeren aan de groep. Zonder zich er slecht bij te voelen.
Wat moet JIJ wel niet van mij denken
Losbreken uit de voorwaardelijkheid van de verzuiling was als een bal die te lang onder water was gehouden. De opgebouwde druk zorgde ervoor dat het verlaten van groepsidentiteit doorschoot naar individualisme. Een nieuwe heilige graal. Ergens van losrukken is een proces van spanning opbouwen en ontladen. Als twee mensen zich achterover hangend aan elkaar vasthouden en elkaar vervolgens plotseling loslaten dan zijn twee mensen hun stevigheid kwijt en kun je eigenlijk alleen maar vallen. Het vastklampen aan een (vermeende) groep hoorde ik onlangs nog in de opmerking: “Als ik dát doe, wat moeten de mensen dan wel niet van mij denken?
In het grijs ben je op jezelf aangewezen
Het is goed of het is fout. Wat de uitkomst is, hangt af tot welke groep je behoort. Nu is dualiteit iets wat in heel ons leven speelt. De vraag is hoe jij je kunt verhouden tot beide polariteiten. Kun jij van het een naar de ander bewegen? Of zit je vast in het uiterste punt van een polariteit. Hieronder een paar voorbeelden van polariteiten:
Vertrouwen-Wantrouwen;
Schuld-Onschuld;
Strijd-Overgave
Man-Vrouw
Samen-Apart
Autonomie-Twijfel/Schaamte
Leven-Dood
Drama-Eigen Plek
Tussen Zwart en Wit zitten ongelooflijk veel nuances van grijs. En het is juist in dat grijs waarin je op jezelf bent aangewezen. Een plek van verwarring.
Een poort naar een nieuwe realiteit
De verzuiling is maar een voorbeeld. Het losmaken van de verzuiling, de ontkerkelijking die daar onlosmakelijk mee verbonden is. Het geeft verwarring. Heel veel verwarring. En dat is nodig. Want verwarring is de poort naar een nieuwe realiteit. Dat wij het als mensen moeilijk vinden hoe om te gaan met deze verwarring zien we in het ontstaan van allerlei nieuwe groepen. Er wordt een nieuw houvast gezocht. Waar hoor ik bij? En wie hoort daar vervolgens vooral niet bij? De identiteit wordt opnieuw ontleend aan de groep. Is er voor jou nog ruimte voor de vragen: “Wie ben ik in het geheel?”; “Wie ben ik ten opzichte van jou?”
Door de verwarring heen: Vertrouwen
Denk niet wit, denk niet zwart, denk niet zwart-wit. Denk in plaats daarvan in de kleur van je hart. Je kunt het beluisteren als een aanklacht. Maar ook als een aanmoediging!Een aanmoediging om door alle verwarring heen te blijven vertrouwen. En dat vertrouwen begint als altijd weer bij jezelf. Pas als jij jezelf kunt vertrouwen en lief te hebben ben je in staat een ander te vertrouwen en lief te hebben. Het leven leven is de energie laten stromen. Meegaan in de flow, aannemen wat voorbijkomt in het vertrouwen dat jij mee en op kunt gaan in de levensstroom.
De twijfel is lang gebleven
45 jaar geleden – Hemelvaartsdag. Als altijd op een donderdag. Een christelijke feestdag. Een vrije dag. Blijkbaar een prima dag om de dakspanten te plaatsen op de door mijn vader zelf gebouwde bungalow. Een dag met een moment van verwarring. Van twijfel. Ik was mij zo bewust van die verwarring dat ik die tot op de dag van vandaag dit nog kan oproepen. Kan dit wel? Mag dit wel? Op Hemelvaartsdag? Natuurlijk heb ik er geen vragen over gesteld. Maar de twijfel is lang gebleven. Kan iets een beetje goed of een beetje fout zijn? Er zijn veel van die verwarrende momenten in mijn leven geweest. Wegdrukken en conformeren is de eerste impuls, de gedachte toelaten dat ik er zélf iets van mag vinden krijgt steeds meer voet aan de grond.
Het huis staat er nog steeds, stevig gebouwd. Een huis met plezierige én verdrietige momenten. En ook dat is een polariteit waartoe ik mij heb te verhouden.
De energie kan niet stromen
als er in de onderstroom
onzichtbare lijnen lopen
die ongewenst bepalen wat er gebeurt
Systemisch werk gaat over systemen. Dat we deel uit maken van een systeem. Van meerdere systemen zelfs. Het team waar je op je werk deel van uit maakt, de volleybal vereniging, het zijn allemaal groepen waar je als deelnemer mede vorm geeft aan die groep. Wat elke deelnemer afzonderlijk inbrengt heeft invloed op de hele groep. Doordat de delen van het geheel invloed hebben op het geheel wordt het beschouwd als een systeem. Je familie is een speciaal systeem. Je kunt je er namelijk niet aan onttrekken. Zelfs niet als je dat zou willen. Een blog over generaties en hun invloed.
