Zoekend
Door patronen
In angst gevangen
Tot jouw bewustzijn opent
Hechting
Waarom herhalen we op onze reis toch steeds dezelfde patronen?
Mijn angst voor afwijzing, mijn neiging tot pleasen, mijn diepgewortelde behoefte aan controle—ze waren geen bewuste keuzes, maar overlevingsmechanismen vanuit de hechting.
Laat je inspireren om je eigen reis aan te gaan of te vervolgen.
“Patronen doorbreken begint bij bewust kijken naar je schaduw.”
Dit is het verhaal van mijn innerlijke reis—een reis die nog steeds gaande is.
Soms lijkt het alsof ik pas onlangs wakker ben geworden. Alsof de wereld die ik tot dan toe kende slechts een constructie was—een zorgvuldig opgebouwde werkelijkheid.
Een plek van waaruit ik mezelf had leren navigeren. Zonder écht stil te staan bij wat mij dreef.
Ontmanteling van de angst
Maar wakker worden is niet één moment. Het is een langzaam proces, een ontmanteling van structuren die mij ooit bescherming boden. (En nog steeds érgens aanwezig kunnen zijn).
Wat is de invloed van hechting en trauma op je relaties?
Terugkijkend besef ik hoe vroeg mijn overlevingsmechanismen gevormd werden. Als kind leerde ik wat nodig was om erbij te horen, om liefde en goedkeuring te ontvangen.
Mijn hechting aan anderen was geen vanzelfsprekendheid, maar een subtiel spel van aanpassen, aanvoelen en anticiperen.
Ik leerde mijn gevoelens reguleren op basis van wat de omgeving van mij vroeg. Stilte als het niet veilig voelde, enthousiasme als er goedkeuring nodig was, onzichtbaarheid als dat de beste keuze leek.
Die sluimerende angst voor afwijzing
Het leek onschuldig—dat aanpassen. Maar ergens onderweg verloor ik iets essentieels: mijn vermogen om werkelijk te voelen wat van mij was. Ik werd een meester in het spiegelen van anderen, in het vermijden van conflicten.
En diep van binnen ontstond een sluimerende angst: wat als ik niet goed genoeg zou zijn? Wat als, wanneer ik werkelijk mezelf zou laten zien, de ander zou verdwijnen?
Hoe herken je overlevingsmechanismen?
De angst om niet goed genoeg te zijn is als een achtergrondruis die ik lange tijd niet eens doorhad. Het was er altijd, subtiel sturend, fluisterend bij elke beslissing: wees voorzichtig, pas je aan, zorg dat je voldoet.
Pas later begreep ik hoe diep deze angst verankerd zat in mijn systeem. Niet als een rationele gedachte, maar als een lichamelijke reactie. Overlevingsmechanismen zitten in het zenuwstelsel: vechten, vluchten of bevriezen. Niet gezien worden was ooit zo pijnlijk geweest dat ik liever mezelf beperkte dan opnieuw die afwijzing te voelen.
De angst wordt voelbaar in de spanning
Wanneer ik wél mijn grenzen aangaf, voelde ik direct spanning. Mijn adem stokte, mijn hart bonkte, schuldgevoelens staken de kop op. Alsof ik door simpelweg mezelf te zijn, iets verkeerds deed.
Van slachtofferrol naar bewustzijn: hoe doorbreek je patronen van angst?
Lange tijd heb ik mij gevangen gevoeld in dit patroon. Ik zag hoe anderen moeiteloos zichzelf leken te zijn, hoe ze ruimte innamen zonder te twijfelen. Ik begreep niet hoe ze dat deden. De onmacht riep boosheid op en het verlangen om te vertrekken.
Er waren momenten waarop ik mezelf als slachtoffer zag—van mijn geschiedenis, van omstandigheden die mij gevormd hadden. Een pijnlijk besef. Maar ergens wist ik ook: als ik hierin bleef hangen, zou ik mezelf blijven beperken.
De sleutel lag in bewustwording. Niet als een plotseling inzicht, maar als een langzaam rijpend weten: ik hoefde niet langer te leven vanuit aangeleerde patronen, ik kon leren voelen wat er écht in mij leefde. De bewustwording heb ik gezocht, maar soms ook pijnlijk hardhandig aangereikt gekregen.
“Vrijheid ontstaat wanneer je stopt met vechten tegen jezelf.”
Wat is het verschil tussen slachtofferschap en slachtoffer-houding?
Het duurde daarom ook even voordat ik besefte dat slachtofferschap en een slachtoffer houding twee verschillende entiteiten zijn. En zich toch tot elkaar verhouden als twee zijden van een munt.
- Getraumatiseerde delen in mij waren slachtoffer: afgesplitste pijnlijke gevoelens, ontstaan door ervaringen waarin ik machteloos was.
- Mijn overlevingsdelen hielden een slachtoffer-houding vast: ze beschermden mij tegen de pijn door anderen verantwoordelijk te houden voor mijn gevoelens.
Zolang ik zou blijven geloven dat anderen ‘mij iets aandeden’, zit ik vast in mijn overlevingsstructuur. In de slachtoffer-houding. Mijn echte heling begon daarom pas toen ik besefte dat ik verantwoordelijkheid had te nemen voor mijn eigen pijn.
