Dagelijks Niet welkom Pijn door afwijzing Wat heb IK gedaan Buitengesloten
Er niet bij horen is een pijnlijke ervaring
Buitengesloten zijn voelt pijnlijk. Of dit nu op je werk, binnen je familie of in een vriendengroep gebeurt – de afwijzing voelt rauw en oneerlijk.
Waarom gebeurt dit? Ligt het aan jou, aan de anderen, of is er een diepere reden?
Vanuit systemisch perspectief is buitensluiting vaak geen toeval, maar een signaal van een onderliggende dynamiek. Ontdek in dit blog de vier systemische oorzaken van buitensluiting en wat je kunt doen om jouw plek in te nemen.
In een groter geheel buitengesloten worden
In systemisch werk wordt niet alleen gekeken naar individuen. Juist het grotere geheel waar zij deel van uitmaken is van belang.Een team, een familie, een organisatie, een vriendengroep.
Binnen zo’n systeem heeft iedereen een plek, een functie en een rol – soms bewust, vaak onbewust.
Wanneer iemand buitengesloten raakt, is dat zelden een toevallige of willekeurige gebeurtenis. Het signaleert meestal dat het systeem iets probeert op te lossen, te behouden of te herstellen.
De vraag is dus niet alleen: “Waarom overkomt dit mij?”, maar ook: “Wat betekent deze dynamiek voor het geheel?”
Om daar een antwoord op te vinden zet ik een stap achteruit. Al uitzoomend kijk ik naar vier mogelijke systemische oorzaken van buitensluiting.
“Uitsluiting gaat zelden over jou als persoon, maar over wat je vertegenwoordigt in een systeem dat zich wil beschermen.”
Waarom word jij buitengesloten? 4 systemische verklaringen
1. Je vertegenwoordigt iets wat het systeem niet kan dragen
Soms draag je – zonder het te beseffen – iets met je mee dat anderen liever niet onder ogen zien. Misschien stel je kritische vragen, breng je nieuwe ideeën in, of zie je dingen die anderen als vanzelfsprekend beschouwen. Dit kan ongemak oproepen.
Denk aan een nieuwe collega die in een team komt waar al jaren op een bepaalde manier wordt gewerkt. Hij of zij merkt inefficiënties op, stelt veranderingen voor en doorbreekt onbewust de ongeschreven regels van de groep.
Dit kan weerstand oproepen: het systeem reageert door deze persoon op afstand te houden. Niet omdat hij of zij iets verkeerd doet, maar omdat de verandering die deze persoon belichaamt, nog niet welkom is.
Een mogelijke stap die je kunt zetten is..
Vraag jezelf af: Breng ik iets in dat confronterend is voor de groep?
Besef dat weerstand niet altijd over jou als persoon gaat, maar over wat je symboliseert.
Zoek een balans tussen jezelf uitspreken en aansluiten bij wat de groep kan dragen.
2. Je vervult onbewust een vergeten of uitgesloten plek
In systemisch werk zien we vaak dat buitensluiting niet op zichzelf staat. Mogelijk zelfs verbonden zijn met eerdere uitsluitingen. Misschien is er in de geschiedenis van het team, de organisatie of zelfs je familie iemand geweest die werd buitengesloten, vergeten of genegeerd.
En misschien neem jij – onbewust – die plek in.
Dit kan zich uiten in het gevoel dat je er niet mag zijn, dat je geen bestaansrecht hebt binnen de groep. Soms zien mensen een patroon in hun leven waarin ze steeds opnieuw buitengesloten worden, alsof het iets is dat hen blijft achtervolgen.
Kijk of je onbewust een plek inneemt die eigenlijk niet van jou is. (plekverwisseling)
Erken deze dynamiek en laat los wat niet van jou is.
Een deur staat symbool voor toegang en welkom zijn. Een dichte deur versterkt het gevoel van geen-toegang hebben.
3. Je neemt jouw eigen plek (nog) niet volledig in.
Soms sluiten mensen zichzelf – onbewust – een beetje buiten. Ze nemen hun plek niet helemaal in, spreken zich niet uit, of houden zich klein. Waardoor ‘het systeem’ reageert door hen ook letterlijk op afstand te houden.
Misschien herken je dit: Je voelt je niet helemaal op je gemak in de groep, twijfelt of je er wel thuishoort. En juist dat zorgt ervoor dat anderen je niet volledig opnemen in het geheel.
Er zijn mogelijkheden!
Vraag jezelf af: Durf ik echt aanwezig te zijn?
Let op je houding: straal je uit dat je erbij hoort?
Werk aan je innerlijke overtuiging dat jij er mag zijn.
4. Het systeem heeft een ‘zondebok’ nodig
Soms heeft een groep een zondebok nodig – bijvoorbeeld iemand op wie de spanningen, frustraties of onopgeloste conflicten geprojecteerd worden. Dit zie je vaak in teams of families waar onderhuidse problemen spelen.
In plaats van het echte probleem aan te pakken, wordt er één persoon aangewezen als ‘de vreemde eend in de bijt’.