De magie van het getal 7
Zeven is een magisch getal. Zeven staat in veel culturen voor compleetheid. Het geeft aan dat iets af is. Iets kan niet beter worden dan het is, of juist niet erger. Dit gegeven ligt ongetwijfeld aan de oorsprong van de gedachte dat ‘iets’ wat niet is aangekeken 7 generaties lang doorwerkt. Dat is een enorm lange tijd: Ik ben geboren in 1963; Vader 1939; Opa 1898; Over-groot opa 1865; Over-over-groot opa 1837; Over-over-over-groot opa 1797; Over-over-over-over-groot opa in 1750. We gaan zeven generaties terug voordat voor het eerst in onze familielijn de achternaam Meints is gebruikt.
Generaties van over-leven
Wat heeft zich in al die generaties afgespeeld? Wat is in de schaduw verborgen omdat het geen aandacht mocht krijgen? Mijn voorouder van 7 generaties terug was scheper (herder) op de Ballooëler heide. De idyllische gedachten die opkomen bij het ronddwalen op de heide zal weinig raakvlakken hebben met het over-leven in die tijd. Slavernij, oorlogen, het zijn de grote gebeurtenissen die zich hebben afgespeeld in deze geschetste periode. Hoeveel impact dat heeft gehad is moeilijk te achterhalen. Hoogstens te verbeelden. Op gezinsniveau ging het waarschijnlijk vooral over armoede, hard werken, niet achterom kijken en overleven.
Alles wat niet verwerkt kan worden zet zich vast in het celgeheugen
Het leeft door de generaties heen
Alles wat niet kon worden verwerkt, onder invloed van leefomstandigheden en gebruiken, heeft zich vastgezet in het celgeheugen van het lichaam. En zo leeft het voort door de generaties heen. Er zijn zoveel voorbeelden (te bedenken) die daarop van toepassing zijn. Denk hierbij aan stil geboren kinderen, miskramen, ongewenste afgebroken zwangerschappen. Of de schande van zwangerschap om vervolgens afstand (moeten) doen van het geboren kind. Dochters die niet mochten (door)leren, ze waren anders nodig. Of dat de dochter ongewild de rol van de overleden moeder in het gezin moest overnemen.
Er is zoveel
Zojuist las ik op Facebook een aangrijpend bericht over een gefusilleerde verzetsstrijder in mijn geboortedorp. Nog heftiger is het hoe een jongetje van zes jaar mee werd gevraagd die gefusilleerde jonge verzetsstrijder op te halen. Volgens het verhaal zag hij als oude man nog steeds voor zich hoe de voeten van deze neergeschoten man buiten de kar staken. Hij heeft er nooit met iemand anders over kunnen praten. Je kunt je (nu, in deze tijd) niet voorstellen hoe zo iets heeft kunnen gebeuren. Illegaal slachten; onderduikers; NSB, er is zoveel!
Ingeëtst in het DNA
En er zijn veel gezinnen die aan de oorlogstijd geen specifiek slechte herinneringen hebben. Het leven op het platteland ging gewoon door, en er was voldoende te eten. Je hoofd buigen als de paarden worden gevorderd? Dat gebeurde nu eenmaal. Je kunt slechts raden hoeveel impact dit gehad moet hebben. Ook in onze families zijn er jonge jongens afgereisd voor deelname aan de oorlog in Indie. Onder het mom van politioneel werk. Orde herstellen. Eenmaal weer thuis ging dat boek dicht. Er werd niet gepraat over de indrukken die desondanks in het DNA zijn ingeëtst.
De grootste kracht zit verscholen in de kwetsbaarheid
Niet zeuren, gewoon doorgaan
Tegenwoordig is het steeds gebruikelijker om actief te werken aan het verwerken van gebeurtenissen die een grote impact hebben (gehad) op je leven. Dat deze beweging door een grote groep mensen nog steeds als zwakte wordt gezien maakt het niet gemakkelijker. Daar spreekt trouwens een grote, maar onbewuste loyaliteit uit naar hen die ons voorgingen. Die wel de kracht hadden om het verdriet en de boosheid weg te slikken en vervolgens door te gaan. Zo is het nu eenmaal. Punt. Niet zeuren, gewoon doorgaan. Het leven gaat nu eenmaal niet over rozen.