Waarom nemen we soms een dader-houding aan?
Bewustwording bracht ook een ander besef: ik had niet alleen slachtoffer ervaringen, maar ook daderschap in mij. Ergens weet je dit! Maar door het voor Jezelf te ontkennen is het gemakkelijker te dragen. Een overlevingsmechanisme.
- De momenten waarop ik anderen op afstand hield, bang voor afwijzing.
- De momenten waarop ik mijn verwachtingen niet uitsprak, maar stil wachtte op erkenning.
- De momenten waarop ik mijn eigen behoeften opofferde, maar onbewust de ander daar verantwoordelijk voor hield.
Ik zag hoe ik controle probeerde te houden over relaties, uit angst om gekwetst te worden. Deze dader houding was een overlevingsstrategie—een manier om niet opnieuw de overweldigende pijn van afwijzing of verlies te voelen.
Hoe dit patroon zich telkens herhaald en welke effecten dat heeft in de ontmoeting lees je in: “Weet je dat je een Spel speelt?”
Trauma split: hoe overleven en voelen van elkaar gescheiden raken
Dieper in mijn reis ontdekte ik hoe ik ongemerkt mijn eigen gevoel had afgesneden. Niet uit onwil, maar omdat het ooit te overweldigend was geweest. Mijn systeem had zich aangepast door stukken van mezelf af te splitsen—delen die te veel pijn droegen.
Dit manifesteerde zich in mijn volwassen leven als een diepgewortelde behoefte aan controle. Maar onder die laag van zekerheid zat iets anders verborgen: angst voor afwijzing. En nóg dieper verstopt: Dat waar ik zo behoefte aan had.
De angst wordt paniek
Elke keer dat ik me kwetsbaar opstelde en afstand voelde bij de ander, sloeg de paniek toe. Mijn hoofd werd de baas over mijn hart. Ik rationaliseerde mijn gevoelens weg en hield mezelf voor dat ik het prima alleen kon.
Maar diep van binnen voelde het anders.
Hoe doorbreek je jouw neurotische patronen?
Mijn patronen waren als ingesleten wegen in mijn denken en voelen, gevormd door jaren van overleven. Het doorbreken ervan vroeg niet alleen om bewustzijn, maar ook om moed.
- De moed om niet direct terug te grijpen naar het bekende.
- Mijn moed om mijn gevoelens niet weg te drukken.
- Moed om mijn eigen waarheid onder ogen te zien.
Langzaam begon ik te ervaren hoe vrijheid voelde. Niet als een groots moment, maar in kleine verschuivingen.
“Je bent niet je angst, niet je verleden, niet je trauma’s — je bent degene die ze kan doorvoelen en helen.”
Waarom is innerlijke groei een voortdurende reis?
Soms denk ik dat ik er bijna ben, dat ik eindelijk ‘vrij’ ben van oude patronen. Dat ik het leven in al zijn facetten kan ontvangen. Maar dan komt er weer een situatie die triggert. Die mij uitnodigt om opnieuw te kijken.
En misschien is dat wel het echte ontwaken: het besef dat de reis nooit af is.
Ik weet niet waar deze weg mij brengt, en misschien hoeft dat ook niet. Want het gaat niet om een eindpunt, maar om de ervaring van het onderweg zijn.
Ik heb nog steeds momenten van angst en twijfel. Maar het verschil is dat ik ze nu zie. Ik weet dat ik niet mijn patronen bén, maar dat ik ze heb.
Het pad naar heelheid is geen bestemming, maar een voortdurende beweging.
En misschien is dat wel de grootste les: dat ik niet ‘beter’ hoef te worden, maar simpelweg vollediger mezelf mag zijn.
Wat betekent hechting, en de angst voor afwijzing voor jou?
Joan
Meer lezen? Deze blogs zijn wellicht voor jou interessant:
Genogram in systemisch werken: Ontdek familiepatronen en generationeel trauma
Een genogram helpt om familiepatronen en generatiegebonden trauma’s te herkennen. Onbewuste dynamieken beïnvloeden ons denken, voelen en handelen. Door inzicht te krijgen in deze patronen, kun je bewuste keuzes maken en destructieve cycli doorbreken. Een genogram biedt zo een krachtig hulpmiddel voor persoonlijke groei en emotionele heling.
Zo maak jij van jouw verlangen een kompas
Verlangen is een krachtige innerlijke gids, verstild door trauma en overlevingsstructuren zoals perfectionisme en pleasen. Door zelfresonantie en het luisteren naar je lichaam kun je je verlangen herontdekken. Dit blog biedt praktische stappen om je verlangen te gebruiken als richtingaanwijzer voor een leven dat écht resoneert met wie je bent.
Verlangen van jouw hart: Trauma begrijpen en verwerken
Trauma verwerken is een reis naar heling. Het begrijpen van psychische wonden en hun invloed op lichaam en geest is essentieel. Trauma kan generatiegebonden zijn, maar het erkennen en integreren van afgesplitste delen brengt je dichter bij jezelf.
Ontdek hoe je pijn omzet in kracht en je eigen helingsproces start.
0 reacties