Dit kan enorm pijnlijk zijn, vooral als je merkt dat de afwijzing weinig met jou persoonlijk te maken heeft, maar meer met de dynamiek van de groep.
Zet daarom een stap en…
Besef dat dit mechanisme vaker voorkomt en niet over jou als persoon gaat.
Vraag je af: Wat speelt hier op een dieper niveau?
Als de dynamiek destructief is, overweeg dan of je binnen deze groep wilt blijven.
“Soms betekent buitengesloten worden niet dat je nergens thuishoort, maar dat je onderweg bent naar een plek waar je écht past.”
Wat je doet als je buitengesloten wordt
Merk je dat je wordt buitengesloten? In dat geval is de eerste neiging vaak om harder je best te doen. Vooral meer bewijzen dat je erbij hoort. Bijvoorbeeld door te pleasen of je aan te passen.
Maar als we systemisch kijken, vraagt buitensluiting om een andere benadering.
Onderzoek deze 4 stappen in plaats van ‘harder te gaan werken’:
1. Onderzoek de dynamiek
Wat speelt er in de groep als geheel?
Welke patronen zie je?
2. Neem je eigen plek in
Sta je volledig in je kracht?
Of houd je jezelf onbewust klein?
3. Accepteer dat sommige systemen jou niet kunnen opnemen
Soms is een systeem (nog) niet klaar voor wat jij brengt.
Dat betekent niet dat er iets mis is met jou.
4. Herken je patronen
Word je vaker buitengesloten?
Zou dit te maken kunnen hebben met een diepere systemische oorzaak?
Conclusie: Je eigen plek vinden
Buitengesloten worden doet pijn, maar het weerspiegelt vaak meer het systeem dan jou. Misschien draag je iets mee dat gezien wil worden, herhaalt een oude dynamiek zich, of ben je op weg naar een plek waar je wél volledig welkom bent.
Niet elk systeem kan jou opnemen – en dat is oké. Door te begrijpen waarom dit gebeurt, kun je bewuste keuzes maken en jouw plek innemen.
Wil je begeleiding bij het onderzoeken van systemische patronen in jouw leven? Plan nu een gratis kennismakingsgesprek.
Uitsluiting en Buitensluiten. Het komt veelvuldig voor. In kleine kring of grote organisaties. In landen. Werelddelen. In de hele wereld. Het systeem zoekt manieren om weer heel te zijn. Symptomen zijn er om jouw te laten zien. Er is meer. Kijk verder. Neem verantwoordelijkheid.
De onderworpen structuur ontstaat door jezelf weg te cijferen en verantwoordelijkheden van anderen over te nemen. Dit leidt tot uitputting, verlies van eigenheid en onderdrukte emoties. Door je plek terug te vinden, grenzen te stellen en bewust met je patronen om te gaan, creëer je ruimte en energie voor jezelf
Heldere ordening is essentieel voor harmonie en succes in organisaties. Een verstoorde plekverdeling leidt tot onrust, conflicten en ineffectiviteit. Dit blog legt uit hoe systemische principes helpen om dynamieken te herkennen en te herstellen, met praktijk voorbeelden en concrete tips.
Meer lezen? Deze blogs zijn wellicht voor jou ook nog interessant:
Een werknemer die terugkeert na afwezigheid kan moeite hebben zijn plek terug te vinden. Leidinggevenden moeten open communiceren, veranderingen erkennen en zowel de terugkerende als tijdelijke werknemer waarderen. Zo ontstaat een werkomgeving waarin iedereen zich gezien voelt en soepel kan (her)integreren.
Bestaansrecht is essentieel voor je eigenwaarde. Het gaat om meer dan overleven; het is een diep gevoel van erkenning en waarde. Wanneer bestaansrecht ontbreekt, kan dit leiden tot mentale pijn en onzichtbaarheid. Zelferkenning, praten, en zelfzorg zijn de eerste stappen om je eigenwaarde te herstellen.
Echt contact begint bij jezelf. Veel mensen trekken zich terug uit angst voor afwijzing, maar zonder verbinding is er geen groei. Dit artikel onderzoekt waarom contact maken essentieel is, welke patronen ons ervan weerhouden en hoe we bewuster in contact kunnen blijven—zowel met onszelf als met anderen.
Zoekend Door patronen In angst gevangen Tot jouw bewustzijn opent Hechting
Waarom herhalen we op onze reis toch steeds dezelfde patronen?
Mijn angst voor afwijzing, mijn neiging tot pleasen, mijn diepgewortelde behoefte aan controle—ze waren geen bewuste keuzes, maar overlevingsmechanismen vanuit de hechting.
Laat je inspireren om je eigen reis aan te gaan of te vervolgen.
“Patronen doorbreken begint bij bewust kijken naar je schaduw.”
Dit is het verhaal van mijn innerlijke reis—een reis die nog steeds gaande is.
Soms lijkt het alsof ik pas onlangs wakker ben geworden. Alsof de wereld die ik tot dan toe kende slechts een constructie was—een zorgvuldig opgebouwde werkelijkheid.
Een plek van waaruit ik mezelf had leren navigeren. Zonder écht stil te staan bij wat mij dreef.