Manifesteren om te kunnen helen
Afgelopen zomer was ik in de Jacobus-kerk in Rolde. Op een plek waar theoretisch gezien Claas Meints, de (naam)stamvader ook geweest zou kunnen zijn. Honderden jaren aan gebeurtenissen, levenservaringen en trauma’s zijn sindsdien door de familielijn gegaan. Vele zullen, naar ik hoop, op enige manier zijn verwerkt. Maar hoeveel is er weggestopt? Om vervolgens te worden ‘vergeten’ en opgeslagen in het celgeheugen? Met als gevolg dat de gebeurtenis zich ergens in de daaropvolgende generaties alsnog manifesteert om te kunnen worden geheeld.
Werken met en in de onderstroom
In de tweede alinea las je over het getal zeven. Wat staat voor compleetheid. Het getal geeft aan dat iets af is. Iets kan niet beter worden dan het is, of juist niet erger. De systemen waar je over las in de eerste alinea streven altijd naar heel zijn. Pas als iets is verwerkt en een plek heeft gekregen wordt het ingesloten. Daar waar jij nú door wordt gehinderd, wat niet met gebruikelijke methoden is op te lossen, juist dát kan wel eens de oplossing voor een dieper liggende ervaring zijn. Met een (familie) opstelling werken we met de onderstroom. Wat mag worden aangekeken?
De bovenstroom is wat je ziet, het ongeziene in de onderstroom bepaalt de richting
Uitsluiting: Een groot thema
Het fijne van werken met opstellingen is dat wat echt aangekeken kon/mocht worden ook daadwerkelijk kan helen. Je ziet dat er op dat moment rust komt in de opstelling en daarmee in het systeem. Uitsluiting is en blijft een groot thema. Uitsluiting van mensen, maar ook van ervaringen of ‘dingen’. En dat is niet het enige. Hoe is jouw overmatig geven (en jezelf wegcijferen) in balans te brengen met nemen? Of breng je met jouw geven de balans terug in wat eerder overmatig is genomen? In oorlogstijd gaat de dood vergezeld van veel verkrachtingen. Levens nemen en leven geven?
Er is nog veel te ontdekken
Ik zie een groeiend bewustzijn hoe (niet verwerkte) gebeurtenissen uit het verleden impact hebben op het heden. En ik ervaar om mij heen ook de ontkenning van deze denkrichting. Dat is oké. Zelf ervaar ik ook telkens opnieuw de grenzen van wat ik aan kan nemen. Daar is loyaliteit aan het familiegeweten debet aan. Door de grenzen telkens iets op te rekken wordt het bewustzijn wel verruimd. En een grens verlegd. Het het lichaam verhaalt, geeft signalen af. Om je er bewust van te maken wat er voor jou nog is te doen. Een bijdrage die heelt. Toen, nu en straks. Er is nog veel te ontdekken.
Een ontmoeting
op zielsniveau
is niet vrijblijvend.
Je kunt geraakt worden
In contact zijn is het ervaren van een verbinding met een ander. In contact ben je ‘hier en nu’. Met aandacht voor elkaar. Als je erop let zie je hoe jij je spiegelt naar de ander. Dezelfde houding, dezelfde gebaren. In dat contact is er ontspanning, wederzijds respect, vertrouwen. Is er ruimte om je eigen unieke plek in te nemen en de ander haar eigen plek te gunnen. In het contact kun je aanraken en aangeraakt worden. Een voorwaarde voor hechting. Contact is voor ons als mens een levensvoorwaarde. Een natuurlijk uitreiken en toe naderen.
Op het schoolplein wordt er heftig rondgerend, vooral de jongens rennen in vliegende vaart achter elkaar aan en proberen voortdurend, door het maken van schijnbewegingen en het maken van scherpe bochten tijdens het rennen, contact te voorkomen. Want als je wordt aangeraakt, dan ben je AF.
Tijdens de intervisie bijeenkomst worden er verhalen verteld. Een verhaal in het bijzonder raakt haar. Het roept een gevoel van medeleven op. Onder dit opkomende gevoel van medeleven en verdriet ligt de herkenning van haar eigen verhaal. Ze slikt en verdwijnt in haar eigen wereld.
Aanraken en je aangeraakt weten
De keerzijde van contact maken is isoleren. Je vermijdt het contact. Het is gedrag wat je hebt ontwikkeld in reactie op je angst om gekwetst te worden. In het isoleren bescherm je een pijnlijk deel van jou. Contact gaat over (aan)raken en (aan)geraakt worden. Dat is groter dan alleen een lichamelijke aanraking. Misschien ben jij je er helemaal niet van bewust dat jij je terugtrekt en daarmee het contact verbreekt. Het is het onderzoeken waard of jij je terugtrekt omdat je gekwetst wordt of dat je telkens verwacht gekwetst te worden.
