Geven zonder ontvangen jezelf kunnen redden verstopt een diepe pijn Ontvangen
Niemand zorgt voor mij! Zonder uitroepteken klinkt het als een jammerklacht. Nu is het een statement. Een waarmee jij je medemens op afstand houdt. Waarom? Omdat jij jezelf wel redt? Jij je schouders wél kunt ‘rechten’? Een statement is een persoonlijke schreeuw. Onhoorbaar. Ongewenst. Vanuit de diepte van je hart.
Het komt zelden voor dat jij je uitspreekt. Uitspreekt over wat jou raakt. Dat bewaar je voor jezelf. Liever nog stop je die onuitgesproken gedachten diep weg. Zodat ze er niet zijn. Herken je hierin iets van jezelf? Zonder gelijk deze mail te sluiten?. Dan buig ik diep voor jou.
Zorgen voor de ander is zelf een stapje terug doen. Je weet gewoon wat de ander nodig heeft. Zorgen als verzorgen en ontzorgen ligt dicht bij elkaar. Ont-zorgen gaat over zorg wegnemen. Verzorgen is juist zorg geven. Zorgen lijkt daarmee twee betekenissen te hebben. Vervang zorgen eens door verantwoordelijkheid.
Zorgen voor elkaar is heel natuurlijk. Het omzien naar elkaar past bij ‘groepsdieren’. Dat is inclusief zorg geven en/of zorg wegnemen. Ik ben van mening dat iedereen evenveel behoefte heeft aan zorg van de ander. Al lijkt de praktijk dat te logenstraffen. Omdat zorg gelijkgesteld wordt aan zwak zijn.
Niemand zorgt voor mij. Ik herken deze uitspraak als aanklacht én als overwinningskreet. En in beide gevallen gaat het over miskennen van een eigen behoefte: Er mogen zijn met wat er is. Bij die pijn wegblijven is een onbewuste drijfveer. Veel geven en weinig kunnen/willen ontvangen is een signaal.
Jezelf kennen. Waarom doe ik ‘de dingen’ zoals ik die doe? Wat ligt daar aan ten grondslag? Het is je verkenningstocht die raakt aan verstopte pijn. En dát is écht zorgen voor de ander. Omdat je dan de verantwoordelijkheid kunt laten waar die hoort. Met balans in geven en ontvangen.
Pijn zie ik liever laat het altijd voor die ander ongezien
Van betekenis zijn – Eigenwaarde – Er toe doen
Het is niet zo gek dat iedereen deze woorden herkent. Het is een basis levensbehoefte. Je kunt alleen bestaan door de ogen van de ander. Als je door de ander wordt herkend, erkent, je een waardering krijgt voor wie jij bent. Dan bruist er een levensenergie door je heen. Je wordt gezien en je voelt je van betekenis. Je doet er toe. Je bestaat. En vervolgens ontstaat er een wederkerigheid. De vlam is ontstoken.
Waar de levensenergie echter op een laag pitje staat, daar ontstaat pijn. De pijn van de twijfel. Mag ik wel bestaan? Bestaansrecht dus. Een actueel woord. Wat een veel groter gebied bestrijkt dan alleen voldoende financiële middelen en een dak boven je hoofd. Als je twijfelt over jouw recht van bestaan, dan is dat méér dan pijnlijk. Een pijn die je ‘natuurlijk’ zoveel mogelijk wegdrukt. Terug in je schaduw. Maar onderdrukte (mentale) pijn kent een prijs. Hoe die prijs eruit ziet is voor iedereen anders. De rekening wordt eens gepresenteerd. Aan jou of in komende generaties.
Heb jij jezelf wel eens moeten voorstellen in een groep? Hoe stel jij jezelf dan voor? Wat ik zelf veel heb gedaan is mijn naam en waar ik vandaan kom uitspreken. Om dat vervolgens aan te vullen met wat ik doe. Maar wat ik doe zegt niet zoveel over wie ik diep van binnen ben. Als ik daarom in mijn praktijk de vraag: stel “Vertel eens, wie is….”, Dan is dat een vraag over WIE en niet over WAT. En vaak valt het dan even stil. Het is blijkbaar moeilijk (en zo herkenbaar) om woorden te geven aan wie je bent.
Afhankelijk geboren maakte je de beweging naar zelfstandigheid. En in die beweging ontwikkelde jij je eigenheid. Je eigen identiteit. Eenmaal op weg heb je geleerd om je aan te passen aan wat de omgeving van je vraagt. In je afhankelijkheid kon je niet anders. Aanpassen was de voorwaarde om te kunnen overleven. Wat je doet, doet er (blijkbaar) toe. Want in wat je doet ontdekte je een positieve bevestiging. Wie jij bent verdween steeds meer in je schaduw. Het is immers te gevaarlijk om te vertrouwen op Jezelf.
Overleven is het doel. Doen is een manifestatie van die zoektocht naar er mogen zijn.