Ontmanteling van de angst
Maar wakker worden is niet één moment. Het is een langzaam proces, een ontmanteling van structuren die mij ooit bescherming boden. (En nog steeds érgens aanwezig kunnen zijn).
Wat is de invloed van hechting en trauma op je relaties?
Terugkijkend besef ik hoe vroeg mijn overlevingsmechanismen gevormd werden. Als kind leerde ik wat nodig was om erbij te horen, om liefde en goedkeuring te ontvangen.
Mijn hechting aan anderen was geen vanzelfsprekendheid, maar een subtiel spel van aanpassen, aanvoelen en anticiperen.
Ik leerde mijn gevoelens reguleren op basis van wat de omgeving van mij vroeg. Stilte als het niet veilig voelde, enthousiasme als er goedkeuring nodig was, onzichtbaarheid als dat de beste keuze leek.
Die sluimerende angst voor afwijzing
Het leek onschuldig—dat aanpassen. Maar ergens onderweg verloor ik iets essentieels: mijn vermogen om werkelijk te voelen wat van mij was. Ik werd een meester in het spiegelen van anderen, in het vermijden van conflicten.
En diep van binnen ontstond een sluimerende angst: wat als ik niet goed genoeg zou zijn? Wat als, wanneer ik werkelijk mezelf zou laten zien, de ander zou verdwijnen?
Als de pijn te groot is, en je (telkens opnieuw) wegloopt en afstand neemt, is dit mogelijk weglopen van waar je het meest behoefte aan hebt.
Hoe herken je overlevingsmechanismen?
De angst om niet goed genoeg te zijn is als een achtergrondruis die ik lange tijd niet eens doorhad. Het was er altijd, subtiel sturend, fluisterend bij elke beslissing: wees voorzichtig, pas je aan, zorg dat je voldoet.
Pas later begreep ik hoe diep deze angst verankerd zat in mijn systeem. Niet als een rationele gedachte, maar als een lichamelijke reactie. Overlevingsmechanismen zitten in het zenuwstelsel: vechten, vluchten of bevriezen. Niet gezien worden was ooit zo pijnlijk geweest dat ik liever mezelf beperkte dan opnieuw die afwijzing te voelen.
De angst wordt voelbaar in de spanning
Wanneer ik wél mijn grenzen aangaf, voelde ik direct spanning. Mijn adem stokte, mijn hart bonkte, schuldgevoelens staken de kop op. Alsof ik door simpelweg mezelf te zijn, iets verkeerds deed.
Van slachtofferrol naar bewustzijn: hoe doorbreek je patronen van angst?
Lange tijd heb ik mij gevangen gevoeld in dit patroon. Ik zag hoe anderen moeiteloos zichzelf leken te zijn, hoe ze ruimte innamen zonder te twijfelen. Ik begreep niet hoe ze dat deden. De onmacht riep boosheid op en het verlangen om te vertrekken.
Er waren momenten waarop ik mezelf als slachtoffer zag—van mijn geschiedenis, van omstandigheden die mij gevormd hadden. Een pijnlijk besef. Maar ergens wist ik ook: als ik hierin bleef hangen, zou ik mezelf blijven beperken.
De sleutel lag in bewustwording. Niet als een plotseling inzicht, maar als een langzaam rijpend weten: ik hoefde niet langer te leven vanuit aangeleerde patronen, ik kon leren voelen wat er écht in mij leefde. De bewustwording heb ik gezocht, maar soms ook pijnlijk hardhandig aangereikt gekregen.
“Vrijheid ontstaat wanneer je stopt met vechten tegen jezelf.”
Wat is het verschil tussen slachtofferschap en slachtoffer-houding?
Het duurde daarom ook even voordat ik besefte dat slachtofferschap en een slachtoffer houding twee verschillende entiteiten zijn. En zich toch tot elkaar verhouden als twee zijden van een munt.
Getraumatiseerde delen in mij waren slachtoffer: afgesplitste pijnlijke gevoelens, ontstaan door ervaringen waarin ik machteloos was.
Mijn overlevingsdelen hielden een slachtoffer-houding vast: ze beschermden mij tegen de pijn door anderen verantwoordelijk te houden voor mijn gevoelens.
Zolang ik zou blijven geloven dat anderen ‘mij iets aandeden’, zit ik vast in mijn overlevingsstructuur. In de slachtoffer-houding. Mijn echte heling begon daarom pas toen ik besefte dat ik verantwoordelijkheid had te nemen voor mijn eigen pijn.
Waarom nemen we soms een dader-houding aan?
Bewustwording bracht ook een ander besef: ik had niet alleen slachtoffer ervaringen, maar ook daderschap in mij. Ergens weet je dit! Maar door het voor Jezelf te ontkennen is het gemakkelijker te dragen. Een overlevingsmechanisme.
De momenten waarop ik anderen op afstand hield, bang voor afwijzing.
De momenten waarop ik mijn verwachtingen niet uitsprak, maar stil wachtte op erkenning.