Wisselwerking in het contact
Om deel uit te kunnen maken van het veld van mensen waartoe je behoort is contact een eerste vereiste. Het is een uitreikende beweging die vanuit het lichaam wordt ingezet. Je zoekt contact en je laat het contact van de ander toe. Dan ontstaat er een wisselwerking waaruit je kunt groeien en jezelf ontwikkelen. Je weet je opgenomen en gedragen in de groep waartoe je behoort door de uitreiking die jij doet. Als het wederzijdse contact is gemaakt en de energie in het contact stroomt wordt je bevestigd in wie je bent. Het overlevingsgedrag kan zich ontspannen.
Het project wat zij onder handen heeft vervuld haar met trots. Weliswaar met vallen en opstaan lukt het haar om iets nieuws te creëren. Ze kan niet wachten tot het eindresultaat daar is en ze alleen kan gaan genieten van wat is bereikt. Ze vindt het lastig om haar project met anderen te delen. Ze gaat haar eigen weg. Waardoor haar in ieder geval de kritische op- en aanmerkingen bespaard. Die heeft ze in haar verleden al genoeg gehad.
Hij vertelt wat hij van de groepsbijeenkomst vindt. Zijn ontevredenheid over hoe het gaat roept bij de ander weerstand op. De leden van de groep voelen zich aangevallen en verweren zich. Hij beseft dat hij weer in zijn oude valkuil is gestapt en een gevoel van machteloosheid en verdriet overvalt hem. Kon hij maar weggaan.
Het uitdovende vonkje
Het is best spannend om contact te maken. Je reikt uit naar de ander in de hoop dat je uitreiking wordt aangenomen. Is dat het geval dán voel je je bevestigd. Maar wordt je uitreiking niet aangenomen of beantwoord op een voor jou onplezierige manier dan kun jij je gekwetst voelen. Iedereen ontwikkelt wel manieren om zich te wapenen tegen (teveel) gekwetst worden in het contact maken. Het vonkje van het contact maken dooft hoe dan ook uit als de uitreiking niet wordt beantwoord. En iedereen heeft in de basis het contact met de ander nodig om te ervaren dat je bestaat.
De impact voor het kind
Contact maken, uitreiken en daarin beantwoord worden. Is dat gelukt, dan is hechting de volgende stap. Je kunt je voorstellen hoe groot de impact is op het kind als zijn uitreiking naar de groep waartoe hij behoort niet wordt aangenomen. Een levensvoorwaarde wordt niet vervuld. Als er geen contact gemaakt kan worden blijft de hechting buiten bereik. Langdurig verstoken zijn van contact is de bodem onder eenzaamheid, wanhoop en angst. Op existentieel niveau. Met mogelijke gevolgen voor het contact (kunnen) maken op latere leeftijd.
Fysieke aanraking als fundament
Ons eerste contact als pas geboren mens is de fysieke aanraking. Nu is het heel gewoon dat de moeder huid-op-huid contact maakt na de geboorte. En dat ook bij couveuse baby’s, zo goed als het kan, huid contact wordt gemaakt. Dat is echter niet altijd zo geweest. Naast het lijfelijk contact kun je ook nú behoefte hebben om door waardering en erkenning (aan)geraakt worden. Dezelfde behoefte blijft. Het is niet voor niets een existentiële behoefte. Contact is onderdeel van de cyclus van het leven: Contact | Hechting | Intimiteit | Sexualiteit | Scheiden | Rouwen | Zingeving.
Blijf je in contact?
Het is een vraag die mij persoonlijk raakt. Het is ook een vraag die dikwijls aan mij is gesteld. Niet zonder reden. Hoewel ik heb geleerd dat fysieke aanraking een fijne manier van contact maken is, heb ik dat na de Corona weer helemaal opnieuw moeten leren. En geconstateerd dat er ook iets is veranderd. Er zijn zoveel verschillende manieren om uit contact te gaan. En ja, ik ken er wel een paar. Wat mij helpt is dat ik het beter kan herkennen. Wanneer kan ik blijven en wanneer heb ik de neiging om te vertrekken.
Misschien herken je iets van onderstaande manieren. Bij jezelf of een ander.
Terugtrekken
Het helemaal eens zijn met de ander
Buigen
Pantseren
Stekels opzetten
Vluchten
Lawaai maken
Te belangstellend zijn
Recht doen aan levensbelang
Als je open, kwetsbaar, nabij en aanraakbaar kunt zijn zijn, dan nodig je iemand anders ook uit om dat te zijn. Het verdiept het contact. Als alles wat er van je zelf is, er ook werkelijk mag zijn kun je elkaar ontmoeten op zielsniveau. En dat is geen vrijblijvende ontmoeting. Wel een heel wezenlijke. En dat doet recht aan het levensbelang van het contact met alle relaties uit jouw veld.