Jouw verhaal
je werkelijkheid
in werkelijkheid
een droom
Vertrouwen komt te voet en gaat te paard. Vaak poppen dergelijke zinnen vanuit ‘het niets’ op. Uitgesproken blijken ze toch heel treffend te zijn. Er is iets (aan)geraakt. Er is herkenning, soms een voelbare erkenning. Wat het ook is, als je wordt (aan)geraakt komt er iets binnen. Dat is fijn!
Het creëert ruimte in jezelf. Ruimte om verder te gaan in jouw proces. Telkens weer een laag dieper. In het je aangeraakt weten laat je iets van je eigen verhaal los. Want jouw verhaal is jouw manier van betekenis geven. Betekenis aan wat jij hebt ontmoet in het leven. Om te kunnen leven.
Stop maar met je verhaal
Stop maar met je verhalen was het indringende advies. In begeleiding kan het er echt ‘stevig’ aan toe gaan. Want in die ene zin kun je zoveel méér horen. Bijv. “Wordt eens volwassen” of “Stop met slachtoffer zijn”. Oh, wat pijnlijk. Omdat het appelleert aan wat je zo goed kent van ‘toen’.
Vertrouwen en de veiligheid gaf mij voldoende bedding om er bij te kunnen blijven. Om niet weg te drijven in verdriet of boosheid. Maar om mijn verhaal nog eens van een afstand te beoordelen. Zachtjes voor mijzelf uit te spreken. En de ontstane barsten aan te kijken. En binnen te laten komen.
Jouw eigen verhaal
Ook jij hebt je eigen verhaal. Waarschijnlijk zelfs meerdere verhalen. Allemaal gecreëerd om betekenis te geven. Zodat je grip kunt houden. Je veilig kunt weten in gevoelde onveiligheid. Om schuld over te kunnen nemen die niet de jouwe is. Om excuus te hebben waarvoor geen excuus bestaat.
Jouw verhalen, vooral op existentieel niveau, verwijzen naar jouw manier van overleven. Het zijn jouw verhalen die je hebben geholpen en aangezet tot overleving. In een werkelijkheid die geen werkelijkheid kan zijn. Wat de onthulde werkelijkheid des te pijnlijker laat voelen.
Wie heeft de regie over jouw verhaal
Weg blijven van pijn houdt verlangen in stand. Verlangen naar wat er niet was. Of maar kon zijn. Vast houden aan je verhaal is overleving. Een metgezel in je leven. Uit handen geven van je verhaal is als opgeven. In de praktijk betekent loslaten daarom meestal: Je verhaal herschrijven.
Met andere details. En met één doel. Je onbewust verlangen in stand houden. De werkelijkheid is nu eenmaal te pijnlijk om vast te pakken. Je verhaal herschrijven lucht (voor even) op. Je bent trots op jezelf dat je een stap hebt gezet. Zonder te beseffen dat een overlevingsdeel van jou nog steeds de regie heeft.
Woorden: Koren op je molen
Zonder iets vast te pakken valt er niets los te laten. Het is een zin die direct een vraag oproept. “Ja, maar HOE dan?” Ik heb gemerkt hoe gemakkelijk je dán weer terug kunt schieten in lethargie. En tegelijkertijd wanhopig kunt zijn. Woorden kunnen worden gepareerd. Ontkent en vervangen door andere woorden.
Het is koren op de molen van jouw overlevingsdelen. Met alle onrust, verlangen, bezig zijn, lezen, bestuderen en dromen ten spijt. Er is maar weinig vooruitgang. Zonder het te beseffen wordt alles door jezelf gefilterd. Zodat het behapbaar en te verduren blijft. Wat een innerlijke kracht!
Woorden helpen je niet verder
Het idee alleen al. Dat een deel van Jezelf je verlangen ‘dwarsboomt’. Uit liefde en overleving. Stel dat je dat zou kunnen erkennen. Dan is dat wellicht voor jou al de grootste te nemen stap. Erkennen dat iets in jou je wilt behoeden voor oude pijn. Er als een schildwacht voor gaat staan.
Dan begrijp je waarschijnlijk ook dat woorden je niet verder helpen. Dat je deze als vanzelf pareert en vervangt door andere. Wat overblijft is voelen en doorleven. En hoewel je er misschien helemaal niet wilt zijn. Er is een plek in jou waar je voelt wat klopt. Zodat je het in liefde vast kunt pakken.
Hoe verhoud jij je tot je verlangen
Je eigen proces is altijd jouw proces. En vaak duurt dat een leven lang. Eenmaal begonnen zie je telkens nieuwe lagen. Die afgepeld mogen worden. Op jouw tempo. Voor jouw proces zijn geen toverformules. Of een Quick-fix. Hoe graag je dat ook zou willen. Hoe veel er ook wordt ‘beloofd’.
Jouw proces, jouw verlangen kent een uniek tempo en stappenplan. Het gras groeit niet sneller door eraan te trekken. Het kan alleen sneller groeien met ‘gezonde voeding’ als basis. Hoe jij je verhoudt tot je verlangen, met alle delen in jou. Het is het bevoelen waard.
Zowel in groepsverband als in individueel werk worden delen van jezelf gerepresenteerd. Met als vertrekpunt: Jouw verlangen, uitgedrukt in een zin. Een volgende stap in jouw persoonlijke ontwikkeling.