De momenten waarop ik mijn eigen behoeften opofferde, maar onbewust de ander daar verantwoordelijk voor hield.
Ik zag hoe ik controle probeerde te houden over relaties, uit angst om gekwetst te worden. Deze dader houding was een overlevingsstrategie—een manier om niet opnieuw de overweldigende pijn van afwijzing of verlies te voelen.
Hoe dit patroon zich telkens herhaald en welke effecten dat heeft in de ontmoeting lees je in: “Weet je dat je een Spel speelt?”
Trauma-split. Het gebroken, het gesloten en het gezonde hart
Trauma split: hoe overleven en voelen van elkaar gescheiden raken
Dieper in mijn reis ontdekte ik hoe ik ongemerkt mijn eigen gevoel had afgesneden. Niet uit onwil, maar omdat het ooit te overweldigend was geweest. Mijn systeem had zich aangepast door stukken van mezelf af te splitsen—delen die te veel pijn droegen.
Dit manifesteerde zich in mijn volwassen leven als een diepgewortelde behoefte aan controle. Maar onder die laag van zekerheid zat iets anders verborgen: angst voor afwijzing. En nóg dieper verstopt: Dat waar ik zo behoefte aan had.
De angst wordt paniek
Elke keer dat ik me kwetsbaar opstelde en afstand voelde bij de ander, sloeg de paniek toe. Mijn hoofd werd de baas over mijn hart. Ik rationaliseerde mijn gevoelens weg en hield mezelf voor dat ik het prima alleen kon.
Maar diep van binnen voelde het anders.
Hoe doorbreek je jouw neurotische patronen?
Mijn patronen waren als ingesleten wegen in mijn denken en voelen, gevormd door jaren van overleven. Het doorbreken ervan vroeg niet alleen om bewustzijn, maar ook om moed.
De moed om niet direct terug te grijpen naar het bekende.
Mijn moed om mijn gevoelens niet weg te drukken.
Moed om mijn eigen waarheid onder ogen te zien.
Langzaam begon ik te ervaren hoe vrijheid voelde. Niet als een groots moment, maar in kleine verschuivingen.
“Je bent niet je angst, niet je verleden, niet je trauma’s — je bent degene die ze kan doorvoelen en helen.”
Waarom is innerlijke groei een voortdurende reis?
Soms denk ik dat ik er bijna ben, dat ik eindelijk ‘vrij’ ben van oude patronen. Dat ik het leven in al zijn facetten kan ontvangen. Maar dan komt er weer een situatie die triggert. Die mij uitnodigt om opnieuw te kijken.
En misschien is dat wel het echte ontwaken: het besef dat de reis nooit af is.
Ik weet niet waar deze weg mij brengt, en misschien hoeft dat ook niet. Want het gaat niet om een eindpunt, maar om de ervaring van het onderweg zijn.
Ik heb nog steeds momenten van angst en twijfel. Maar het verschil is dat ik ze nu zie. Ik weet dat ik niet mijn patronen bén, maar dat ik ze heb.
Het pad naar heelheid is geen bestemming, maar een voortdurende beweging.
En misschien is dat wel de grootste les: dat ik niet ‘beter’ hoef te worden, maar simpelweg vollediger mezelf mag zijn.
Wat betekent hechting, en de angst voor afwijzing voor jou?
Joan
Meer lezen? Deze blogs zijn wellicht voor jou interessant:
Een genogram helpt om familiepatronen en generatiegebonden trauma’s te herkennen. Onbewuste dynamieken beïnvloeden ons denken, voelen en handelen. Door inzicht te krijgen in deze patronen, kun je bewuste keuzes maken en destructieve cycli doorbreken. Een genogram biedt zo een krachtig hulpmiddel voor persoonlijke groei en emotionele heling.
Verlangen is een krachtige innerlijke gids, verstild door trauma en overlevingsstructuren zoals perfectionisme en pleasen. Door zelfresonantie en het luisteren naar je lichaam kun je je verlangen herontdekken. Dit blog biedt praktische stappen om je verlangen te gebruiken als richtingaanwijzer voor een leven dat écht resoneert met wie je bent.
Trauma verwerken is een reis naar heling. Het begrijpen van psychische wonden en hun invloed op lichaam en geest is essentieel. Trauma kan generatiegebonden zijn, maar het erkennen en integreren van afgesplitste delen brengt je dichter bij jezelf.
Ontdek hoe je pijn omzet in kracht en je eigen helingsproces start.
Maskers Beschermend sterk Verbergt je pijn Waar ben jij echt? Authenticiteit
Inleiding: Waarom loop je vast?
Herken je het gevoel dat je steeds in dezelfde patronen blijft hangen? En dat jij jezelf betrapt met telkens diezelfde vragen. Vragen die altijd beginnen met “Waarom…?”
Blijf ik mezelf zo aanpassen?
Voel ik me vaak uitgeput terwijl ik niet zoveel doe?
Voelt het alsof ik mezelf niet echt leef?
Veel van deze gevoelens en gedragingen zijn niet opeens uit de lucht komen vallen. Wil jij ze onderzoeken, dan heb je terug te gaan in de tijd. Laat deze blog een hulpmiddel zijn.
Want in deze blog neem ik je mee langs de thema’s hechting, overlevingsstrategieën en maskers. Door deze lagen te ontrafelen, kun je ruimte maken voor verandering en dichter bij je authentieke zelf komen.
Wat is hechting en waarom is het belangrijk?
Hechting is de emotionele band die je in je vroege kindertijd ontwikkelde met je ouders of verzorgers. Het bepaalt hoe je nu verbinding maakt met anderen en jezelf. Als kind ben je afhankelijk van je omgeving. Hoe er op je behoeften werd gereageerd, heeft een grote invloed op jouw ‘blauwdruk’ voor relaties.
Voorbeeld:
Als een kind wordt opgepakt en getroost wanneer het huilt, leert het: “Ik ben belangrijk en veilig”.
Als een kind genegeerd of afgewezen wordt, kan het denken: “Ik moet harder mijn best doen om gezien te worden”, of “Ik ben niet belangrijk”.
Let op! Wat je als kind ervaart is een ervaring vanuit het kinderlijk perspectief. Als volwassene kijk je met een andere blik.
De vier hechtingsstijlen:
1. Veilig: Je voelt je comfortabel in verbinding én alleen zijn.
2. Angstig: Je zoekt constant bevestiging, omdat je bang bent om verlaten te worden.
3. Vermijdend: Je houdt afstand en hebt moeite met emotionele nabijheid.
4. Gedesorganiseerd: Je ervaart een mix van verlangen naar verbinding en angst voor afwijzing.
Een onveilige hechting kan leiden tot overlevingsstrategieën die je als volwassene nog steeds gebruikt, vaak zonder dat je het beseft.
Overlevingsstructuren: Strategieën uit je jeugd meegenomen naar je volwassen leven
Overlevingsstructuren zijn de patronen die je als kind ontwikkelde om liefde, goedkeuring of veiligheid te krijgen. Naast eten en drinken zijn ook dit basale levensbehoeften. Ze hielpen je om emotioneel te overleven, maar kunnen je later in het leven (danig) in de weg zitten.
Praktijkvoorbeelden:
1. De pleaser:
Je zegt altijd ‘ja’ tegen anderen, zelfs als het ten koste gaat van jezelf.
Achterliggend patroon: Als kind ontdekte je dat je pas waardering kreeg als je behulpzaam en meegaand was.
Gevolg: Je verwaarloost je eigen behoeften en voelt je uitgeput.
2. De controlefreak:
Je probeert alles in je leven onder controle te houden om onverwachte situaties te voorkomen.
Achterliggend patroon: Misschien groeide je op in een chaotisch of onveilig gezin waar controle een gevoel van veiligheid gaf.
Gevolg: Je bent voortdurend gespannen en hebt moeite met loslaten.
3. De vermijder:
Je sluit je af voor emoties en houdt mensen op afstand.
Achterliggend patroon: Als kind leerde je dat kwetsbaarheid niet veilig was, bijvoorbeeld omdat emoties werden genegeerd of bestraft.
Gevolg: Je voelt je eenzaam, maar durft je niet te openen.
Masker- en karakterstructuren: De buitenkant die je beschermt
Je overlevingsstructuren worden zichtbaar in de maskers die je draagt. Deze maskers zijn als een harnas: ze beschermen je tegen pijn, maar beperken je ook in je vrijheid en authenticiteit.
Voorbeelden van maskers:
1. Het masker van de daadkrachtigen:
Je laat nooit zien dat je worstelt en doet alsof je alles aankan.
Bescherming: Je wilt niet dat anderen zien dat je kwetsbaar bent, uit angst om zwak gevonden te worden.
Ten koste van: Je voelt je vaak alleen in je worstelingen en durft niet om hulp te vragen.
2. Het masker van de onbaatzuchtige:
Je bent er altijd voor anderen, maar vraagt zelf niets terug.
Bescherming: Je wilt graag geliefd worden en bent bang om afgewezen te worden als je je eigen behoeften uitspreekt.
Ten koste van: Je raakt overbelast en voelt je leeg, omdat je jezelf constant wegcijfert.
3. Het masker van de ambitieuze:
Je straalt uit dat je niemand nodig hebt.
Bescherming: Je wilt voorkomen dat iemand je afwijst, dus houd je afstand.
Ten koste van: Je voelt je geïsoleerd en mist echte verbinding met anderen.
Deze maskers kunnen ervoor zorgen dat je vastloopt, omdat je niet vanuit je werkelijke behoeften leeft.
De weg naar authenticiteit: Hoe systemische coaching kan helpen
Systemische coaching richt zich op het onderzoeken van de diepere lagen van je gedrag. Samen kijken we naar hoe jouw overlevingsstructuren en maskers zijn ontstaan en welke rol ze spelen in jouw leven.
Hoe deze Systemische coaching jou helpt:
Herkennen: Je krijgt inzicht in jouw hechtingsstijl, patronen en maskers.
2. Ontmaskeren: We onderzoeken wat deze maskers beschermen en welke onvervulde behoeften eraan ten grondslag liggen.
3. Ruimte creeëren: Je leert oude structuren loslaten en vanuit je authentieke zelf te handelen.
Een voorbeeld uit de praktijk:
Een cliënt merkte dat ze altijd alles perfect wilde doen. Tijdens de sessies ontdekten we dat dit perfectionisme een overlevingsstrategie was. Als kind kreeg ze vooral waardering als ze goede cijfers haalde en netjes was. Door dit patroon te herkennen en de onderliggende behoefte (waardering en liefde) aan te spreken, kon ze leren om losser met haar prestaties om te gaan en meer rust te ervaren.
Praktische stappen: Hoe kun je zelf beginnen?
Wil je al reflecteren op je patronen? Stel jezelf eens deze vragen:
Waar loop ik telkens tegenaan in mijn relaties of werk?
Wat probeer ik met mijn gedrag te bereiken of te beschermen?
Wat kost dit gedrag me, en wat levert het me op?
Daarnaast bied ik met systemische coaching jou een veilige ruimte om deze patronen verder te onderzoeken.
Afsluiting: Durf achter je masker te kijken
De weg naar je authentieke zelf begint met bewustwording. Door te begrijpen hoe hechting, overlevingsstrategieën en maskers jouw leven sturen, kun je ruimte maken voor verandering. Het is een reis die moed vraagt, maar die je dichter bij jezelf brengt.
Wil je ontdekken wat er achter jouw maskers schuilgaat en hoe je meer vrijheid en authenticiteit kunt ervaren?
Trauma Verborgen zwaar Schreeuwt om aandacht Ik luister heel zacht Herstellen
Trauma en hoe we ermee omgaan
Misschien ken je het wel: een sluimerende pijn die je niet helemaal kunt plaatsen. Het is er, je voelt het, maar je kunt het niet direct herleiden. En toch put het je uit, alsof je telkens een marathon loopt zonder dat iemand ziet dat je überhaupt hebt gelopen. Die pijn heeft vaak diepe wortels – wortels die teruggaan naar een traumatische gebeurtenis, zelfs als je die niet meer bewust kunt herinneren.
Wat is trauma precies?
Een trauma is niet zomaar een nare ervaring. Het is een gebeurtenis die zó overweldigend is dat je op dat moment niet anders kon dan overleven. En om te overleven, hebben we als mens een bijzonder mechanisme: we splitsen een deel van onszelf af. Een deel dat de pijn, angst of onmacht draagt, zodat de rest van ons verder kan. Dit gebeurt niet bewust, maar automatisch. Het is onze manier om door te gaan met leven, terwijl de last van die gebeurtenis veilig wordt opgeborgen in een hoekje van ons bewustzijn.
De impact van trauma op lichaam en geest
Het probleem is dat trauma’s niet vanzelf verdwijnen, ook al voelen we dat soms wel zo. Ze blijven opgeslagen in ons lichaam en in ons onbewuste. En na verloop van tijd kan dat verborgen deel van onszelf toch weer geraakt worden – bijvoorbeeld door een situatie die ons herinnert aan die oude pijn. Dit noemen we een trigger. Zonder dat we het beseffen, brengt zo’n trigger ons terug naar dat oorspronkelijke gevoel van onmacht of angst.
Omdat we die herinnering hebben weggestopt, begrijpen we vaak niet waarom we reageren zoals we doen. Misschien voel je je plotseling uitgeput, alsof al je energie is weggelekt. Of je ervaart een constante spanning, een onverklaarbaar gevoel van alertheid. Dat zijn de gevolgen van een trauma dat zijn schaduw op je heden werpt.
Overlevingsdelen – Jouw beschermers
Om ons staande te houden, hebben we overlevingsmechanismen ontwikkeld – gedragingen of patronen van onszelf die keihard werken om ons te beschermen tegen die oude pijn. Denk bijvoorbeeld aan:
Perfectionisme:
Alles moet goed gaan om controle te houden
Pleasen:
Anderen tevreden houden om conflicten te vermijden
Altijd doorgaan:
Geen tijd nemen voor rust, uit angst voor de confrontatie met jezelf..
Hoewel deze mechanismen ons helpen om te overleven, raak je hierdoor vaak verwijderd van je authentieke, gezonde zelf.
Omgaan met trauma in het hier en nu
Hoewel we de traumatische gebeurtenis niet kunnen veranderen, kunnen we wel leren omgaan met de effecten ervan in het hier en nu. Dat begint met bewustwording. Door stil te staan bij jezelf en te erkennen dat je overlevingsdelen hebt, kun je ruimte creëren voor iets nieuws. Het gaat er niet om dat je deze delen veroordeelt of wegduwt, maar dat je ze herkent en erkent.
Een krachtige manier om dit te doen is via zelfresonantie. Dit proces helpt je om op een zachte, liefdevolle manier naar jezelf te luisteren. Om je overlevingsdelen te bedanken voor wat ze voor je hebben gedaan, en tegelijkertijd ruimte te maken voor je gezonde deel – dat deel van jou dat verlangt naar heelheid, rust en verbinding.
Van overleven naar leven – herstellen en groei
Trauma’s kunnen ons lange tijd gevangen houden in een staat van overleving. Maar het goede nieuws is dat we als mens ook een enorm vermogen tot herstellen en groei hebben. Door jezelf de tijd en ruimte te geven om naar binnen te kijken, kun je stap voor stap de balans herstellen. Het gaat niet om perfectie, maar om het erkennen van alles wat er in jou leeft – inclusief de pijn, de uitputting en de hoop op heling.
Je bent niet je trauma, je bent niet alleen je overlevingsdelen. Je bent zoveel meer. En juist door stil te staan bij wat je hebt meegemaakt, kun je ontdekken hoe sterk en veerkrachtig je werkelijk bent
Kind Onbevangen, speels Verwondering in ogen Vrij en vol enthousiasme Onbevangen
Het vermogen om te reflecteren, te leren en te veranderen is jouw unieke gave
Ik word geraakt door onbevangenheid. Een pasgeboren kalf dat nieuwsgierig naar het hek komt. Mijn hond Bart, die zonder enige remming in het nú leeft. Geen zorgen over morgen, geen spijt van gisteren. Hij is gewoon.
Voor mij is dat de pure staat van zijn. Het moment waarin een innerlijke kind zich vrij voelt.
Ook ik heb ooit die onbevangenheid en nieuwsgierigheid ervaren. Net zoals jij. Maar ergens onderweg heb ik mij geleerd aan te passen. Omdat ik ontdekte dat sommige emoties en gedragingen nu eenmaal niet altijd veilig zijn.
Dat ik bepaalde kanten van mijzelf moest onderdrukken om geaccepteerd te worden.
Maar hoe beïnvloedt dat innerlijke kind ons nu? In het volwassen leven? Waarom voel ik mij soms ineens klein, afhankelijk of juist rebels? In dit blog neem ik je mee in de invloed van het Vrije en Aangepaste Kind op ons zelf.
Ik help je in je zoektocht hoe je meer vanuit jezelf in het nú kunt leven.
Onbevangen in het nú – en waarom dat zo moeilijk is
In de natuur lijkt het vanzelfsprekend: jonge dieren krijgen de ruimte om te verkennen. Een puppy heeft zelfs een specifieke geur, waardoor volwassen honden hem meer en beter verdragen.
Alsof de natuur een beschermde leerperiode inbouwt.
Verwachtingen spelen een rol
Bij mensen is die fase er ook. Baby’s en jonge kinderen mogen zich verwonderen, fouten maken, spelen. Roepen vertedering op bij volwassenen. Maar al snel wordt het jonge kind zich bewust van de verwachtingen van anderen.
We leren wat wél en niet gewaardeerd wordt.
Aanpassen heeft zijn prijs
Maar de prijs van het noodzakelijk aanpassen is groot. In het aanpassen verwijderen wij ons van onze oorspronkelijke staat van zijn.
Vervolgens dragen we van alles met ons mee: angsten, conditioneringen, overtuigingen. En zonder dat we het doorhebben, bepalen ze hoe we reageren in het hier en nu.
En nog elke dag ontdek ik daar wel iets van bij mijzelf.
“Jouw innerlijke kind bepaalt meer dan je denkt – ontdek hoe.”
Het Kind in je volwassen leven
Als kind leerde ik mij verhouden tot mijn omgeving. Ik paste mij aan, omdat ik ergens diep van binnen besefte dat acceptatie cruciaal is om mij veilig te voelen.
Daarmee heb ik in mijn vroege jaren onbewust een script geschreven. Een levensplan zou je kunnen zeggen. Waarin opgenomen hoe Ik moet zijn om liefde, goedkeuring en veiligheid te krijgen. Iedereen heeft zijn eigen script.
En dat blijft in je meedraaien en stuurt je gedrag, vaak zonder dat je het doorhebt.
De volwassene opgedeeld:
In de Transactionele Analyse (TA) wordt het ego onderverdeeld in drie toestanden:
1. Ouder (Voedende Ouder en Kritische Ouder)
2. Volwassen
3. Kind (Vrije Kind en Aangepaste Kind)
Iedereen beweegt dagelijks door deze toestanden. Maar als je merkt dat je steeds op dezelfde manier reageert – bijvoorbeeld vanuit angst, terughoudendheid of opstandigheid – dan is dat een signaal dat je innerlijke kind nog steeds actief is.
Het Vrije Kind – Spontaniteit en angst voor afwijzing
Het Vrije Kind in jou herinnert zich de eerste alinea’s van dit blog. Spontaan. Authentiek. Nieuwsgierig. Met een open blik naar de wereld.
Maar het Vrije Kind heeft ook een andere kant:
✅ Positief Vrije Kind
Speels
Creatief
Expressief
❌ Negatief Vrije Kind
Egocentrisch
Roekeloos
Onrijp
Wanneer je puur vanuit deze egotoestand leeft, kan dat reacties oproepen bij anderen. Grote kans dat je een reactie krijgt van diens Ouder-egotoestand. Je moet daarbij denken aan kritiek, veroordeling of ongevraagd advies.
En dan?
Dan kan het zomaar gebeuren dat je spontaniteit als sneeuw voor de zon verdwijnt.
Misschien herken je iets van het volgende: JIJ
hebt een spontaan idee, maar trekt je terug omdat je bang bent dat het niet goed genoeg is.
voelt enthousiasme, maar merkt dat een ander kritisch reageert – en je dimt jezelf meteen.
maakt een speelse opmerking, maar wordt niet serieus genomen.
Vaak herkennen we die reacties uit onze kindertijd. Je hebt geleerd dat bepaalde expressies niet veilig waren. En dus laat je ze los.
Het Aangepaste Kind – Gehoorzaam of rebels?
Naast het Vrije Kind ontwikkel je ook een Aangepast Kind-egotoestand. Dit kan twee kanten op:
✅ Positief Aangepast Kind
Gehoorzaam
Samenwerkend
Invoelend
Vanuit deze toestand houd je rekening met zowel je eigen behoeften als het algemeen belang. Je kiest er bijvoorbeeld bewust voor om iets te doen voor de groep, zelfs als dat ten koste gaat van een eigen voorkeur.
❌ Negatief Aangepast Kind
Onderdanig
Klagend
Overaangepast
Rebels
Als je in deze toestand blijft hangen, kun je terechtkomen in de dramadriehoek, waarin je afwisselend de rol van Slachtoffer, Redder of Aanklager op je neemt.
Herken je jezelf hierin? Dan is het tijd om bewust over te stappen naar de Volwassen egotoestand – waar je zonder automatische reacties kunt voelen, kiezen en handelen.
“Vrijheid zit in bewustwording: herken je automatische reacties en ontdek hoe je écht vanuit jezelf kunt leven, zonder oude beperkingen.”
Jezelf ontmoeten – en de pijn die daarbij komt kijken
Wanneer ik merk dat ik vanuit een negatieve Aangepaste Kind-egotoestand reageer, kan ik dat inmiddels zien als een kans. Een kans voor mij om stil te staan bij wat ik eigenlijk nodig heb.
Durf je te vragen om wat jij nodig hebt?
Erken jij je eigen behoeften, of ga je ervan uit dat anderen die wel zien?
Soms is het klagen of rebels zijn voor mij een signaal dat ik ergens in vastzit. Ik hoef het van mijzelf niet gelijk af te keuren, maar ik kan en ga het wel onderzoeken. Waarom reageer ik zo? Wat is hierin de diepere laag?
Dat proces kan pijnlijk zijn. Je schaduwkant ontmoeten vraagt moed.
Maar juist daar ligt de sleutel tot verandering.
En er is schaamte
Inmiddels ben ik de 60 gepasseerd en ik doorleef nog steeds alle egotoestanden. Ik ben me ervan bewust hoe mijn ego werkt, maar dat betekent niet dat ik alles altijd onder controle heb.
Soms kijk ik terug met schaamte. Had ik maar… Maar ik weet ook dat het zo niet werkt. Het leven is nu eenmaal een aaneenschakeling van lessen.
Bewustwording is daarom geen eindpunt, maar een voortdurende beweging.
Het helpt me om milder te zijn. Voor mezelf. Voor anderen.
“Bewustwording opent de deur naar authentiek leven en echte vrijheid.”
Kom jezelf ontmoeten – op jouw tempo
Er zit altijd een laag onder wat we bewust kunnen zien. De eerste 1000 dagen na conceptie drukken al een stempel op je ontwikkeling. Je aanpassing aan de wereld heeft misschien voor jou nu een diepere betekenis gekregen.
Goed nieuws!
Die betekenis kun je namelijk herzien.
“Zo ben ik nu eenmaal” klinkt misschien plausibel, maar het is een gedachte die je vasthoudt, je beperkt in je groei als mens. Want in werkelijkheid heb je altijd de keuze om een laag dieper te gaan.
Wil jij jouw innerlijke kind beter begrijpen en loskomen van oude patronen? Plan een gratis kennismakingsgesprek en zet de eerste stap naar verandering.
Misschien zijn deze blogs ook interessant voor jou om te lezen:
Weet je dat je een Spel speelt? In Transactionele Analyse verwijst een Spel naar onbewuste patronen met voorspelbare uitkomsten. Deze patronen, geworteld in je levensscript, kun je doorbreken door bewustwording, reflectie en nieuwe keuzes. Ontsnap uit de loop en creëer vrijheid in je communicatie en relaties. https://joanmeints.nl/het-is-een-spel/
In script gaan. Hoe jouw levensscript je gedrag stuurt Een levensscript is een diepgeworteld patroon van overtuigingen en gedragingen, gevormd in je jeugd. Het stuurt je reacties en kan onbewust herhaling van negatieve ervaringen veroorzaken. Bewustwording helpt om deze patronen te doorbreken. In dit blog verken ik hoe scripts ontstaan, zich herhalen en hoe je er zelf invloed op kunt krijgen. https://joanmeints.nl/in-script-gaan-hoe-jouw-levensscript-je-gedrag-stuurt
